Người Tân Định
(VNTB) – Việc đi chợ hộ nằm trong hoạt động tuyên truyền chính trị quan trọng nhất nay đã phá sản
Đợt thứ tư đại dịch covid-19 khiến TP. HCM, nơi là trụ cột của nền kinh tế Việt Nam, nơi đông dân nhất và đông người nhất không có thiện cảm với chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam, trở thành sân khấu của các thảm họa chưa từng có. Chính quyền đã ban hành lệnh giới nghiêm, phong tỏa, dãn cách thành phố này trong tình trạng mà họ gọi là siết chặt hơn chỉ thị 16, không khác mấy với thiết quân luật. Người cách ly với người, nhà cách ly với nhà, khu xóm cách ly.., nội bất xuất, ngoại bất nhập. Họ đưa hàng vạn quân nhân được võ trang từ miền Bắc vào thi hành nhiệm vụ giữ nghiêm lệnh phong tỏa. Nhưng quân đội đã không hoàn thành vai trò được giao.
Thượng tướng Võ Minh Lương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổ trưởng Tổ công tác đặc biệt của Chính phủ khẳng định, việc tăng cường các lực lượng, trong đó có công an, quân đội, là vấn đề rất cần thiết và mang tính quyết định trong phòng chống dịch.
Quyền lực của nhà nước từ trước đến nay vẫn đè nặng trên người dân, bỗng một sớm một chiều ập xuống bao trùm kín toàn thành phố hơn 10 triệu dân và 18 tỉnh thành phố phía Nam khi quân đội từ bắc vào tham gia chống dịch. Lấy cớ phòng chống dịch, chính quyền ngăn cản người dân ra đường. Họ sử dụng quân đội, công an, cảnh sát cơ động và tận dụng cả dân quân, lực lượng hung hăng nhất được huấn luyện thay thế các lực lượng mặc sắc phục công an, cảnh sát làm các việc không đẹp mắt mọi người trong nhiều tình huống.
Ban chỉ đạo phòng chống dịch giao trách nhiệm rất lớn lên quân đội. Những ngày đầu quân nhân mang theo vũ khí hiện diện khắp nơi trong mọi công việc ‘an dân’, phù hợp với lời tuyên bố chống dịch như chống địch của cấp lãnh đạo cao nhất. Toàn bộ Sài Gòn chìm trong không khí chiến tranh.
Nhiều nước trên thế giới đã áp dụng biện pháp cách ly, giới nghiêm trong tiến trình ngăn chận lây lan dịch bệnh, cũng có một số nước sử dụng quân đội, nhưng dù có mượn đến tay quân đội hay không các quốc gia thường linh động, mềm dẻo trong thực biện pháp này. Tại Hoa kỳ chẳng hạn, trong những ngày đen tối nhất lúc đầu đại dịch, hoàn toàn chưa có vaccine, thuốc chữa, lệnh phong tỏa, giới nghiêm được ban hành tại một số city, hay quận hạt, không cho tụ tập đông người, các quán bar, trung tâm giải trí, nhiều cơ sở thương mại phải đóng cửa, các nơi thờ tự ngay cả đám tang bị giảm tối thiểu số người tham dự, chính quyền tìm phương kế cho người dân tự thỏa mãn các nhu cầu tối thiểu của họ, cho phép người dân đi chợ, mua thuốc men, khuyến khích người dân ra ngoài đường đi bộ hay giải trí, tập thể thao trong công viên miễn là tôn trọng khoảng cách xã hội với người không cùng gia đình. Các siêu thị mở cửa toàn thời gian, chỉ điều phối lượng khách ra vào, dành riêng 2, 3 giờ buổi sáng sớm, sau khi chợ đã được khử trùng kỹ lưỡng vào đêm trước, mở của cho người già vào mua sắm. Chính quyền không ngăn cản ông bà, con cháu ở khác nhà được đến thăm nhau, chỉ khuyên đứng ngoài nhìn nhau, nói chuyện qua phone, không nên vào nhà. Để đền bù vào các thiệt hại do, thiếu hụt tài chánh, mất việc làm, chính phủ ban hành ngay những gói cứu trợ khẩn cấp. Mọi người đều nhận được các thông tin, tư vấn về bệnh dịch, về tâm lý trong thời gian giãn cách, các đường dây điện thoại hoạt động 24/24 tư vấn cho người dân. Hai gói tiền cứu trợ của liên bang, cách nhau một tháng, được gửi ngay vào tài khoản ngân hàng hay ngân phiếu qua bưu điện đến nhà những người, những gia đình có lợi tức được tính từ thấp đến đụng trần của giai cấp trung lưu cấp cao. Người dân không ai phải làm bất cứ giấy tờ cá nhân để khai báo tình trạng của mình. Hàng chục triệu người về hưu, người tàn tật, học sinh, sinh viên, trẻ sơ sinh và ngay cả người đang trong lao tù vẫn được nhận tiền trợ cấp. Một gia đình 4 người, cha mẹ làm mỗi ngày trong xí nghiệp gia công nhựa, làm thêm vào mỗi 2 ngày cuối tuần vì các đòi hỏi cấp thiết của thị trường về các chai nhựa đựng cồn, thuốc rửa tay, đã nhận 2 đợt trợ cấp của chính phủ tổng cộng lên đến 8.400 đô la.
Để gọi là siết chặt chỉ thị 16, chính quyền, một cách hợp pháp, nhanh chóng tước hoàn toàn quyền tự do đi lại của người dân. Người cách ly người, nhà cách ly nhà, khu phố cách ly khu phố, ra ngoài đường phải có giấy phép đặc biệt, thậm chí nhu cầu thiết yếu là mua thực phẩm cũng bị cấm. Để có thể giữ người dân không di chuyển đến mức tối đa, đồng thời với mục đích chính trị, để ‘dân-quân gần gũi nhau, thể hiện tình cá nước’, chính quyền giao cho quân đội trách nhiệm “đi chợ hộ” dân. Nhà nước Việt Nam trong kỳ đại dịch covid-19 đã triển khai sức mạnh “cơ bắp” lớn nhất trong thời bình đối với những nơi họ siết chặt chỉ thị 16.
Hình như phần lớn người dân chấp nhận những quyền tự do, đã bị hạn chế trước kia, lại bị mất hết trong lúc này để đổi lấy sư an toàn trong dịch bệnh. Tình hình dịch bệnh có thể khá hơn bằng cách áp dụng những biện pháp rất cứng rắn, nhưng những biện pháp đó đã làm khổ người dân vì kèm theo những bất hợp lý, tham nhũng, quan liêu hống hách, đặc biệt của đám dân quân, tổ trưởng gần gũi người dân nhất khiến họ bất bình. Không ít hành vi chống đối, xô xát, đến đánh nhau của người dân và nhân viên công lực, thậm chí có người dùng xe đâm thẳng vào các chốt chặn kiểm soát. Giải pháp cho lính tráng, những người chỉ được huấn luyện cầm súng tác chiến xách giỏ đi chợ và giao đến tận nhà người dân bị vỡ kế hoạch. Người dân thiếu ăn, từ trước trông chờ các nhóm từ thiện, nay vừa không nhận được tiền cứu trợ, lại không được đi chợ mua các thứ vừa túi tiền, và bế tắc vì không nhận được hàng giao tận nhà. Các quân nhân từ miền Bắc, đa số là nông dân thất bại hoàn toàn trong vai trò người nội trợ đảm đang, chăm sóc miếng ăn cho hàng triệu người sống trong các khu lao động Sài Gòn. Nhà nước cấm cửa các shipper, những người giao hàng chuyên nghiệp, thuộc tất cả các đường đi, nước bước, ngõ ngách như mê cung của Sài Gòn.
Nếu thành công trong việc dẹp dịch kiểu quân phiệt này có lẽ uy tín của quân đội và chính phủ sẽ lên cao. Nhưng chỉ chưa đến một tuần lễ sau ngày lệnh siết chặt chỉ thị 16, kế hoạch này đã vỡ.
Trong một tuần lễ các chỉ thị, lệch lạc và các lời tuyên bố về chiến thuật chống dịch của từ cấp lãnh đạo ban chỉ đạo chống dịch, thủ tướng, xuống các cấp phó và bí thư, chủ tịch TP HCM thay đổi nhanh như chong chóng và nhiều khi chõi lại nhau.
Bộ trưởng quốc phòng tuyên bố chỉ rút quân khi hết dịch “Chưa thắng chưa về”. Bí thư Nguyễn Văn Nên có vẻ mong muốn quân đội rút về Bắc sớm khi nói: “tranh thủ lực lượng hỗ trợ còn ở bên cạnh, phối hợp, chia sẻ, tận dụng tối đa trong thời gian ngắn để đạt được kết quả mong muốn trước khi chia tay”.
Thủ tướng, trưởng ban chỉ đạo quốc gia nhấn mạnh tư tưởng chỉ đạo là lấy xã, phường làm pháo đài, mỗi người dân là một chiến sĩ phòng, chống dịch, mỗi phường, xã là một pháo đài chống dịch, nhưng ngay sau đó ông nhấn mạnh với 312 phường, xã trong buổi làm việc trực tuyến chiều tối có thể di dời dân đến chỗ khác.
Hôm nay, 1/9 Thủ tướng Phạm Minh Chính nói phải chấp nhận tình trạng đại dịch sẽ còn kéo dài diễn biến phức tạp và khó lường. Trước đó, ngày 14/8. ông khẳng định như đinh đóng cột: “Nhất định chúng ta sẽ sớm chiến thắng đại dịch COVID-19”
Hai hôm trước đây, quyết định làm giảm gần hết vai trò ‘rất cần thiết và mang tính quyết định của quân đội’ là chấm dứt việc ‘đi chợ hộ dân’ Việc này giao trả lại cho hơn hai sư đoàn quân shipper thiện chiến của thành phố, những người dân chuyên nghiệp trong việc mua, giao hàng phục vụ hàng triệu người dân và thông thạo mê cung thành phố như lòng bàn tay. Vai trò chính trị quan trọng là ‘an dân’ của quân đội giảm bị đứt gẫy.
Khi hàng sư đoàn lính miền Bắc được nhanh chóng tăng viện vào Sài Gòn giữ vai trò thiết yêu dập dịch như lời các vị lãnh đạo của họ nói, nhiều người tỏ ra nghi ngờ động cơ chính trị và quân sự phía sau của động thái này, trong đó việc đi chợ hộ nằm trong hoạt động tuyên truyền chính trị quan trọng nhất nay đã phá sản. ĐCSVN đã đánh mất cơ hội lợi dụng đại dịch để đánh bóng quân đội trong mắt người dân miền Nam Việt Nam vốn từ lâu không thân thiện với đảng.