VNTB – Còn phạt, mơ gì đến tự do báo chí?

Lê Tự Do

(VNTB) – Công ty cổ phần Truyền thông và Ứng dụng công nghệ thông tin FBNC bị phạt 350 triệu đồng về hành vi hoạt động báo chí không có giấy phép.

Nhân báo cáo ngày 3/5/2024, tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) có trụ sở ở Paris, Pháp, đã xếp Việt Nam thứ 174 trong số 180 quốc gia về tự do báo chí, chợt nhớ lại câu chuyện cũng liên quan đến báo chí, cách đây 2 năm.

Thông tin từ thông cáo báo chí, trong 6 tháng đầu năm 2022, Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông đã làm việc với trên 100 đơn vị, tổ chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thông tin và truyền thông trên địa bàn TPHCM. Qua đó, xử phạt hành chính 22 tổ chức, cá nhân vi phạm trong các hoạt động báo chí, công nghệ thông tin, viễn thông…

Nổi bật trong số đó, được không ít người quan tâm đó là câu chuyện phạt FBNC.

Lần về quá khứ, ngày 8/7/2022, Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Dương Anh Đức đã ký Quyết định số 2247/QĐ-XPHC về xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt là 350 triệu đồng đối với Công ty cổ phần Truyền thông và Ứng dụng công nghệ thông tin FBNC (Công ty FBNC, có trụ sở tại Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh) về hành vi hoạt động báo chí không có giấy phép.

Tại thời điểm này, mặc dù chưa được cấp phép, Công ty FBNC tự danh xưng ban biên tập, phóng viên, xuất bản định kỳ các chuyên mục theo chủ đề, sản xuất tin bài có tính chất báo chí để đăng tải, phát trên kênh truyền hình kinh tế – tài chính – tin tức.

Từ tháng 1/2022, Công ty FBNC đã thực hiện việc cung cấp thông tin theo loại hình báo chí, như sử dụng biểu tượng (logo) là tên kênh truyền hình của cơ quan báo chí, danh xưng Ban biên tập, phóng viên, xuất bản định kỳ các chuyên mục theo chủ đề, sản xuất tin bài có tính chất báo chí để đăng tải, phát trên kênh truyền hình kinh tế – tài chính – tin tức.

Theo Sở Thông tin và Truyền thông TP. Hồ Chí Minh, đây là trường hợp xử phạt hành chính đầu tiên trong hoạt động báo chí mà không có giấy phép kể từ khi Nghị định số 119/2020/NĐ-CP được ban hành.

“Điều này hơi lạ, kênh Youtube của họ có hơn 3 triệu người đăng ký, lại là một công ty truyền thông. Không thể nói không biết ngay từ đầu được. Không rõ nội tình vụ này như thế nào, nhưng nó làm tôi nhớ đến một vụ việc tương tự. Cũng Sở Thông tin và Truyền thông mời lên, phạt nội dung tương tự, không có giấy phép báo chí nhưng đưa tin bài có tính chất báo chí. Và người phạt là ai, là Cục Phát thanh Truyền hình trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông”.

“Tôi thì thắc mắc, thế nào là tin bài có tính chất báo chí? Từ lúc đọc tin tức phạt đó, tôi tìm hiểu thử kênh Youtube của họ. Thấy tin tức học đưa tin cũng bình thường, chẳng có gì phải phạt. Còn nếu xử phạt vì cái danh xưng, xem ra quá sức kiên cưỡng. Mà nếu ngẫm nghĩ lại cũng đúng, câu nệ đến cả tờ giấy phép, thì chấp nhứt cả cái danh xưng là điều không chi là lạ. Chỉ có cái lạ tại sao lại là Sở Thông tin và Truyền thông? Hay có sự chỉ đạo?”

Dựa trên Tư tưởng Hồ Chí Minh khi chỉ rõ tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng Việt Nam thì đó là: “Báo chí của ta thì cần phải phục vụ nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội, phục vụ cho đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà, cho hòa bình thế giới”.

Thiết nghĩ, nếu tuân thủ đúng tôn chỉ, mục đích đó thì cần chi đến cái mác bề ngoài là giấy phép báo do Bộ Thông tin Truyền thông cấp hay Trang thông tin điện tử? Càng tự do báo chí, nhân dân lao động càng biết nhiều thông tin hơn; tuyên truyền về một vấn đề, ví dụ như dịch Covid19 hay bệnh sốt xuất huyết, thông qua nhiều hình thức, nhiều “nơi”, Nhân dân càng nắm được vấn đề rõ hơn, biết cách đề phòng dịch hơn chứ?

Mà thật ra, cũng chẳng biết cái quyết định phạt ấy có thật sự đến từ Sở Thông tin và Truyền thông TPHCM hay không nữa? Có bàn tay nào giấu mặt bên trong nữa hay không? Xem ra, vẫn còn nhiều nghi vấn…

Thế nhưng, dù thế nào đi chăng nữa, nếu vẫn còn chăm chăm tìm kiếm, soi mói và ra quyết định phạt, thì đừng mơ đến chuyện… tự do báo chí…