Ngọc Lan dịch
(VNTB) – Tổng thống Donald Trump có thể sẽ công bố các mức thuế đề xuất đối với hàng hóa Việt Nam trước khi rời nhiệm sở vào tháng Giêng
David Lawder , Andrea Shalal , James Pearson
21/12/2020
(Reuters) – Tổng thống Donald Trump có thể sẽ công bố các mức thuế đề xuất đối với hàng hóa Việt Nam trước khi rời nhiệm sở vào tháng Giêng, các chuyên gia tiền tệ và thương mại cho biết, sau khi Bộ Tài chính Hoa Kỳ gắn mác đối tác thương mại ngày càng lớn của Hoa Kỳ là “thao túng tiền tệ” hồi tuần trước.
Các chuyên gia nhận định, các công ty Hoa Kỳ nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam sẽ phải chịu mức thuế quan đáng kể từ cuộc điều tra “Mục 301” của Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) về thực tiễn định giá tiền tệ.
Kết quả của cuộc thăm dò, song song với cuộc xem xét của Bộ Ngân Khố được công bố vào tuần trước, có thể được công khai ngay sau ngày 7 tháng 1.
Deborah Elms, giám đốc điều hành của Trung tâm Thương mại Châu Á có trụ sở tại Singapore cho biết: ” Đây là lúc khôn ngoan để lên kế hoạch cho việc kết thúc quy trình Mục 301 bởi vì, đặc biệt là với sự chỉ định của Bộ Ngân khố, rất có thể Hoa Kỳ sẽ áp đặt một số hình thức trả đũa đối với Việt Nam,
Các công ty Hoa Kỳ nhập khẩu khoảng 65 tỷ USD hàng hóa từ Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2020, so với 66,6 tỷ USD của cả năm 2019. Thuế quan có thể đánh vào doanh thu hơn 400 tỷ đô la của ngành may mặc và giày dép của Mỹ, cùng với đồ nội thất, điện tử và hàng gia dụng.
“Sẽ có những hậu quả kinh tế,” Elms nói trong một sự kiện trực tuyến hôm thứ Sáu do Phòng Thương mại Hoa Kỳ tổ chức tại Việt Nam.
Những kẻ thù đối đầu trong Chiến tranh Việt Nam những năm 1960 và đầu những năm 1970, Việt Nam và Hoa Kỳ đã có mối quan hệ nồng ấm hơn đáng kể trong những năm gần đây. Washington đã coi Hà Nội là một đối tác kinh tế và an ninh chiến lược ở Đông Nam Á để giúp chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc, kể cả dưới thời chính quyền Trump, nhưng thuế quan sẽ khiến mối quan hệ này gặp trở ngại.
Đánh thuế hàng hóa nhập khẩu của Việt Nam sẽ gây ra sự phức tạp thương mại khác cho Tổng thống đắc cử Joe Biden khi ông tiếp quản, và có thể thúc đẩy thuế quan trả đũa đối với hàng hóa xuất khẩu của Mỹ sang Việt Nam.
Trump đã đưa ra các hạn chế kinh tế mới đối với Trung Quốc trong những tuần gần đây, bao gồm việc thêm nhà sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc SMIC và nhà sản xuất máy bay không người lái SZ DJI Technology vào danh sách đen công nghệ vào thứ Sáu.
Người phát ngôn của nhóm chuyển đổi chính quyền Biden đã không trả lời các câu hỏi về cuộc điều tra của Việt Nam hoặc phát hiện của Bộ Ngân Khố. Một phát ngôn viên của USTR cũng không trả lời.
Can thiệp, Thặng dư
Báo cáo tiền tệ của Bộ Ngân Khố, được công bố ngày 16 tháng 12, kết luận rằng Việt Nam, cùng với Thụy Sĩ, đã vượt quá cả ba ngưỡng về thao túng tiền tệ trong năm tính đến ngày 30 tháng 6.
Cả hai nước đều có những can thiệp vào thị trường ngoại hối và thặng dư tài khoản vãng lai toàn cầu vượt quá 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và thặng dư thương mại trên 20 tỷ đô la với Hoa Kỳ.
Việc chỉ định này tiếp thêm dầu cho cuộc điều tra Mục 301 của USTR về “các hành vi, chính sách và thực tiễn của Việt Nam có thể góp phần vào việc định giá thấp đồng tiền của mình”, gây tổn hại cho thương mại Hoa Kỳ. USTR có các phiên điều trần công khai từ ngày 28 – 29 tháng 12 tại đây về cuộc điều tra và phiên điều trần thứ hai về việc các nhà sản xuất Việt Nam có sử dụng gỗ khai thác bất hợp pháp hay không.
Ba nguồn tin quen thuộc với vấn đề này cho biết USTR sẽ không cắt ngắn thời gian bình luận công khai kết thúc vào ngày 7 tháng 1, cho Trump khoảng hai tuần để thực hiện bất kỳ khuyến nghị thuế quan nào của Việt Nam trước khi ông rời nhiệm sở vào ngày 20 tháng 1. Thuế quan có thể bắt đầu được đưa ra trong những tuần đầu tiên của Biden ở Nhà Trắng.
Trì hoãn cho Việt Nam
Matthew Goodman, cựu quan chức Bộ Ngân Khố và là chuyên gia kinh tế châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết: “Chính quyền này rõ ràng không hài lòng và muốn gửi đi một tín hiệu rằng Việt Nam cần phải quay lại với các chính sách tiền tệ của mình.”
Thông điệp là Hoa Kỳ sẽ không chấp nhận việc Việt Nam sử dụng đồng tiền thấp giả tạo để hỗ trợ phát triển giống như Trung Quốc đã định giá thấp đồng tiền của họ trong nhiều thập kỷ, Goodman nói và nói thêm rằng ông coi thặng dư tài khoản vãng lai cao của Việt Nam là một hiện tượng tạm thời.
USTR đã sử dụng một cuộc điều tra tương tự với Mục 301 để áp thuế lên tới 25% đối với hàng hóa nhập khẩu trị giá 370 tỷ USD của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại kéo dài 2,5 năm của Trump với Bắc Kinh.
Hiện vẫn chưa rõ liệu thuế quan đối với hàng hóa Việt Nam có đạt đến mức đó hay gần với mức thuế từ 6,2% đến 10% mà Bộ Thương mại đã áp dụng đối với lốp xe Việt Nam vào tháng 11 theo một quy tắc tiền tệ mới hay không.
Các nhà phân tích cho rằng việc Việt Nam vi phạm ngưỡng thặng dư tài khoản vãng lai của Bộ Ngân Khố một phần là kết quả của cuộc chiến thương mại của chính quyền Trump với Trung Quốc, khiến các công ty đang tìm cách né tránh thuế quan của Trung Quốc và lượng lớn xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng mạnh.
Các giám đốc điều hành có liên quan của Hoa Kỳ đã liên hệ với Quốc hội. Một phụ tá quốc hội nói với Reuters: “Chỉ tin đồn về một khoản thuế lớn khác đối với các công ty Mỹ đã tạo ra một sự hoảng loạn đến mức các văn phòng quốc hội đã nhận được cuộc gọi hoảng loạn từ các doanh nghiệp ở quê nhà”.
Trong các bình luận gửi cho cuộc điều tra tiền tệ USTR, Hiệp hội May mặc và Da giày Hoa Kỳ cho biết Việt Nam “thậm chí còn trở nên quan trọng hơn khi các công ty Hoa Kỳ thực hiện các chiến lược đa dạng hóa khỏi Trung Quốc. Việc áp đặt các mức thuế trừng phạt mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam sẽ gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng ”.
Tác giả: David Lawder và Andrea Shalal ở Washington, và James Pearson ở Hà Nội; Bổ sung: Phương Nguyễn và Khánh Vũ tại Hà Nội; Biên tập Heather Timmons và Robert Birsel