(VNTB) – Bỏ những cái tên đẹp, để thay bằng những con số vô hồn với danh nghĩa “số hoá” thì con người có khác gì robot…
Thành phố Thủ Đức vừa trình phương án sáp nhập và đặt tên phường mới. Theo đó, nhà chức trách đề xuất sẽ quy hoạch lại 34 phường hiện hữu thành 9 phường, đặt tên theo số thứ tự là phường Thủ Đức 1, phường Thủ Đức 2, đến phường Thủ Đức 9. Thế là dân tình mới ngã ngửa câu chuyện sáp nhập tài tình của đảng.
Những cái tên rất đẹp, mang nhiều ý nghĩa lịch sử sẽ bị xóa sổ. Sẽ không còn các địa danh như Long Bình, Long Thạnh Mỹ, Tân Phú, Bình Trưng Đông, Bình Trưng Tây, Thạnh Mỹ Lợi, Cát Lái, Phú Hữu, Bình Thọ, Linh Chiểu, Linh Đông, Linh Tây, Trường Thọ…
Sở dĩ có chuyện này là từ dự thảo của Bộ Nội vụ “khuyến khích đặt tên đơn vị hành chính cấp xã mới theo tên của đơn vị hành chính cấp huyện trước sắp xếp, có gắn số thứ tự để thuận lợi cho việc số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin”. Bộ này lập luận rằng nguyên tắc đặt tên này “nhằm dễ nhận diện, ngắn gọn, dễ đọc, dễ nhớ, đảm bảo tính hệ thống, khoa học; khuyến khích đặt tên của xã, phường theo số thứ tự để thuận lợi cho việc số hóa, cập nhật dữ liệu thông tin”. (2)
Không biết khoa học, ngắn gọn kiểu gì, mà cách đổi tên này khiến dân ở các địa phương khác cũng tỏ ra lo lắng về tên gọi quê hương mình. Nếu áp dụng công thức này, quận 4 sẽ có phường 4-1, phường 4-2, phường 4-3; hoặc quận 7 sẽ có những phường 7-1, phường 7-2, phường 7-3. Rồi thành phố Đà Lạt sẽ đổi thành những phường Đà Lạt 1, Đà Lạt 2, Đà Lạt 3…
Tên phường, tên xã, tên làng vốn dĩ đã ăn sâu vào tiềm thức người Việt Nam qua nhiều thế hệ. Thay đổi một cái tên không phải là mất đi một địa danh, mà còn là hồn cốt văn hoá, truyền thống, lịch sử. Không tự nhiên mà người Việt sống theo làng, theo xã, và mỗi nơi lại có tục lệ khác nhau. Như câu “phép vua thua lệ làng”, cũng để nói về những truyền thống, phép tắc mà người cùng một làng dùng để đối xử với nhau, để phân biệt làng này với làng khác…
Người Việt đặt tên địa phương cũng mang những ý nghĩa cầu mong những điều tốt đẹp cho làng xã, cho cộng đồng. Ví như phường Thạnh Mỹ Lợi nghĩa là thái bình thạnh trị, xinh đẹp mỹ miều, lợi lộc giàu có. Bỏ những cái tên đẹp, để thay bằng những con số vô hồn với danh nghĩa “số hoá” thì con người có khác gì robot, “số hoá” là dùng công nghệ số vào cuộc sống chứ đâu phải biến văn hoá thành những con số, biến môn văn thành môn toán!
Cái công thức đặt tên mới này cũng cho thấy trình độ, tầm nhìn của các cán bộ từ trung ương tới địa phương hiện nay. Ngoài Hà Nội thì chỉ biết kêu sáp nhập, rồi quăng việc cho địa phương tự làm, chẳng hỏi ý kiến chuyên gia, chẳng hỏi ý dân. Còn địa phương thì làm cho có lệ, để không bị trung ương khiển trách, trên nói công thức vậy thì cứ làm rập khuôn như vậy, đánh số cho xong việc, khỏi phải suy nghĩ.
Đổi tên địa phương, bỏ cấp huyện là một sự thay đổi mang tính lịch sử. Cần có những khảo sát, đánh giá khoa học nghiêm túc. Nhưng buồn thay, lịch sử đang nằm trong tay những cán bộ dốt nát, lười biếng, chỉ chọn cách dễ nhất để làm cho xong chuyện để rồi hậu quả thì người dân sẽ gánh chịu, chẳng phải bây giờ, mà là hàng trăm năm về sau…
Cũng có một số quan điểm cho rằng công thức đặt tên này là học theo cách của Liên Xô cũ, gắn số vào sau địa danh. Ai cũng biết, Liên Xô đã sụp đổ 35 năm nay, tức là những thứ Liên Xô từng áp dụng đều đã không phù hợp với chính Liên Xô. Nhưng CSVN vẫn chưa tìm ra công thức mới tốt hơn, vẫn phải áp dụng cái công thức thất bại của một chế độ thất bại. Và đâu chỉ cái công thức về cách đặt tên tên, mà còn cả cái công thức “xã hội chủ nghĩa” hoang tưởng cũng học theo Liên Xô nữa. Bởi vậy các lãnh đạo CSVN nhìn đâu cũng thấy “bài toán khó”, vì thật ra họ đang áp dụng những công thức sai lầm thì lấy đâu mà ra đáp án đúng!
____________________
Tham khảo: