Ngọc Lan
(VNTB) – Chính quyền tỉnh Long An dường như đã vấp sai lầm khi cố tình hình sự hóa một quan hệ dân sự về tôn giáo nội sinh của miền Nam Việt Nam.
Cần chấm dứt hình sự hóa về niềm tin tôn giáo
Ngày 13 tháng 9, trang mạng của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đăng tuyên bố của Bà Fiona Bruce, Chủ Tịch của liên minh gồm 42 quốc gia tranh đấu cho quyền tự do tôn giáo, kêu gọi nhà nước Việt Nam trả tự do cho ông Lê Tùng Vân, người sáng lập Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ (từ tiếng Anh được bà chú thích thêm là “Zen Hermitage on the Edge of the Universe”, và 5 thành viên đang ở tù, có đoạn như sau – chuyển Việt ngữ:
“Với tư cách là Chủ tịch của Liên minh Tự do Tôn giáo và Tín ngưỡng Quốc tế, tôi bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về việc giam giữ Lê Tùng Vân, người sáng lập và lãnh đạo tinh thần của Nhóm Phật giáo Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ (Zen Hermitage on the Edge of the Universe) tại Việt Nam vì tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” theo điều 331 Bộ luật Hình sự Việt Nam 2015”.
Phần kết của tuyên bố là một lời kêu gọi:
“Tôi kêu gọi Việt Nam đề cao quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng cho tất cả mọi người, kể cả những người thuộc các tôn giáo và tín ngưỡng thiểu số, và đưa luật pháp của mình phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế”.
Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế (US Commission on International Religious Freedom, USCIRF) cũng đã đưa cả 6 tù nhân của Nhóm Phật giáo Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ vào danh sách nạn nhân bị bách hại vì tôn giáo.
Lẽ ra đã là một điểm son của Tổng bí thư
Nhìn giác độ thuần chính trị, thì việc xuất hiện một tôn giáo nội sinh như Nhóm Phật giáo Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ (Zen Hermitage on the Edge of the Universe) tại Việt Nam, đó là một biểu hiện thành công trong chính sách tự do tôn giáo của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Bởi đặc tính của tôn giáo nội sinh, tùy vào thời kỳ mà có những giá trị tạo lập về tính nhân ái, đồng hành cùng dân tộc.
Ở đây, tính cứu thế là đặc trưng của tôn giáo hình thành gắn liền với từng giai đoạn lịch sử nhất định, ở từng thời điểm nhất định thể hiện tính chất cứu đời, hướng thiện – nhân tố tích cực thôi thúc tín đồ tham gia sâu rộng và có sức lan toả mạnh mẽ góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp hơn như câu huấn thị “Còn non, còn nước, còn người; Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay” (*).
Giờ thì như diễn biến chính trị mới nhất mà truyền thông nhà nước Việt Nam đăng tải về mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Washington – Hà Nội, như mượn ý từ ví von bất hủ Winston Leonard Spencer-Churchill, “Không có bạn bè vĩnh viễn, không có kẻ thù vĩnh viễn. Chỉ có lợi ích quốc gia là vĩnh viễn”, cho thấy rất cần cho việc xem xét lại toàn bộ cách nhìn nhận về chuyện hình sự hóa “Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ”.
Hành động được chờ đợi của Bí thư tỉnh ủy Long An
Có tham vấn như vầy nếu người viết được gặp gỡ Bí thư tỉnh ủy Long An hiện nay là ông Nguyễn Văn Được, một chính khách được giới thiệu là có học vị thạc sỹ địa chất học, quê quán xã Lương Hòa, huyện Bến Lức, tỉnh Long An, rằng rất nên nhìn nhận hiện tượng hình thành Nhóm Phật giáo Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ (Zen Hermitage on the Edge of the Universe) tại tỉnh nhà, đó là dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Bộ Chính trị suốt ba nhiệm kỳ của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, đã giúp sự trở lại của niềm tin tôn giáo, gia tăng nhu cầu đời sống tôn giáo, số lượng tín đồ, chức sắc.
Theo đó, dưới tác động của kinh tế thị trường trong bối cảnh toàn cầu hóa, thời kỳ cách mạng công nghệ 4.0, đời sống tôn giáo ở Việt Nam nói chung, tỉnh Long An nói riêng đã có sự biến đổi sâu sắc. Đó là sự biến đổi về đức tin, nhu cầu đời sống tâm linh, tín ngưỡng, tôn giáo gia tăng với sự “trở lại niềm tin tôn giáo” diễn ra ở tất cả các tôn giáo, các cộng đồng xã hội, các tầng lớp dân cư ở mức độ “đậm, nhạt” khác nhau ở mọi vùng miền trong cả nước, và với riêng Long An là bước đầu của Nhóm Phật giáo Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ.
Cùng với nhu cầu đời sống tâm linh tôn giáo, sự trở lại của niềm tin tôn giáo và sự gia tăng tín đồ tôn giáo, diện mạo tôn giáo có sự thay đổi theo xu hướng ngày càng đa dạng hóa. Sự biến đổi đó, một mặt, do sự chuyển đạo, đổi đạo diễn ra mạnh mẽ dẫn đến sự ra đời nhiều tôn giáo mới. Mặt khác, do một số tôn giáo sau thời gian dài suy giảm nay đã được khôi phục hoạt động trở lại, được Nhà nước công nhận.
Cần cái nhìn cởi mở hơn trong nền chính trị bảo thủ
Trong bối cảnh đời sống nông thôn có nhiều thay đổi khi chịu ảnh hưởng của đô thị hóa, của phát triển các khu công nghiệp thì lý thuyết xã hội học viết rằng khi mỗi cá nhân sống lưu tán thì cái tôi là đặt lên đầu tiên và cũng là phương thức ứng xử chính yếu để tồn tại.
Tuy nhiên, khi dung nạp vào trong một cộng đồng tập thể mới thì những ứng xử như vậy sẽ dẫn đến mâu thuẫn và khó tạo ra liên kết bền chặt trong cộng đồng, vì thế nảy sinh yêu cầu phải tổ chức lại đời sống cá nhân và đưa một thế ứng xử mới phù hợp để tạo ra cộng đồng bền chặt vì vậy yêu cầu có một trụ/ bệ đỡ về tinh thần, về luân lý mới là vô cùng quan trọng để cộng đồng đó tồn tại, các cá nhân liên kết chặt với nhau.
Qua đó các nhà sáng lập tôn giáo nội sinh ra đời với nhiều chủ thuyết có thể khác nhau, nhưng tất cả đều chung mục đích là giúp cho mỗi người nhận thức được cách để làm thiện lương cuộc sống của mình.
Nhóm Phật giáo Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ (Zen Hermitage on the Edge of the Universe) tại tỉnh Long An là một trong những tôn giáo nội sinh như cách đánh giá trên trong thời đại – nói như tuyên bố của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Đất nước ta chưa bao giờ có được tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.
_____________
Tham khảo:
https://www.state.gov/irfba-
https://www.uscirf.gov/
(*) Trích “Lời kêu gọi” của Chủ tịch Hồ Chí Minh được phát trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam và được đăng trên báo Nhân dân số 4484, ngày 17-7-1966.