Hiếu Bá Linh (Tổng hợp)
(VNTB) – Bà Hồ Thị Kim Thoa có thể bị bắt khẩn cấp theo Điều 16 của Hiệp định Dẫn độ Việt – Pháp.
Điều 16 quy định rằng trong trường hợp khẩn cấp, các cơ quan có thẩm quyền của bên yêu cầu có thể yêu cầu bắt khẩn cấp người bị yêu cầu dẫn độ. Tuy nhiên, không phải cứ bị bắt khẩn cấp là sau đó đương nhiên sẽ bị dẫn độ về nước.
Hiệp định về dẫn độ giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Cộng hoà Pháp, tuy được ký kết hồi năm 2016 (ngày 6/9/2016 tại Hà Nội), nhưng mãi đến đầu tháng 5 năm nay 2020 mới bắt đầu có hiệu lực.
Cựu Thứ trưởng Bộ Công thương Hồ Thị Kim Thoa rất có thể sẽ là người đầu tiên bị đưa về nước theo hiệp định dẫn độ này.
Ngày 28/7/2017 bà Thoa nộp đơn xin nghỉ hưu sau khi bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương kỷ luật khiển trách về mặt Đảng. Và sau khi được Bộ Công Thương chính thức ban hành quyết định cho nghỉ hưu và hưởng chế độ bảo hiểm xã hội từ ngày 1/9/2017, bà Thoa đã sang Pháp sinh sống.
Các điều kiện pháp lý mà Hiệp định dẫn độ Việt – Pháp yêu cầu, đã được thực hiện trong thời gian qua, chẳng hạn như ngày 10/7/2020 Cơ quan cảnh sát điều tra ra quyết định khởi tố bà Thoa về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Đến ngày 13/7, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an ra quyết định truy nã bà Thoa. Sau đó, Việt Nam cũng đã gửi lệnh truy nã lên Interpol quốc tế.
Hiệp định dẫn độ Pháp – Việt gồm 24 điều. Theo Điều 7, mỗi bên chỉ định một cơ quan trung ương để thực hiện hiệp định này. Theo đó, đối với Việt Nam, cơ quan trung ương là Bộ Công an; đối với Pháp, cơ quan trung ương là Bộ Tư pháp.
Đặc biệt, bà Hồ Thị Kim Thoa có thể bị bắt khẩn cấp theo Điều 16 của Hiệp định dẫn độ Việt – Pháp. Điều 16 quy định rằng trong trường hợp khẩn cấp, các cơ quan có thẩm quyền của bên yêu cầu có thể yêu cầu bắt khẩn cấp người bị yêu cầu dẫn độ.
Tuy nhiên, không phải cứ bị bắt khẩn cấp là sau đó đương nhiên sẽ bị dẫn độ về nước. Điều 3 của Hiệp định nêu ra các trường hợp bắt buộc từ chối dẫn độ, chẳng hạn như:
– đối với các tội phạm được Pháp xác định là tội phạm chính trị hoặc hành vi liên quan đến tội phạm chính trị;
– hoặc Pháp có lý do xác đáng để cho rằng việc dẫn độ được yêu cầu nhằm mục đích truy tố hoặc trừng phạt một người vì lý do chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch hoặc chính kiến;
– hoặc trong trường hợp người bị yêu cầu dẫn độ sẽ bị xét xử bởi một tòa án không đáp ứng các bảo đảm cơ bản về thủ tục;
– hoặc trong trường hợp hình phạt có thể bị áp dụng theo pháp luật của bên yêu cầu về những hành vi bị yêu cầu dẫn độ là tử hình, trừ trường hợp bên yêu cầu cung cấp đảm bảo chắc chắn rằng hình phạt tử hình sẽ không bị áp dụng, tuyên án hay thi hành.
Đó là các trường hợp bắt buộc từ chối dẫn độ, ngoài ra còn có ác trường hợp có thể từ chối dẫn độ (theo Điều 4 của Hiệp định), chẳng hạn như vì những lý do nhân đạo, trong trường hợp việc chuyển giao người bị yêu cầu dẫn độ có thể gây ra cho người đó những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, chủ yếu do tuổi tác hoặc tình trạng sức khỏe.
Như vậy, sau khi Bộ Công an Việt Nam yêu cầu dẫn độ và bà Hồ Thị Kim Thoa bị bắt khẩn cấp, thì cuộc chiến pháp lý sẽ diễn ra giữa Bộ Tư pháp của Pháp và luật sư của bà Thoa.