VNTB – Ông Hồ Đức Phớc và Nguyễn Hồng Diên cần học tập ông Nguyễn Văn Thể
Định Tường
(VNTB) – Bộ trưởng Tài chính: Quản lý, điều hành xăng dầu là trách nhiệm của Bộ Công Thương.
Hai bộ cùng trách cứ nhau: doanh nghiệp và dân chúng ‘lãnh đủ’
Trả lời báo chí về giải pháp đảm bảo ổn định giá xăng dầu và việc điều hành giá xăng dầu trong thời gian qua, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc thông tin, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo nghị định của Chính phủ giao, cơ quan quản lý nhà nước về xăng dầu là Bộ Công thương. Bộ Tài chính có trách nhiệm ban hành chi phí định mức đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu và tham mưu cho Chính phủ để trình Quốc hội các khoản thuế phí đối với xăng dầu.
Công tác quản lý doanh nghiệp đầu mối, doanh nghiệp phân phối và doanh nghiệp bán lẻ thuộc trách nhiệm của Bộ Công thương. Do đó, việc đảm bảo nguồn cung xăng dầu, đảm bảo các chi phí trung gian, tiết giảm chi phí quản trị doanh nghiệp xăng dầu thuộc trách nhiệm của Bộ Công thương và các doanh nghiệp.
“Về phía Bộ Tài chính, chúng tôi luôn ủng hộ làm thế nào để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp phân phối và doanh nghiệp bán lẻ, đảm bảo nguồn xăng dầu phục vụ cho người dân và đảm bảo giá xăng dầu hạ để thúc đẩy sản xuất kinh doanh, cải thiện đời sống người dân. Chúng tôi đã tham mưu rất kịp thời, chính xác đối với các chính sách để phản ứng trước vấn đề tăng giá xăng dầu.
Chúng tôi đã trao đổi, phối hợp với Bộ Công thương để Bộ Công thương tăng cường công tác quản lý, nhằm xây dựng bộ máy linh hoạt, hiệu quả và giảm chi phí trung gian, cung cấp nguồn xăng dầu từ doanh nghiệp đầu mối xuống đến các cửa hàng bán lẻ một cách thuận lợi nhất” – Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, phát biểu trước báo giới như vậy.
Trước đó nữa, trong một văn bản được Bộ Tài chính công khai trên báo chí cho biết việc bộ của ông Nguyễn Hồng Diên đổ lỗi cho bộ của ông Hồ Đức Phớc là “chưa đúng” – văn bản viết: “Nhận định của Bộ Công thương cho rằng, việc chưa điều chỉnh chi phí vận chuyển trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng dẫn đến việc phân bổ mức chiết khấu trong hệ thống kinh doanh bị hạn chế, nhiều cửa hàng bán lẻ không có chiết khấu để đảm bảo chi phí, duy trì hoạt động kinh doanh là chưa đủ cơ sở và chưa đúng với thị trường”.
Lời qua, tiếng lại, mới đây phía Bộ Công thương lại có văn bản đề nghị Bộ Tài chính kịp thời rà soát và điều chỉnh mức chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam. Bao gồm, chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức… theo mức phù hợp với thực tế phát sinh để tính đúng, tính đủ trong giá cơ sở xăng dầu, bảo đảm duy trì hoạt động cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, khuyến khích các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu cung ứng cho thị trường.
Bộ Công thương tiếp tục đề nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu thực hiện việc thông quan hàng hóa xăng dầu để kịp thời bổ sung nguồn hàng từ nguồn nhập khẩu cho thị trường trong nước.
Đối với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công thương đề nghị có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nâng hạn mức tín dụng, tiếp cận lãi suất ưu đãi, nguồn ngoại tệ nhằm giúp các doanh nghiệp tăng nguồn lực tài chính, giảm chi phí để nhập khẩu hoặc mua xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước, bảo đảm cung ứng đủ xăng dầu cho thị trường trong nước.
Đồng thời, tạo điều kiện về thủ tục vay vốn, mua ngoại tệ để nhanh chóng thực hiện các thủ tục mua xăng dầu nhằm kịp thời bổ sung nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước.
Như vậy tính đến hạ tuần tháng 10-2022 trong chuyện quản lý thị trường xăng dầu ở Việt Nam có 3 địa chỉ được cho là “đồng trách nhiệm”: Bộ Công thương – Bộ Tài chính – Ngân hàng Nhà nước.
Hệ lụy điều hành theo yêu cầu định hướng chính trị xã hội chủ nghĩa?
Ngày 22-10, ở thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế – xã hội và ngân sách nhà nước của kỳ họp Quốc hội, trước chuyện đôi co trách nhiệm giữa hai bộ, đã có nhiều ý kiến nêu ra những bất cập trong quản lý điều hành xăng dầu.
Tường thuật của báo chí cho biết, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) dẫn chứng thông tin truyền thông cho hay một số bộ ngành nói “không liên quan”. Thực tế này khiến cử tri rất bức xúc, khi mà quản lý điều tiết xăng dầu chưa chặt chẽ, gây thiếu hụt xăng dầu cục bộ tại phía Nam.
“Chúng ta có hai nhà máy lọc dầu như thế mà điều tiết xăng dầu thế nào, điều tiết ra sao, không kịp thời đã dẫn tới xảy ra những đáng tiếc, thiếu hụt xăng dầu phía Nam?” – đại biểu Bé nêu vấn đề.
Đại biểu Trần Anh Tuấn, phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM, nói vừa qua đã xảy ra những cú sốc nhỏ liên quan đến xăng dầu. Nguyên nhân do không đủ nguồn cung cho thị trường, khiến người dân rất khó khăn trong việc mua nhiên liệu để đi lại.
Tại một số tỉnh, có thời điểm người dân đi đổ xăng rất khó khăn. “Vấn đề này có nguyên nhân thời gian qua Bộ Tài chính, Công thương điều hành chưa sát với thực tế thị trường”, ông Tuấn nói. Đại biểu Tuấn cũng cho rằng có nguyên nhân do một số doanh nghiệp chờ tăng giá, khung chiết khấu thấp so với chi phí doanh nghiệp bỏ ra như vận chuyển, quản lý, thuê mặt bằng, nên càng bán càng lỗ, khiến doanh nghiệp ngại bán.
Trước thực trạng trên, đại biểu Bé đề nghị Chính phủ cần phân tích rõ nguyên nhân, làm rõ trách nhiệm của các quản lý nhà nước có liên quan. Mặc dù mặt hàng xăng dầu chịu tác động của thị trường, song vấn đề đặt ra là cần có cơ chế quản lý thế nào để “điều hòa trong quản lý”, đặc biệt là công tác phối hợp giữa bộ, ban ngành, không để tình trạng thiếu xăng dầu ảnh hưởng đời sống người dân.
“Doanh nghiệp nói buôn bán phải có lời, nhưng thời gian qua mua vào, bán ra lỗ, chiết khấu bằng 0, làm sao mà bán và tiếp tục kinh doanh được. Vì vậy Chính phủ cần nghiên cứu điều tiết thế nào cho phù hợp” – đại biểu Bé đề nghị.
Trong khi đó, đại biểu Trần Hoàng Ngân của Đoàn TP.HCM đề nghị rút ngắn thời gian điều chỉnh giá xăng dầu, nhằm tránh tình trạng thiếu xăng dầu cục bộ mỗi lần điều chỉnh giá. Đồng thời, các cơ quan cần xem xét, tính toán sao cho hiệu quả, đảm bảo cung cầu, giá cả, chi phí.
Dự báo thời gian tới tình hình xăng dầu còn nhiều biến động, đại biểu Ngân đề nghị Quốc hội cần ủy quyền cho Thường vụ Quốc hội quyết định các vấn đề liên quan đến thuế xăng dầu. Chính phủ cần tập trung nhiều hơn để tháo gỡ, vì người dân rất bức xúc.
Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi lưu ý: “Đừng xem chuyện xăng dầu là nhỏ”. Bởi theo ông, xăng dầu khan hiếm thì vận chuyển lương thực khó khăn, từ đó có thể dẫn đến mất an ninh lương thực, khủng hoảng cục bộ.
Thay lời kết
Vừa rồi ông Nguyễn Văn Thể đã từ nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải. Việc từ nhiệm này, theo lời của ông Thể là được sự đồng ý của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Như vậy, rất có thể thêm lần nữa, ông Nguyễn Phú Trọng cần “động viên” để hai ông Nguyễn Hồng Diên, Hồ Đức Phớc ‘học tập’ ông Nguyễn Văn Thể về hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng Phạm Minh Chính “Ai không làm thì đứng sang một bên cho người khác làm”.