Huỳnh Liên
(VNTB) – Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đề nghị quy định bắt buộc nhà phát triển bất động sản phải bán bất động sản qua sàn, với mức phí phải nộp cho các sàn bằng 2% giá bất động sản.
Nôm na, chủ dự án bất động sản muốn bán sản phẩm của mình thì phải thông qua một hệ thống ‘cò’ đất được gọi là ‘sàn bất động sản’.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị lập luận việc buộc các chủ đầu tư dự án bất động sản phải kinh doanh qua sàn sẽ hoàn thiện cơ chế phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố ở Việt Nam, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh.
Bày tỏ ủng hộ, ông Nguyễn Văn Đính – chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam – cho rằng việc bổ sung quy định bắt buộc kinh doanh bất động sản qua sàn giao dịch là cần thiết và hợp lý. Quy định này bảo đảm sự minh bạch của thị trường và bảo vệ quyền, lợi ích cho khách hàng, nhà đầu tư.
“Hàng hóa bất động sản hình thành trong tương lai, khi qua sàn giao dịch buộc phải được thẩm định, thẩm tra, tuân thủ các quy định của pháp luật mới được niêm yết công bố và giao dịch. Điều này giúp ngăn chặn các hành vi lừa đảo bán bất động sản ma, bất động sản ảo” – ông Nguyễn Văn Đính nhấn mạnh.
Nhưng ông Lê Hoàng Châu – chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) – lại đề nghị bỏ quy định này vì lo ngại sẽ kéo chi phí, làm tăng thêm giá bán nhà.
Ông Lê Hoàng Châu lập luận:
“Đề xuất bổ sung quy định chủ đầu tư dự án bất động sản phải thực hiện bán, chuyển nhượng, cho thuê mua, cho thuê nhà ở, công trình xây dựng thông qua các sàn giao dịch bất động sản, nếu được thông qua thì có nghĩa là chủ đầu tư “bắt buộc” phải thực hiện bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua 100% sản phẩm nhà ở, công trình xây dựng của dự án bao gồm nhà ở, căn hộ du lịch (condotel), văn phòng kết hợp lưu trú (officetel), căn hộ dịch vụ (serviced apartment), các loại hình công trình xây dựng đưa vào kinh doanh như các công trình thương mại, y tế, giáo dục, dịch vụ v.v… tất thảy đều phải thông qua sàn giao dịch bất động sản.
Lưu ý là trong giai đoạn 2007 – 2015, mặc dù Khoản 2 Điều 22 và Khoản 1 Điều 59 Luật Kinh doanh bất động sản 2006 quy định chủ đầu tư dự án bất động sản “phải bán nhà, công trình xây dựng thông qua sàn giao dịch bất động sản”, nhưng trên thực tế, Nghị định 153/2007/NĐ-CP đã không quy định việc chủ đầu tư phải thực hiện bán, cho thuê nhà ở, công trình xây dựng thông qua sàn giao dịch bất động sản, và mãi đến ngày 23/06/2010, tại điểm d Khoản 3 Điều 9; Khoản 1, Khoản 4 Điều 60 Nghị định 71/2010/NĐ-CP mới quy định chủ đầu tư phải thực hiện bán, cho thuê 80% số lượng nhà ở của dự án thông qua sàn giao dịch bất động sản, nhưng cũng không quy định việc chủ đầu tư phải thực hiện bán, cho thuê công trình xây dựng thông qua sàn giao dịch bất động sản.
Luật Kinh doanh bất động sản 2014 đã bãi bỏ các quy định bất hợp lý (trên đây) và cho phép chủ đầu tư dự án nhà ở được toàn quyền lựa chọn tự bán nhà ở, công trình xây dựng hoặc thuê sàn giao dịch bất động sản có uy tín và năng lực để bán sản phẩm.
Do vậy, “Dự thảo Đề cương” lại đề xuất “bổ sung quy định chủ đầu tư dự án bất động sản phải thực hiện bán, chuyển nhượng, cho thuê mua, cho thuê nhà ở, công trình xây dựng thông qua các sàn giao dịch bất động sản ”, mà nếu được thông qua thì sẽ xâm phạm “quyền tự quyết định và tự chịu trách nhiệm về hoạt động đầu tư kinh doanh, tự chủ kinh doanh, lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh, tự do tìm kiếm thị trường, khách hàng và ký kết hợp đồng” của chủ đầu tư dự án bất động sản được quy định tại Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2020 và là một bước đi “thụt lùi”, không phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn.