Trần Dzạ Dzũng
(VNTB) – ‘Nhân quyền’ lâu nay thường được hiểu nghiêng về yếu tố chính trị. Với tôi, nhân quyền hiện tại rất đơn giản, đó là quyền cần được biết sự thật về ngành y tế Việt Nam trước dịch virus Corona (tên gọi mới là Covid-19) đến từ Trung Quốc.
“Nếu xảy ra dịch Corona tại Việt Nam, thì… sẽ chết như rạ!” Bác sĩ chuyên khoa I, Nguyễn Thị Mỹ Hương, Khoa Thận nhân tạo, bệnh viện Mỹ Phước Becamex, cảnh báo như vậy trong một chia sẻ ngày 12-2.
Theo bác sĩ Mỹ Hương, có 4 lý do đưa đến nhận xét ở trên: Trước tiên, lúc bình thường ở bệnh viện công đã quá tải. Khi có dịch xảy ra, nhân viên y tế sẽ khó thể nào kham nỗi nên nhiều khả năng việc bệnh nhân bị bỏ mặc. Thứ hai, chỉ có một số bệnh viện tuyến trung ương có đủ phương tiện hồi sức khi có bệnh nhân nhiễm Coronavirus nặng bị suy hô hấp, như ECMO (Oxy hóa máu bằng màng ngoài cơ thể, tức máy hỗ trợ phổi nhân tạo). Vậy thì làm sao cứu nổi tất cả bệnh nhân bệnh nặng khi dịch xảy ra?
Thứ ba, bệnh viện dã chiến hay các khu cách ly tạm thời khi có dịch xảy ra vẫn còn nhiều điều lo ngại. Vì khi xây bệnh viện dã chiến hay khu cách lý cho 1.000 người, xây thì nhanh, những tìm đâu ra bác sĩ, điều dưỡng phục vụ? Còn trang thiết bị y tế, phòng xét nghiệm? Còn nhân viên vệ sinh? Còn chuyện phục vụ ăn uống, chăm sóc cho bệnh nhân vì bị cách lý, không có thân nhân?
Thứ tư, và có lẽ đây cũng chưa phải là lo ngại cuối, hiện tại các bệnh viện đều thiếu trầm trọng bộ đồ bảo vệ khi chăm sóc bệnh nhân bị lây nhiễm. Khi dịch xảy ra, lấy đâu ra đồ bảo hộ cho nhân viên y tế?
“Nhà nước Việt Nam một mặc kêu gọi nhân dân phòng chống dịch, một mặt mở cửa tự do cho người Trung Quốc là đối tượng nguy cơ cao vào Việt Nam. Tôi nghĩ rằng nguy cơ Việt Nam trở thành vùng dịch như Vũ Hán là có khả năng xảy ra. Xin đừng chủ quan!”. Bác sĩ Nguyễn Thị Mỹ Hương khuyến cáo.
Liên quan đến ‘quyền được biết’, trong một chia sẻ từ Sài Gòn, nhà báo Thu Hiền nói rằng bà cần ngành y tế của thành phố Hồ Chí Minh nói rõ là có bao nhiêu người đến từ Trung Quốc đang trong diện cách ly, và cách ly ở đâu? Hiện tại tin tức về vấn đề này qua báo chí còn rất chung chung của việc trấn an.
Theo nhà báo Thu Hiền, trên báo Thanh Niên điện tử phát hành đầu giờ chiều ngày 12-2 có bài viết cho hay, “1.024 người đang được theo dõi là những người đến từ những quốc gia và vùng lãnh thổ có dịch bệnh Covid-19 chứ không phải từ vùng dịch Vũ Hán hay Trung Quốc đại lục”.
Bài báo có chi tiết, “Trao đổi với Thanh Niên sáng 12.2, ông Đỗ Đình Thiện, Phó chủ tịch UBND quận Bình Tân, giải thích 1.024 người này không phải từ vùng dịch Vũ Hán hay các thành phố ở Trung Quốc đại lục. Đây là những người nước ngoài, đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ có người nhiễm bệnh Covid-19 do virus Corona gây ra” – https://thanhnien.vn/thoi-su/thuc-hu-chuyen-quan-binh-tan-cach-ly-1024-nguoi-den-tu-vung-dich-covid-19-1181866.html
Chi tiết “Đây là những người nước ngoài, đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ có người nhiễm bệnh Covid-19 do virus Corona gây ra” theo trích dẫn trên báo Thanh Niên, liệu có phải là 1.024 người này đến từ 26 quốc gia và vùng lãnh thổ (không tính Trung Quốc đại lục)? Nếu vậy thì có phải người Việt từ nước ngoài về Việt Nam để ăn Tết và chưa về lại Mỹ chẳng hạn, tất cả đều trong tình trạng ‘được theo dõi’ y tế?
Nghi vấn ở trên có thể tìm thấy phần nào câu trả lời trên trang web của Sở Y tế TP.HCM, http://www.medinet.hochiminhcity.gov.vn/phong-chong-dich-benh/tinh-hinh-dich-benh-ncov-tai-thanh-pho-ho-chi-minh-cap-nhat-08g-ngay-12022020-c2-24357.aspx.
Theo đó, tính đến 8g30 ngày 12-2 tại TP.HCM, “Số người nhập cảnh được theo dõi: 2.588 trong đó số đang cách ly tại nhà là 2.521 người. Số đang cách ly tập trung là 30 người. 37 ca đã kết thúc theo dõi”; “Giám sát việc cách ly người từ Trung Quốc nhập cảnh tại Thành phố tại công ty Pouyen (Bình Tân). Tại khu cách ly của Công ty Pouyuen có 86 người cách ly (trong đó có 79 người Trung Quốc, 06 người Đài Loan, 01 người Việt Nam). Tính từ thời điểm cách ly đến nay (thời gian đã cách ly được 13 ngày), chưa có người nào ghi nhận triệu chứng bất thường”.
Báo cáo của Sở Y tế TP.HCM không chi tiết về con số 2.521 người đang cách ly tại nhà – ngoại trừ về 86 người ở Công ty Pouyuen, là người quốc tịch nào, đến từ đâu? Nếu xảy ra dịch bệnh trong số người đang cách ly này, thì người dân phải ứng phó ra sao, vì trên thực tế người dân không hề nhận được cảnh báo liên quan về khả năng phòng ngừa trong tiếp xúc với các nơi được gọi là ‘cách ly tại nhà’.