Võ Hàn Lam
(VNTB) – Rối rắm của yêu cầu ‘4 xanh’: “người lao động xanh” – “nơi làm việc xanh” và “nơi ở xanh” theo “một cung đường xanh”.
Doanh nghiệp có thể tổ chức hoạt động theo phương châm ‘4 xanh’: “người lao động xanh” được đi lại bằng phương tiện cá nhân giữa “nơi làm việc xanh” và “nơi ở xanh” theo “một cung đường xanh” trong các khung giờ phù hợp, nghĩa là không dừng, đỗ dọc đường và đi ngang qua các vùng có nguy cơ lây nhiễm cao hoặc rất cao.
Mô hình ‘4 xanh’ cho doanh nghiệp TP.HCM là đề xuất của ông Phan Văn Mãi, chủ tịch UBND TP.HCM.
Ám ảnh ‘xanh’
Đại diện Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (HAWA) cho biết, dựa trên tiêu chuẩn ISO/PAS 45005:2020 của Tổ chức quốc tế ISO, có thể xác định các tiêu chí cho “nơi làm việc xanh” gồm vùng sản xuất biệt lập, người lao động đã được sàng lọc/tiêm vắc-xin, tuân thủ quy định y tế/ 5K và có nguồn lực/vật lực cho y tế tại chỗ.
Tuy nhiên, những phần còn lại là “lao động xanh”, “cung đường xanh” và “nơi ở xanh” nằm ngoài phạm vi, khuôn viên doanh nghiệp thì cần được cơ quan chức năng quy định rõ. Đại diện HAWA cho rằng, cần có tiêu chí về “nơi ở xanh” cũng như việc công nhận tính pháp lý hay đánh dấu/ nhận dạng trên bản đồ dữ liệu của “nơi ở xanh”, còn việc nhận dạng “người lao động xanh” có thể dựa vào kết quả xét nghiệm Covid-19, việc tiêm vắc-xin (có thể 1 mũi) và sống trong vùng xanh của người lao động.
Việc quản lý các tiêu chí cho mô hình ‘4 xanh’ cũng cần đáp ứng tiêu chí ‘thân thiện’. Nghĩa là, thay vì đặt ra các quy định mang tính thủ công như yêu cầu doanh nghiệp nộp hồ sơ, chứng từ, rồi cấp các loại chứng nhận bằng giấy, thì nên sử dụng công nghệ bằng cách lập hệ thống cơ sở dữ liệu số. Doanh nghiệp cũng cần lập một hệ thống dữ liệu riêng, trong đó có đầy đủ thông tin của người lao động để có thể bố trí khu vực làm việc cho phù hợp.
Còn theo bà Hồ Thị Thu Uyên, Giám đốc đối ngoại Intel Products Việt Nam, cơ quan chức năng cần quy định rõ “nơi ở xanh” là nhà riêng, căn hộ hay cả một khu phố. Nếu là khu phố thì đầu mối nào để liên lạc giữa chính quyền địa phương và doanh nghiệp khi có biến động về dịch tễ?. Đối với “cung đường xanh”, vị này cho rằng, trong giai đoạn đầu của phương án ‘4 xanh’, người lao động chỉ nên đi làm bằng xe đưa đón của doanh nghiệp, thay vì phương tiện cá nhân để tránh việc phải dừng xe kiểm tra dọc đường, gây ùn tắc giao thông và nguy cơ lây nhiễm tại các chốt.
Tùy mô hình kinh doanh, doanh nghiệp có thể triển khai mô hình ‘4 xanh’ hoặc tích hợp các mô hình theo cách khác nhau. Tuy nhiên, để đảm bảo tính linh hoạt và hiệu quả của các mô hình, vẫn cần quy định khung pháp lý rõ ràng. Đây là cách thể hiện vai trò và phạm vi trách nhiệm của 3 bên liên quan là cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người lao động.
Cần có bộ tiêu chí y tế thích hợp
Giám đốc hành chính của Công ty TNHH Juki Việt Nam (Khu chế xuất Tân Thuận, quận 7) ông Đào Quốc Cường cho biết, nhà máy đang thực hiện ‘3 tại chỗ’ (sản xuất, cách ly, ăn nghỉ tại chỗ), nếu tăng số lượng lao động lên theo phương án ‘4 xanh’ sẽ phải tách biệt nơi sản xuất, ăn nghỉ của hai nhóm công nhân. Theo hướng dẫn của Ban quản lý các khu chế xuất – công nghiệp TP. HCM (Hepza), tổng số lao động làm theo các hình thức tại doanh nghiệp không vượt quá 50% tổng số nhân sự.
“Như vậy chúng tôi chỉ được tăng thêm 20% nhưng không bền vững”, ông Cường nói, và cho hay “người lao động xanh” tức có thẻ xanh Covid, sống ở “vùng xanh” được đi làm, nhưng nơi ở của họ có thể chuyển thành “vùng đỏ” do thành phố đang xét nghiệm diện rộng đến 30-9. Khi đó nhà máy sẽ mất lao động.
Ngoài ra, diễn biến dịch ở cộng đồng đang phức tạp nhưng lại yêu cầu trong vòng 7 ngày nhà máy không có F0 là rất khó.
Đại diện Juki Việt Nam cho rằng quan điểm của Chính phủ Phạm Minh Chính là không thể tránh khỏi phát sinh F0, sống cùng với dịch nên phải chấp nhận thời điểm nào đó nhà máy có thể phát hiện ca nhiễm. Ca bệnh ở chỗ nào xử lý chỗ đó, các chuyền khác được tạo điều kiện hoạt động. “Chích đủ 2 liều vắc xin nguy cơ bệnh chuyển nặng đã giảm do đó cần tạo điều kiện tốt nhất để phục hồi lại sản xuất, nếu không cả doanh nghiệp, người lao động rất khó khăn”, ông Đào Quốc Cường nói.
Ý kiến chung, theo các doanh nghiệp, khi thí điểm ‘4 xanh’, trường hợp phát hiện F0 trong nhà xưởng, cách tiếp cận y tế nên nghiên cứu thay đổi so với trước, không nên vẫn tiếp tục đóng, mở nhà xưởng mà phải xử lý y tế linh hoạt hơn với bộ tiêu chí y tế mới, thay thế các tiêu chí cũ do trước đây chưa có quan điểm “sống chung với Covid-19”.