Vân Kiệt
(VNTB) – Hãy tiến hành án tử đối với Hồ Duy Hải trong sự phục tâm của gia đình anh, dựa trên sự tuân thủ nghiêm ngặt tinh thần khách quan của bộ luật tố tụng hình sự.
10 năm bị đánh cắp ra khỏi cuộc đời Hồ Duy Hải và những người thân trong gia đình anh. Người em gái mất tuổi thanh xuân khi miệt mài đòi hỏi công lý cho anh trai, một người mẹ đã khóc hết nước mắt khi lăn xả kêu oan cho con trai.
Luật pháp và tòa án là vùng đất được thiết lập để đưa con người từ động vật hoang dã, sống theo bản năng đi đến tuân theo các giá trị luật pháp, bảo đảm công bằng được phản chiếu trong tất cả các đối tượng trong xã hội. Khi một bản án bất công được đưa ra, thì phiên toà đó đã biến thành phiên toà dã thú.
Hồ Duy Hải cần một bản án công bằng, không phải là bản án nhằm cố gắng làm hài lòng dư luận chính trị hay dư luận. Nếu đủ bằng chứng và khách quan hãy ngay lập tức thi hành án tử hình, nhưng khi bằng chứng không đủ để kết tội, và phiên tòa sơ thẩm và xét xử phúc thẩm không có sự vô tư trong việc kết án một người, thì ngay lập tức trả tự do cho Hồ Duy Hai tại phiên giám đốc thẩm định ngày 6-5 tới đây.
Bởi bằng chứng – yếu tố quan trọng nhưng trong cả hai phiên tòa trước đều đi ngược lại tinh thần của bộ luật tố tụng hình sự, theo Viện kiểm sát nhân dân tối cao: việc thu thập, đánh giá chứng cứ, tài liệu không đầy đủ, phần lớn nội dung cần chứng minh chưa được làm rõ. Các cơ quan công tố cũng có nhiều vi phạm nghiêm trọng bao gồm bỏ sót bằng chứng, không xét nghiệm vết máu, mua dao và thớt tại chợ để làm tang vật.
Bởi tuyên án tử hình đối với một người là biện pháp cuối cùng khi các biện pháp khác không còn khả năng răn đe, nhưng việc minh oan một tử tù sẽ tạo niềm tin vào công lý như Luật sư Ngô Ngọc Trai bày tỏ. Hồ Duy Hải chưa đủ căn cứ pháp lý để thuộc trường hợp thứ nhất nhưng đầy đủ các yếu tố cấu thành để nằm ở trường hợp thứ hai. Niềm tin vào công lý trong phiên giám đốc thẩm lần này vô cùng quan trọng để giúp ngăn chặn sự suy giảm niềm tin đang suy thoái tự nhiên trong xã hội hiện tại.
Bởi công lý không phải là một bức tượng đồng nguyên chất cao 5,3m có tên là Lý Thái Tổ, công lý nằm trong trách nhiệm của các cơ quan công tố, lương tâm của các đại diện của quyền lực nhà nước tham gia tố tụng. Công lý không có hình dạng cụ thể, nhưng công lý sẽ cho phép nó xác định người đang xét xử là người thực sự khách quan và là một con người có lương tâm, một quan chức có khả năng đạo đức và trí tuệ để tuân thủ các quy tắc của bộ luật tố tụng hình sự hay không. Đó là lý do tại sao trang báo Phụ nữ trích dẫn một ý kiến đã trở thành một tiêu đề đắt giá “Phiên toà ngày 6/5 không phải là phép màu giải thoát ngay cho Hồ Duy Hải.”
Bởi phiên xét xử giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải do ông Nguyễn Hòa Bình, Chánh án Tòa án Tối cao chủ trì, nhưng ông Bình cũng chính là người ký quyết định không kháng nghị lên giám đốc vụ án khi ông là Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Nếu không đảm bảo khách quan thì công lý sẽ là diễn viên hài trong khi lương tâm trở thành covid-19.