Bằng vào bầu không khí “thi đua tố cáo” trên mạng xã hội và cả trên mặt báo nhà nước từ tuần đầu tháng Ba năm 2017 đến nay, có thể nhận ra hơi thở hầm hập của hội nghị trung ương 5 đảng CSVN đang đến rất gần để phả rát gáy chính giới.
Cũng bởi theo cái cách mà một địa phương như Đà Nẵng “chiến đấu” với nhau, thì có vẻ chính giới các nơi đều muốn “ăn thua đủ”.
Do đó, Hội nghị trung ương 5 sắp tới có thể mang tính “quyết liệt” không kém thua gì so với Đại hội 12. Chỉ có điều, bối cảnh của Hội nghị trung ương 5 so với thời điểm kết thúc Đại hội 12 là khác hẳn nhau.
Sau Đại hội 12, thế “hai hổ” đã bất ngờ trở thành thế cực quyền, và đưa ông Nguyễn Phú Trọng lên đỉnh cao chưa từng có trong sự nghiệp chính trị của đời ông. Nay thì trước Hội nghị trung ương 5, vòng hào quang trên đầu ông Trọng dường như không còn chói lọi nữa. Kể từ vụ Yên Bái “cả ba bị bắn” cho đến nay, nạn cát cứ quyền lực mà đảng luôn lo sợ lại có chiều hướng tăng dần và tăng mạnh. Thay vì hình ảnh tập quyền ngay sau đại hội 12, giờ đây đảng phải đối diện với nguy cơ “đa trung tâm quyền lực”. Chẳng phải ngẫu nhiên mà từ lâu đã hiện ra “dây Thanh Hóa”, “dây miền Trung”, “dây Nam Bộ”… , chưa kể đồn đãi “tổng bí thư phải là người Bắc và có lý luận”.
Trong khi đó, nền kinh tế và ngân sách ngày càng tuột dốc. Nếu tại thời điểm Đại hội 12 được bắt đầu bởi tán thán “ngân sách trung ương chỉ còn 45 ngàn tỷ đồng mà không biết chi cho cái gì” của Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, thì đến đầu năm 2017, tất cả mọi người đều nghe Thủ tướng Phúc bật thốt cảnh báo “sụp đổ tài khóa quốc gia”.
Sự thật hiển nhiên là từ Đại hội 12 đến trước Hội nghị trung ương 5, phía chính phủ vẫn chưa giải quyết được bất cứ khoản tồn đọng nào – từ nợ xấu đến nợ công và ngân sách quốc gia, chưa kể phát sinh hàng loạt vấn nạn về môi trường và xã hội.
Hy vọng lớn nhất của đảng trước và sau Đại hội 2 là Hiệp định TPP, nhưng đến cuối năm 2016 thì hiệp định này hầu như tan vỡ. Giờ đây trước thềm Hội nghị trung ương 5, đảng chỉ còn trông mong vào Hiệp định tự do thương mại Việt Nam – châu Âu (EVFTA). Nhưng ngay cả hiệp định này cũng chưa hề được triển khai cho dù đã được ký kết từ cuối năm 2015. Nghe đâu, phía EU hoàn toàn không hài lòng với “thành tích nhân quyền” của chính thể Việt Nam. Mà nhân quyền lại là một điều kiện then chốt trong EVFTA.
Và nếu sau Đại hội 12, chính thể Việt Nam vẫn còn có cơ hội để trả treo với chính quyền Obama về nhân quyền, thương mại và quân sự, thì giờ đây rất nhiều khả năng Trump không quan tâm, và cũng chẳng muốn biết Hội nghị trung ương 5 là gì.
Khung cảnh bế tắc toàn diện như thế lại thường dẫn đến kết quả: bất kể ai là người chiến thắng tại Hội nghị trung ương 5, điều đó cũng chẳng có ý nghĩa đáng kể nào nữa.
Trách nhiệm lớn nhất của người chiến thắng là phải kiếm ra tiền để nuôi đảng, nhưng tình cảnh bây giờ lại quá khó để kiếm tiền…
Lê Dung / SBTN