VNTB – Phí công đoàn theo phiên bản Trung Quốc

Cát Tường

 

(VNTB) – Hiện Trung Quốc cũng đang duy trì mức đóng 2% được quy định tại Điều 43 Luật công đoàn Trung Quốc.

 

Nhà chức trách cũng cho rằng trong quá trình đàm phán các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, thì các đối tác không phản đối về vấn đề này.

Tuy nhiên trên thực tế thì tỷ lệ mang tính bắt buộc mang tên “phí công đoàn” này cần phải được giải thích tường minh, rằng sao tỷ lệ này không là 4, 5 phần trăm gì đó để tương ứng với hệ số trượt giá?

 

Kinh phí công đoàn là 2%

Lưu ý ở đây trong vấn đề liên quan đến tài chính của tổ chức công đoàn trong doanh nghiệp là bao gồm khoản thu “kinh phí công đoàn” được đóng bởi doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức (không phân biệt doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức đó có hay không có công đoàn cơ sở).

Thứ hai là “đoàn phí công đoàn”. Thuật ngữ được dùng để chỉ khoản tài chính công đoàn được đóng bởi người lao động có tham gia tổ chức công đoàn cơ sở (tức đoàn viên) trong doanh nghiệp.

Đối tượng tham gia kinh phí công đoàn là các doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan mà không xét đến yếu tố đã có hay chưa có tổ chức công đoàn cơ sở, bao gồm: Đơn vị sự nghiệp công lập, ngoài công lập; Tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp; Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp; Đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước (bao gồm cả UBND xã, phường, thị trấn);

Hợp tác xã, liên hợp tác xã được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Hợp tác xã; Doanh nghiệp hoạt động theo Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp và thành phần kinh tế thành lập; Doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam có sử dụng lao động là công dân Việt Nam, đồng thời có liên quan đến hoạt động và tổ chức công đoàn; Tổ chức khác có sử dụng lao động theo quy định của pháp luật hiện hành về lao động.

Mức đóng kinh phí công đoàn của doanh nghiệp là 2% trên tổng số tiền lương của tất cả lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), và không trích vào lương của người lao động.

 

Đoàn phí công đoàn là 1%

Đối tượng tham gia đoàn phí công đoàn là đoàn viên tại: Các công đoàn cơ sở cơ quan nhà nước (kể cả công đoàn công ty cổ phần có cổ phần được giữ và chi phối bởi nhà nước); Đơn vị sự nghiệp công lập hưởng lương theo bậc lương, bảng lương được quy định bởi nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân; Các tổ chức chính trị, tổ chức xã hội, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp;

Công đoàn cơ sở doanh nghiệp ngoài nhà nước (kể cả công đoàn công ty cổ phần không có cổ phần được giữ và chi phối bởi nhà nước); Đơn vị sự nghiệp ngoài công lập hưởng lương không theo bậc lương, bảng lương do được quy định bởi nhà nước; Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.

Quy định về mức đóng đoàn phí công đoàn sẽ khác nhau tùy theo nhóm đối tượng đóng. Cụ thể là 1% tiền lương đóng BHXH đối với: Đoàn viên trong các tổ chức chính trị, tổ chức xã hội, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp; Đoàn viên trong các đơn vị sự nghiệp công lập hưởng lương theo bậc lương, bảng lương được quy định bởi nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước.

1% tiền lương thực lĩnh (tiền lương đã trừ đi các khoản thuế thu nhập cá nhân, BHXH…) nhưng không vượt quá 10% mức lương cơ sở đối với: Đoàn viên trong công đoàn cơ sở doanh nghiệp nhà nước; Công đoàn công ty cổ phần có cổ phần được giữ và chi phối bởi nhà nước.

1% số tiền lương tham gia BHXH nhưng không vượt quá 10% mức lương cơ sở đối với: Đoàn viên trong công đoàn cơ sở doanh nghiệp ngoài nhà nước; Đoàn viên trong công đoàn công ty cổ phần không có cổ phần được giữ và chi phối bởi nhà nước; Đoàn viên tại liên hiệp hợp tác xã, cơ quan, tổ chức nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam; Đoàn viên trong các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập không hưởng lương theo bậc lương, bảng lương được quy định bởi nhà nước.

Một lưu ý khác là chỉ doanh nghiệp đã thành lập công đoàn cơ sở mới được công đoàn cấp trên trích lại và chuyển trả một phần công đoàn phí theo tỷ lệ phân bổ.

 

Là phiên bản của Luật công đoàn Trung Quốc

Tổng liên đoàn lao động Việt Nam nêu thực tiễn, hàng chục năm qua, kinh phí công đoàn được thực hiện chủ yếu ở các nước thuộc khối xã hội chủ nghĩa (trước đây) dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, hiện Trung Quốc cũng đang duy trì mức đóng 2% được quy định tại Điều 43 Luật công đoàn Trung Quốc.

Tại Việt Nam, nguồn thu kinh phí công đoàn 2% được quy định từ năm 1957 và được duy trì từ khi có Luật công đoàn cho đến nay. “Việc luật hóa và duy trì nguồn thu 2% kinh phí công đoàn thể hiện sự ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa, thông qua việc xây dựng và thực thi chính sách của Đảng, Nhà nước đối với hoạt động công đoàn; cụ thể hóa chủ trương của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 02-NQ/TW”, Chủ tịch Tổng liên đoàn lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang biện giải.

Vấn đề mà ông Nguyễn Đình Khang đã không đề cập trong giải trình dự thảo Luật công đoàn sửa đổi tại phiên họp Quốc hội này là vì sao lại thu kinh phí công đoàn 2% đối với đơn vị đã có tổ chức đại diện của người lao động khác, vì công đoàn nhà nước không đại diện cho người lao động trong tổ chức này?

 

---