Nguyễn Đình Ấm
(VNTB) – Hiện nay nếu dịch Vũ Hán kéo dài hãng hàng không nào chỉ kinh doanh thuần túy vận tải hàng không thì không phá sản đã là may chứ đừng mơ khai thác thị trường Mỹ.
Vừa rồi, truyền thông quốc doanh hoan hỷ đưa tin: Sau hãng HK quốc gia Vietnam Airlines(VNA), hãng Bamboo Airway đã có “slot” bay sang Mỹ. Dự kiến tháng 7 sẽ bắt đầu các chuyến bay charter (không thường lệ) rồi đến tháng 9 sẽ bay thường lệ từ Sài Gòn đến hai thành phố ở phía tây nước Mỹ là San Francisco và Los Angeles, 4 chuyến/tuần.
Năm 2019 VNA đã có giấy phép bay đến Mỹ nhưng mới chỉ thực hiện 20 chuyến charter (không thường lệ) còn kế hoạch bay thường lệ phá sản do dịch Vũ Hán.Trước đây VNA đã bay nhiều chuyến charter và gián tiếp khai thác thị trường Mỹ qua các hãng HK nước ngoài trực tiếp bay thương mại đến Mỹ qua ủy quyền khai thác.
Phải nói, bay đến lãnh thổ Mỹ là ước mơ của bất cứ hãng HK nào vì đó là thị trường lớn nhất, cạnh tranh ác liệt nhất, yêu cầu an ninh, an toàn cao nhất. Bay thường lệ đến Mỹ khẳng định thương hiệu, vị thế mọi mặt của một hãng HK và ngành hàng không dân dụng của quốc gia đó.
Chỉ có những hãng HK có tiềm lực tài chính hùng hậu, có phi đội máy bay đường dài hiện đại vượt qua tiêu chuẩn khí thải ở Mỹ, đội ngũ quản lý an ninh, an toàn, phi công, phục vụ chuyên nghiệp đạt tiêu chuẩn quốc tế mới khai thác và khai thác thành công ở thị trường Mỹ.
Cách đây cỡ 15 năm hãng HK quốc gia Vietnam Airlines(VNA) cũng đã có ý định, chuẩn bị để bay thương mại sang Mỹ với dự kiến lỗ hai năm đầu. Tuy nhiên VNA không thực hiện được ý định do hàng không VN chưa đạt các yêu cầu về an tinh, an toàn của Mỹ. Những năm gần đây cục HK liên bang Mỹ đã cử nhiều chuyên gia khảo sát, giúp đỡ HKVN đào tạo huấn luyện nhân viên, tổ chức hệ thống an ninh, an toàn và mãi năm 2019 HKVN mới chính thức đạt tiêu chuẩn bay đến lãnh thổ Mỹ.
Tuy nhiên có giấy phép bay rồi thì việc bay đến Mỹ của các hãng HKVN theo tôi cũng còn rất khó khăn. Mặc dù theo ước tính thì thị trường Mỹ có khoảng 700.000 hành khách tiềm năng với với HKVN trong khi chỉ cần 30-60.000 đã có thể khai thác.
Tuy nhiên, thị trường Mỹ thuộc môi trường cạnh tranh ác liệt nhất của HKVN. Ngoài các chuyến bay đối ứng của HK Mỹ bay thẳng đến VN còn có nhiều hãng khác của các quốc gia châu Âu, Trung Đông, nam Á, Đông nam Á, Bắc Á…bay đến, trở về từ Mỹ trung chuyển khách ở các nước đông bắc, đông nam Á rồi từ đây khách đến Hà Nội, Sài Gòn và từ đây bay đến các nước đông bắc Á, đông nam Á rồi đi Mỹ.
Để có thể khai thác thường lệ đến Mỹ thì hãng HK phải
– Có nguồn tài chính đủ mạnh chịu lỗ thời gian dài. Kinh doanh vận tải HK rất dễ lãi, tính được lãi ngay sau các chuyến bay nhưng cũng thấy lỗ rất nhanh sau các chuyến bay. Đây là khó khăn lớn nhất của các hãng HKVN.
– Phải có đội ngũ phi công, nhân viên phục vụ chuyên nghiệp về kỹ thuật, thương mại… Đặc biệt phải có các phi công bay thành thạo một động cơ mà thuật ngữ HK gọi là “E.top”. Bởi vì từ VN bay qua Mỹ và ngược lại phải bay men theo bờ biển phía tây Mỹ qua Alaska, quần đảo Curin, Kamsatka, Nhật bản, Hàn Quốc, Đài Loan…mới về đến VN và ngược lại có nhiều chặng bay dài trên biển mênh mông không có các sân bay dự bị. Khi đang bay trong trường hợp máy bay bị chết một động cơ (máy bay chở khách bắt buộc phải có ít nhất 2 động cơ) thì một động cơ vẫn phải tiếp tục bay đến sân bay dự bị thưa thớt tên đường bay này.Chỉ những phi công giỏi, có kinh nghiệm mới bay một động cơ an toàn.
Với tình cảnh các hãng HKVN hiện nay theo tôi rất khó khai thác thường lệ lâu dài đến Mỹ. Hãng HK quốc gia có đủ điều kiện về tiềm lực kỹ thuật, thương hiệu, uy tín đã khai thác thành công thị trường châu Âu, Úc, Bắc Á nhưng do dịch Vũ Hán đến nay tiềm lực tài chính suy yếu nếu không có sự tài trợ nào đó thì khó mà chịu được những lỗ lã trong thời gian đầu. Trước đây hãng đã khai thác đường bay Hà Nội, Sài gòn-Paris cùng hàng chục hãng HK lớn khác. Những năm đầu lỗ lớn rồi hòa vốn sau gần 10 năm hãng mới có lãi. Hiện nay nếu dịch Vũ Hán kéo dài hãng HK nào chỉ kinh doanh thuần túy vận tải HK thì không phá sản đã là may chứ đừng mơ khai thác thị trường Mỹ.
Theo nhận định của tôi, việc khai thác thị trường Mỹ còn khó khăn.