Khánh An dịch
(VNTB) – Hai phụ nữ trẻ đã bị các quan chức Chính phủ Việt Nam tấn công tình dục tại một nhà hàng ở Wellington vào tháng 3 năm 2024
Tác giả: Olivia Wannan và Paula Penfold
Thoát tội vì không thể dẫn độ
Alison Cook nhớ lại cảnh các quan chức Việt Nam “kéo chúng tôi vào lòng họ, ép chúng tôi vào tường”.
Cô gái 19 tuổi này là một trong hai nhân viên phục vụ bị hai quan chức Việt Nam sờ mó và làm bị thương.
Tờ báo Stuff đã điều tra trong hơn một tháng và cuối cùng có thể tiết lộ rằng hai người đàn ông này đã xâm hại hai phụ nữ trẻ trong khi đi công tác. Nhưng khi cảnh sát tiến hành điều tra và xác định danh tính, thì những người đàn ông này đã rời khỏi New Zealand.
Cô Cook đã tổng hợp lại những ký ức mơ hồ về cái đêm cô bị tấn công tình dục tại nơi làm việc. Cô nhớ cảnh bị túm tóc ra sau khi một ông đổ rượu whisky vào cổ họng cô. Có lúc một ông tự cọ xát lên người cô – và lúc khác nắn bóp ngực và véo nhũ hoa của cô.
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền, cô đã kể với Stuff rằng sáng hôm sau cô đã phát hiện ra một vết thương chưa biết nguyên nhân trên đầu nhũ hoa của mình. Nhưng lại không nhớ ra gì: “Tôi không biết chuyện gì đã xảy ra. Tôi biết điều gì đó xấu đã xảy ra.”
Cảnh sát không chịu công bố đoạn phim CCTV đêm đó cho tờ báo Stuff hoặc cô Cook – Cook có quyền được biết đến thông tin theo luật bảo mật.
Nhưng trong một tuyên bố với tờ Stuff, Thanh tra thám tử John Van Den Heuvel của Cơ quan điều tra tội phạm quận Wellington cho biết Cảnh sát “không nghi ngờ gì” rằng cô Cook và đồng nghiệp của cô đã bị tấn công tình dục và các thám tử “sẽ theo đuổi các cáo buộc hình sự”.
Những người Việt này đã rời New Zealand trước khi họ xác định là phạm tội và vì New Zealand không có Hiệp ước dẫn độ với Việt Nam, Cảnh sát cho biết: ” chúng tôi không thể bắt đầu thủ tục và vì vậy không có đưa ra cáo buộc nào”.
Thay vào đó, thông qua Bộ Ngoại giao, cảnh sát đã viết thư cho Đại sứ Việt Nam, “tường trình những điều đã xảy ra và bày tỏ mối quan ngại sâu sắc của Cảnh sát New Zealand về hành vi này”.
Tờ báo Stuff đã có gởi một loạt câu hỏi cho Đại sứ quán Việt Nam vào thứ Tư nhưng không được phản hồi.
Chủ nhà hàng chối bỏ trách nhiệm
Cô Cook cho biết việc làm cô vô cùng đau đớn và phải chịu đựng “cả một đời bị tổn thương, đau buồn và cảm giác giác bất lực”. Sau khi không có cáo buộc hình sự nào đối với những người đàn ông này, cô gái trẻ đã chọn công khai câu chuyện của mình để tìm kiếm công lý cho bản thân và những người khác đã từng bị tấn công tình dục.
Là một sinh viên luật tại Đại học Victoria, cô Cook đã làm việc tại nhà hàng Việt Nam tên Sài Gòn Willis được ba tháng trước khi vụ tấn công xảy ra.
Các quan chức chính phủ Việt Nam đã dùng bữa tối tại đó vào ngày 4 tháng 3, trước chuyến thăm New Zealand của Thủ tướng Việt Nam bắt đầu từ ngày 9 tháng 3.
Sau khi các quan chức – một nhóm gồm sáu người đàn ông và hai người phụ nữ – dùng bữa sáng xong, họ được mời sử dụng phòng karaoke riêng ở ngoài khu vực nhà hàng chính.
Không biết liệu những quan chức đó có ở lại hay quay trở lại Wellington để đón Thủ tướng Phạm Minh Chính hay không.
Cô Cook là một công dân Hoa Kỳ đã đến New Zealand để học tập và sinh sống tại thủ đô hơn hai năm trước khi chuyển đến Auckland gần đây. Cô cho biết các quan chức Việt Nam đặc biệt quan tâm đến cô vì Hoa Kỳ đã tham gia Chiến tranh Việt Nam.
Khi vào phòng karaoke, cô Cook cho biết quản lý nhà hàng đã nói với cô rằng nếu được mời uống rượu, cô sẽ “phải chấp nhận vì theo văn hóa Việt Nam, từ chối rượu mời của người khác là bất lịch sự”.
Chủ quán Willis Saigon Giang Đỗ đã xác nhận với Stuff rằng ông và một nhân viên khác đã có mặt tại nhà hàng vào đêm đó. Nhưng ông Giang cho biết ông không ép nhân viên uống rượu và không chứng kiến bất kỳ hành vi không phù hợp nào của các quan chức Việt Nam.
Nghi ngờ bị chuốc thuốc
Sau khi uống vài ly rượu vang đỏ, cô Cook cho biết hai người đàn ông mà cô không biết tên đã ép cô uống rượu. Cô bị say rất nhanh và điều đó có nghĩa là cô không nhớ hết về chuyện đêm hôm đó.
“Sau đó, rượu whisky bắt đầu được đưa vô. Và đó là lúc họ bắt đầu giật tóc chúng tôi ra sau và đổ rượu whisky xuống cổ họng chúng tôi. Thật đau đớn khi bị đổ rất nhiều rượu whisky vô trong miệng”, cô kể với tờ báo Stuff.
Sau khi các nhân viên hát một bài hát karaoke, các quan chức đã đưa cho mỗi người một tờ 100 đô la. Cô Cook ban đầu tin rằng đây là tiền boa, nhưng khi lại được cho 100 đô một lần nữa, cô bắt đầu nghi ngờ ý định của những người đàn ông đó.
“Thật kỳ lạ khi cho ai đó 200 đô la chỉ vì ngồi ở đó”, cô nói.
“Tôi cũng tự nghĩ: đây là sếp lớn của công an Việt Nam. Họ phải là những người bảo vệ luật pháp. Chắc chắn, họ sẽ giữ vững chức danh công việc của mình hoặc có chút đàng hoàng.”
Khi Cook và đồng nghiệp nữ của cô bị say, hai người đàn ông ngày càng càng dâm dục và bạo lực. Lúc đầu, có người nói rằng cô Cook xinh đẹp và so cô với một người mẫu Playboy. Cô bị hôn vào má, được yêu cầu ngồi lên đùi một quan chức và bị giục hôn đồng nghiệp của mình.
Cook có thể nhớ lại một trong những người đàn ông đã cưỡng bức cô.
“Đột nhiên tôi bị đẩy vào tường”, cô nói. “Thành thật mà nói, tôi đã muốn ngất đi khi bị đẩy vào tường – tôi sốc đến nỗi gần như đông cứng người”.
Cook cũng nhớ những người đàn ông bóp mông cô và nắm lấy nhũ hoa của cô.
“Không có gì có thể tính toán được đối với chúng tôi, bởi vì chúng tôi say đến mức không nhận ra chuyện gì đang xảy ra”.
Bạn của Cook, Grace – người đã nói chuyện với cô qua điện thoại vào đêm hôm đó – xác nhận Cook “say khủng khiếp” và đã kể với cô về việc cô bị khách hàng trong nhà hàng sờ mó.
Dựa trên ký ức và hành vi của mình, Cook lo ngại rằng cô đã uống thuốc mà không biết, tin rằng đồ uống của cô và đồng nghiệp có thể đã bị bỏ thuốc.
Tổn thương cả đời
Khi cô thức dậy vào sáng hôm sau: “Thành thật mà nói, tôi cảm thấy như thể bị một chiếc xe tải đâm vậy. Cảm giác còn tệ hơn cả say rượu”.
Cook nhớ lại ngày hôm đó, “Tôi không thể nói được một câu mạch lạc. Tôi vẫn còn choáng váng. Mỗi khi đứng dậy, tôi cảm thấy như mình sắp ngã sấp mặt lần nữa. Và đó là lúc tôi bắt đầu nghĩ, điều này không giống như chỉ say rượu thôi.”
Cô cũng phát hiện ra một vết cắt không thể giải thích được trên nhũ hoa của mình. “Tôi biết rằng nó xuất phát từ một điều gì đó mà họ đã làm. Tôi không biết họ đã làm gì.”
Sau khi đến bệnh viện vào tối hôm sau, Cook và đồng nghiệp của cô đã gọi điện cho cảnh sát và trình báo vụ việc. Sau đó, họ đến Đồn cảnh sát trung tâm Wellington để khai báo vụ tấn công.
Các nhà ngoại giao New Zealand trước đây đã muốn có một thỏa thuận dẫn độ với Việt Nam.
Luật sư Graeme Edgeler cho biết các hiệp ước dẫn độ giúp quá trình này dễ dàng hơn, nhưng bất kỳ chính phủ nào cũng có thể chính thức yêu cầu một chính phủ khác xem xét dẫn độ. Nhưng nhiều quốc gia có “quy tắc chung” là họ sẽ không bao giờ dẫn độ công dân, ông nói.
Cô Cook đã nghỉ việc ngay sau vụ việc. Không có cáo buộc nào được đưa ra, cô cảm thấy các quan chức đã “thoát tội” trong khi cô và đồng nghiệp vẫn còn thắc mắc về những gì đã xảy ra đêm hôm đó.
Vào đầu tháng 11, Cook đã yêu cầu một bản sao hồ sơ cảnh sát của cô, mà cô có quyền được hưởng theo luật riêng tư. Cảnh sát đã không phản hồi.
“Thật kỳ lạ khi phải xử lý một chấn thương khi bạn thực sự không biết chuyện gì đã xảy ra. Tôi thậm chí còn không biết toàn bộ câu chuyện, nhưng tôi cảm thấy mình nên được hưởng toàn bộ câu chuyện, vì nó đã xảy ra với tôi.”
Bây giờ, với sự xác nhận của các thám tử cảnh sát tin rằng cô ấy thực sự đã bị tấn công tình dục, cô ấy muốn những kẻ tấn công được đưa trở lại New Zealand để hầu toà.
Tuyên bố đầy đủ của Cảnh sát:
Thanh tra thám tử John Van Den Heuvel, Trưởng phòng điều tra tội phạm – Quận Wellington:
Cảnh sát đã nhận được hai khiếu nại liên quan đến vấn đề này vào tháng 3 năm 2024 và đã tiến hành điều tra.
CIB đã tiến hành một số cuộc điều tra bao gồm xem lại cảnh quay CCTV và nói chuyện với các nhân chứng.
Cảnh sát đã xác định được nghi phạm là ai và họ là quan chức Việt Nam, đi công tác chính thức. Sau đó, chúng tôi đã tiến hành điều tra với Đại sứ quán Việt Nam, cơ quan này đã hết sức hỗ trợ Cảnh sát trong quá trình điều tra.
Sau khi Cảnh sát xác định được danh tính của các nghi phạm, họ đã rời khỏi New Zealand. Vì chúng tôi không có hiệp ước dẫn độ với Việt Nam nên chúng tôi không thể bắt đầu thủ tục dẫn độ và do đó không có cáo buộc nào được đưa ra.
Sau đó, cảnh sát đã viết một lá thư thông qua Bộ Ngoại giao và Thương mại của chúng tôi để gửi tới Đại sứ Việt Nam, nêu rõ những gì đã xảy ra và bày tỏ mối quan ngại sâu sắc của Cảnh sát New Zealand về hành vi này. Bộ Ngoại giao và Thương mại đã chia sẻ những mối quan ngại đó và chuyển đến Đại sứ.
Bộ Ngoại giao và Thương mại đã xác nhận với Cảnh sát vào thời điểm đó rằng các quan chức Việt Nam không được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao. (Lưu ý: Quyền miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự chỉ áp dụng cho nhân viên ngoại giao hoặc lãnh sự được công nhận tại New Zealand.)
Cảnh sát không nghi ngờ gì về việc hai người phụ nữ này đã bị hai người đàn ông tấn công tình dục khi đang làm việc và nếu những người đàn ông này vẫn còn ở New Zealand, chúng tôi sẽ truy tố hình sự.
Cảnh sát đã tiến hành một cuộc điều tra kỹ lưỡng về vấn đề này và thường xuyên cập nhật tiến độ cho các nạn nhân, cũng như cung cấp sự Hỗ trợ nạn nhân để đảm bảo họ có được sự hỗ trợ phù hợp.
Mặc dù chúng tôi biết đây không phải là kết quả mà họ mong đợi, nhưng Cảnh sát đã sử dụng hết mọi cách điều tra hợp lý.
____________________________
Nguồn: Stuff – ‘A lifetime of trauma’: Young women indecently assaulted by Vietnamese officials