Trong những năm gần đây, tình trạng vi phạm nhân quyền đã gia tăng đáng kể ở Việt Nam. Hoa Kỳ có thể đóng một vai trò mạnh mẽ trong việc thúc đẩy các cơ quan chức năng của Việt Nam giải quyết các vi phạm và chấm dứt các hành vi lạm dụng. Chúng tôi kêu gọi Phó Tổng thống Harris tập trung vào các vi phạm nhân quyền trong chuyến thăm sắp tới của bà tới Việt Nam.
Thư của AIUSA về chuyến đi Việt Nam sắp tới.
Ngày 16 tháng 8 năm 2021
Kính gửi: Phó Tổng thống Kamala Harris
Nhà Trắng
1600 Đại lộ Pennsylvania, NW
Washington DC 20500
Tổ chức Ân xá Quốc tế Hoa Kỳ kêu gọi Phó Tổng thống Harris nêu những quan ngại về nhân quyền trong chuyến đi Việt Nam sắp tới
Kính thưa bà Phó tổng thống Harris:
Thay mặt cho Tổ chức Ân xá Quốc tế và 10 triệu thành viên, nhà hoạt động và những người ủng hộ của chúng tôi trên toàn thế giới, chúng tôi hoan nghênh thông tin về chuyến đi sắp tới của bà đến Việt Nam. Chúng tôi kêu gọi bà giải quyết các mối quan tâm cấp bách về nhân quyền trong các cuộc họp của bà với cơ quan chức năng của Việt Nam.
Trong những năm gần đây, các bản án và truy tố tùy tiện đối với những người bảo vệ nhân quyền đã gia tăng đáng kể ở Việt Nam. Các cá nhân biểu lộ quan điểm riêng trực tuyến đặc biệt bị nhắm đến. Các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ, nhà báo độc lập, tác giả và nhà xuất bản phải đối mặt với hành vi quấy rối liên tục, hành hung thể xác, truy tố và tra tấn tùy tiện và đối xử tệ bạc khác khi bị công an giam giữ.
Hoa Kỳ có thể đóng một vai trò mạnh mẽ trong việc thúc đẩy các cơ quan chức năng của Việt Nam giải quyết các vi phạm và chấm dứt các hành vi lạm dụng hơn nữa. Chúng tôi mong bà nêu ra những vấn đề quan trọng về quyền được nêu bên dưới trong chuyến đi sắp tới.
Tự do ngôn luận: trong báo cáo tháng 12 năm 2020, Tổ chức Ân xá Quốc tế đã ghi nhận việc đàn áp có hệ thống và hình sự hóa các biểu lộ ôn hoà trên mạng ở Việt Nam. Các công ty công nghệ Facebook và Google đang ngày càng đồng lõa với việc kiểm duyệt những người sử dụng Internet của nhà chức trách Việt Nam, thường là vi phạm các tiêu chuẩn và luật nhân quyền quốc tế. Tổ chức Ân xá ghi nhận thêm rằng các nhóm liên kết với chính phủ triển khai các chiến dịch phức tạp trên các nền tảng này nhằm mục đích quấy rối người dùng hàng ngày để buộc họ im lặng và gây sợ hãi. Giám đốc Vận động Quốc gia của AIUSA Joanne Lin đã điều trần về sự đồng lõa của các công ty công nghệ trong việc kiểm duyệt tại Việt Nam tại phiên điều trần ngày 9 tháng 12 năm 2020 của Tiểu ban Đối ngoại Hạ viện về Nhân quyền Quốc tế và Không gian Công dân Đóng.
Vào tháng 2 năm 2021, một cuộc điều tra của Tổ chức Ân xá Quốc tế xác định một chiến dịch tấn công bằng phần mềm gián điệp nhắm vào các nhà bảo vệ nhân quyền Việt Nam. Tổ chức Ân xá quy các vụ tấn công này là do một nhóm có tên Ocean Lotus/ Sen Biển.
Nhà chức trách Việt Nam đã tích cực ngăn chặn phát ngôn trực tuyến trong bối cảnh đại dịch COVID-19 và đã đưa ra cáo buộc hình sự nghiêm trọng đối với nhiều người dùng internet vì những bình luận chỉ trích chính phủ. Việt Nam hiện đang giam giữ hơn 170 tù nhân lương tâm, trong đó 69 tù nhân bị giam cầm chỉ vì hoạt động truyền thông xã hội ôn hòa.
- Chúng tôi kêu gọi nhà chức trách Việt Nam ngừng vũ khí hóa các nền tảng trực tuyến và trừng phạt những người thực hiện quyền tự do ngôn luận của họ.
- Chúng tôi mong bà kêu gọi nhà chức trách Việt Nam tiến hành một cuộc điều tra độc lập về việc giám sát có mục tiêu bất hợp pháp đối với những người bảo vệ nhân quyền, như điều tra nhóm Sen Biển và xác định xem liệu có mối liên hệ giữa chiến dịch phần mềm gián điệp này với bất kỳ cơ quan chính phủ cụ thể nào hay không.
Ngược đãi những người bảo vệ nhân quyền: Tính đến tháng 12 năm 2020, ít nhất 173 tù nhân lương tâm bị bỏ tù tại Việt Nam, con số kỷ lục cao nhất kể từ khi Tổ chức Ân xá Quốc tế bắt đầu công bố những số liệu này vào năm 1996. Hầu hết đều bị xử theo Điều 331 của Bộ luật Hình sự, “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước”, bị phạt tù đến bảy năm hoặc Điều 117, hình sự hoá hành vi “làm, tàng trữ hoặc truyền bá thông tin , tài liệu, vật phẩm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ” và có thể bị phạt tù đến 20 năm.
Điều kiện nhà tù nói chung vẫn khắc nghiệt, nhưng các tù nhân lương tâm nói riêng phải chịu sự phân biệt đối xử, sách nhiễu và đối xử tệ bạc. Các thành viên trong gia đình cho biết các trường hợp tù nhân lương tâm bị tra tấn hoặc đối xử tệ bạc trong trại giam như Nguyễn Văn Hóa, Nguyễn Văn Túc, Huỳnh Trương Ca, Nguyễn Ngọc Anh và Lê Đình Lượng.
Tháng 5 năm 2021, các nhà hoạt động vì quyền đất đai và bảo vệ nhân quyền Trịnh Bá Tư và mẹ của ông là bà Cấn Thị Thêu đều bị kết án đến tám năm tù giam và ba năm quản chế sau khi bị kết án theo Điều 117.
Bà Thêu trở thành một nhà hoạt động sau khi bị chính quyền tịch thu đất đai của gia đình vào năm 2010. Bà đã bị bắt và bị kết án hai lần trước đây, vì tham gia vào các cuộc biểu tình ôn hòa và quay phim một vụ cưỡng bức trục xuất. Các con trai của bà, Trịnh Bá Tư và Trịnh Bá Phương, đã trở thành những nhà hoạt động trong thời gian bà bị giam cầm. Ngày 24/6/2020, công an bắt bà Cấn Thị Thêu, Trịnh Bá Phương và Trịnh Bá Tư. Trịnh Bá Phương vẫn bị tạm giam chờ xét xử.
Vào tháng 4 năm 2021, nhà bảo vệ nhân quyền Nguyễn Thúy Hạnh đã bắt giam với động cơ chính trị trắng trợn nhằm bịt miệng bà, cả việc bà thay mặt cho những tù nhân bị giam giữ bất công.
- Chúng tôi kêu gọi nhà chức trách Việt Nam trả tự do cho tất cả những người bị giam cầm vô cớ trong các nhà tù Việt Nam; xoá ngay bản án oan của Trịnh Bá Tư và Cấn Thị Thêu và trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho họ; trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho Nguyễn Thúy Hạnh; và để chấm dứt những cuộc tấn công không ngừng này nhằm vào những người bảo vệ nhân quyền và những người chỉ trích ôn hòa.
Điều tra của Đại diện Thương mại Hoa Kỳ và Quyền của Người bản địa tại Campuchia: Khai thác gỗ bất hợp pháp phổ biến ở Campuchia đang dẫn đến vi phạm nghiêm trọng các quyền của người bản địa và góp phần đáng kể vào cuộc khủng hoảng khí hậu. Việc tiếp tục buôn bán gỗ bất hợp pháp vào Việt Nam từ Campuchia là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến các hành vi vi phạm này.
Việc giám sát và thẩm định được cải thiện đối với việc Việt Nam nhập khẩu gỗ của Campuchia sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền của Người bản địa ở Campuchia. Hiện tại, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đang thực hiện Mục 301 cuộc điều tra nhập khẩu và sử dụng gỗ bất hợp pháp của Việt Nam trên thị trường xuất khẩu của Việt Nam.
- Chúng tôi mong bà kêu gọi các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam đảm bảo hoạt động thẩm định rõ ràng và có ý nghĩa liên quan đến nhập khẩu gỗ từ Campuchia, nhằm mục đích đảm bảo rằng không có loại gỗ nào có liên quan đến vi phạm các quyền của Người bản địa có thể được nhập khẩu.
Cảm ơn bà đã xem xét những vấn đề nhân quyền cấp bách đó. Để biết thêm thông tin hoặc bất kỳ câu hỏi nào bà xin vui lòng liên hệ với Joanne Lin, Giám đốc Quốc gia về Vận động chính phủ và Các vấn đề của Chính phủ hoặc Carolyn Nash, Giám đốc Vận động chính sách khu vực Châu Á. Chúng tôi sẵn sàng cung cấp các cuộc họp giao ban một cách thuận tiện cho bà.
Cảm ơn bà đã lưu tâm đến những vấn đề quan trọng này.
Trân trọng,
Joanne Lin
Giám đốc Vận động Chính sách Quốc gia
Tổ chức Ân xá Quốc tế Hoa Kỳ
Carolyn Nash
Giám đốc Vận động chính sách Châu Á
Tổ chức Ân xá Quốc tế Hoa Kỳ