VNTB – Việt Nam muốn triệt tiêu nhân quyền

Cảnh Chân

(VNTB) – Bắt giam và xử phạt tới 6 người trong 2 ngày, cho thấy Nhà nước đang quyết tâm triệt hạ tiếng nói bất đồng

Ngày 29/2 và 01/3: Bắt giam 3 người bất đồng chính kiến

Ông Nguyễn Chí Tuyến bị công an bắt vào trưa ngày 29/02. Trước đó ông đã bị cấm xuất cảnh và nhiều lần bị công an Hà Nội triệu tập. Ông Tuyến là một nhà hoạt động dân chủ và bảo vệ môi trường nổi tiếng với nhiều lần xuống đường biểu tình chống Trung cộng và tuần hành bảo vệ cây xanh. Ông cũng thực hiện nhiều video trên Facebook và Youtube để nói về các vấn đề nhân quyền tại Việt Nam, cũng như lên án chính sách đàn áp của nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam trong những vụ cướp đất tại Dương Nội, Đồng Tâm.

Cũng trong ngày 29/02, nhà báo Nguyễn Vũ Bình cũng bị công an Hà Nội bắt tạm giam. Ông Bình từng làm việc cho Tạp chí Cộng Sản 10 năm dưới thời Nguyễn Phú Trọng làm tổng biên tập. Năm 2000, ông thành lập đảng Tự do – Dân chủ và là nhà sáng lập Câu lạc bộ Dân chủ cho Việt Nam. Vì những hoạt động này, năm 2002 ông đã bị bắt giam và bị tuyên án 7 năm tù vì tội Gián điệp. Ở lần thứ hai bị bắt giam này, chưa rõ công an sẽ cáo buộc ông vi phạm điều luật gì. Tuy nhiên, ngày 28/02 cơ quan an ninh đã triệu tập ông Bình để làm việc liên quan tới kênh Youtube: TNT Media Live.

Một ngày sau chuyến ra quân của an ninh Hà Nội, ngày 01/3, tới lượt công an tỉnh Lâm Đồng thông báo bắt giữ ông Hoàng Việt Khánh. Cơ quan an ninh khởi tố ông Khánh với tội danh “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam” theo điều 117 Bộ Luật Hình sự VN năm 2015. Nhà chức trách cáo buộc ông Khánh đã đăng các bài viết trên mạng xã hội nhằm bôi nhọ Đảng, Nhà nước Cộng sản và xúc phạm Hồ Chí Minh.

Các nhà báo và những người bất đồng chính kiến hoặc vận động nhân quyền thường xuyên phải đối mặt với áp lực và trở ngại từ nhà cầm quyền những nước độc tài. Tuy nhiên năm nay có vẻ tình hình sẽ khó khăn hơn đối với các nhà hoạt động dân chủ và người bất đồng chính kiến tại Việt Nam. “Nhà cầm quyền họ đang thắt chặt việc kiểm soát những người bất đồng chính kiến vì họ đang theo chính sách cai trị “sắt thép” nhằm dập tắt phong trào đấu tranh mà họ nghĩ đã dần thành công trong khoảng thời gian 5 năm vừa qua. Họ thấy được thời điểm này phong trào đấu tranh lắng xuống và họ muốn dập tắt hẳn”. Chị Tố Nga, một nhà vận động nhân quyền tại Sài Gòn nói với phóng viên VNTB.

Răn đe cõi mạng xã hội

Bên cạnh 3 người trên, trong ngày 01/3, nhà cầm quyền cũng xử phạt 3 người do có liên quan tới các phát ngôn trên mạng xã hội, với các cáo buộc vi phạm luật an ninh mạng, lợi dụng quyền tự do dân chủ. Cụ thể, cô Nguyễn Lệ Nam Em bị phạt 37,5 triệu đồng, nhà báo-luật sư Hàn Ni và luật sư Trần Văn Sỹ bị phạt 1,5-2 năm tù giam.

Ngày 01/3, Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) TP.HCM đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 37,5 triệu đồng đối với người mẫu Nguyễn Lệ Nam Em. Theo nhà chức trách, người mẫu kiêm diễn viên này thường xuyên tổ chức livestream trên các tài khoản mạng xã hội để nhắc lại chuyện tình cảm cá nhân tiết lộ góc khuất showbiz… Sở TT&TT và phòng An ninh Mạng cho rằng những phát ngôn của Nam Em gây tranh cãi và ồn ào, gây tiêu cực trên mạng xã hội.

Cũng ngày 01/3, Toà án TpHCM đã tuyên luật sư, nhà báo Đặng Thị Hàn Ni chịu bản án 1 năm 6 tháng tù vì phạm tội Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân theo Điều 331 Bộ luật Hình sự. Cùng trong vụ án này, cựu luật sư Trần Văn Sỹ, bị phạt 2 năm tù về cùng tội danh.

Hai người này bị xử phạt do có hành vi đăng thông tin thuộc bí mật đời tư vợ chồng bà Nguyễn Phương Hằng lên mạng xã hội. Tại toà, nhà báo Hàn Ni cho rằng những thông tin mà bà đưa về bà Nguyễn Phương Hằng là dựa trên thông tin đã công khai trên báo chí nên không nghĩ rằng đó là bí mật cá nhân. Bà Hàn Ni cho rằng đó chỉ là phòng vệ chính đáng. “Nhận thức của bị cáo là nói về những việc có thể là sai nhưng nếu sai có rất nhiều con đường xử lý, có thể hành chính, có thể dân sự nhưng bị cáo vẫn chưa hiểu vì sao ở đây lên đến hình sự”, nhà báo Hàn Ni nói trước tòa.

Không chỉ xử phạt, bắt giam, những ngày qua nhà cầm quyền còn gửi thư mới và giấy triệu tập một số người bất đồng chính kiến. Nổi bật nhất là trường hợp bà Ngô Thị Oanh Phương. Ngày 29/02, luật sư Đặng Đình Mạnh thông báo trên trang Facebook cá nhân rằng bà Phương đã bị công an gửi giấy triệu tập lần thứ 3 liên tiếp trong năm 2024. Lần 1 là 19/01, lần 2 vào ngày 30/01 và lần 3 là giấy triệu tập gửi ngày 26/02, yêu cầu bà Phương phải có mặt tại trụ sợ Bộ Công an phía Nam (Quận 1, Tp.HCM) vào ngày 04/03.

Bà Phương là phản đối các trạm BOT, lên án những bất công xã hội và bảo vệ người yếu thế. Hồi tháng 10 năm ngoái, bà Phương đã bị công an cửa khẩu cấm xuất cảnh vì nguyên nhân “quốc phòng, an ninh”. Trong đợt triệu tập này, cơ quan chức năng yêu cầu bà Phương trình diện theo đơn tố cáo của tập đoàn Vingroup. Đây là một dấu hiệu “lành ít dữ nhiều” cho bà Phương. Vì ông Nguyễn Chí Tuyến cũng có lệnh cấm xuất cảnh trước khi bị bắt giam.

Dấu hiệu của một năm đàn áp triệt để tiếng nói bất đồng

Theo báo cáo xếp hạng chỉ số Tự do toàn cầu do tổ chức Freedom House công bố ngày 29/2/2024, chỉ số tự do chính trị của Việt Nam năm 2024 là 4/40, còn chỉ số tự do dân sự là 15/60. Tổng cộng, Việt Nam đạt 19/100 điểm, bị xếp vào nhóm các quốc gia “không có tự do”. Báo cáo này chấm điểm dựa trên những xem xét về vấn đề tự do và dân chủ của 195 quốc gia và 15 vùng lãnh thổ.

Còn trong báo cáo toàn cầu của HRW (Tổ chức Theo dõi Nhân quyền), công bố hồi đầu tháng 1, tình hình nhân quyền của Việt Nam năm 2023 được cho là ‘ảm đạm’ khi các nhà hoạt động nhân quyền và môi trường bị bỏ tù bất công. Theo HRW, nhà cầm quyền Việt Nam đang giam giữ 160 người chỉ vì thực hiện các quyền dân sự và chính trị của mình một cách ôn hoà.

Cũng trong ngày 01/03, Project 88 (Tổ chức chuyên vận động nhân quyền cho Việt Nam) công bố báo cáo có tựa đề “Vietnam’s leaders declare war on human rights as a matter of official policy“. Báo cáo này cho rằng lãnh đạo Việt Nam chống lại dân chủ và nhân quyền thông qua Chỉ thị 24-CT/TW do bộ Chính trị ban hành ngày 13/7/2023.

“Tình hình vi phạm nhân quyền của đảng cộng sản với người dân Việt Nam đã không còn là việc xa lạ. Các báo cáo của những tổ chức quốc tế từ lâu đã chỉ ra những trường hợp bất công, hạn chế tự do ngôn luận, tự do chính trị, thậm chí bị đàn áp dã man và trắng trợn. Tuy nhiên, chỉ trong hai ngày mà nhà nước bắt giam và xử phạt tới 6 người như vậy cho thấy họ đang quyết tâm triệt hạ tiếng nói bất đồng, đó là chưa kể những người bị mời, bị triệu tập”. Anh H.B., một người vận động dân chủ Việt Nam bình luận với phóng viên VNTB.

“Việc nhà cầm quyền vươn vòi xử luôn cả người mẫu ca sĩ là để đe doạ tất cả người dân Việt Nam đang dùng mạng xã hội. Trong bối cảnh kinh tế, chính trị có nhiều bất ổn như hiện nay thì chế độ độc tài buộc phải quyết tâm thống nhất tư tưởng và ý thức hệ để giữ vững vị thế thống trị của họ. Thậm chí, chỉ cần nói trái ý Đảng là bị phạt, chứ chưa cần phản biện gì cả. Tôi cho rằng số người bị bắt giam hoặc xử phạt răn đe sẽ tăng cao trong năm 2024”. Anh H.B. nói tiếp.