Quang Nguyên
(VNTB) – Chiều ngày 31 tháng 7, buổi hội luận trực tuyến với chủ đề “Tự do tôn giáo và quyền của người bản địa” của NGO BPSOS tiếp tục được tổ chức tại Thủ Đô Hoa Kỳ.
Về phía chính quyền Hoa Kỳ có sự tham dự chủ tọa của Đại Sứ Lưu Động Đặc Trách Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Sam Brownback, Cựu Đại Sứ Grover Joseph Rees
Cố Vấn Thâm Niên cho các Đề Án Quốc Tế của BPSOS
Ông Grover Joseph Rees Cố Vấn Thâm Niên cho các Đề Án Quốc Tế của BPSOS
Ông Grover Joseph Rees là Đại Sứ Hoa Kỳ đầu tiên ở Đông Timor từ năm 2002 đến 2006.
Ông là một nhân viên thâm niên của Uỷ Ban Đối Ngoại của Quốc Hội Hoa Kỳ; tại đây ông hữu trách về các vấn đề nhân quyền và bảo vệ tị nạn. Trong thẩm quyền đó, Ông đã đóng vai trò chủ lực để soạn thảo và ban hành các luật quan trọng về nhân quyền, bao gồm Luật Bảo Vệ Nạn Nhân Buôn Người, Luật Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế, và Luật Hỗ Trợ Nạn Nhân Tra Tấn.
Ông cũng là Cố Vấn Trưởng của Sở Di Trú Hoa Kỳ (1991-1993), Chánh Án Toà Án Thượng Thẩm của American Samoa (1986-1991), và Cố Vấn Đặc Biệt cho Tổng Trưởng Tư Pháp Hoa Kỳ (1985-1986).
Ông Sean Nelson Cố vấn pháp lý về tự do tôn giáo toàn cầu cho Liên Minh bảo Vệ Tự Do. Ngoài ra theo dõi trực tuyến buổi họp còn nhiều vị Thượng Nghị Sĩ, dân biểu của Quốc Hội và các vị quan chức trong chính phủ Hoa Kỳ.
Dưới đây là bản tường trình của Mục sư Wang Chi Minh.
Hội Thánh Tin Lành H’Mong
Gia đình Mục sư Vàng Chí Mình là một trong những gia đình người dân tộc H’Mong đầu tiên thuộc Huyện Mường Nhé, tỉnh Hà Giang theo đạo Tin Lành. Cha của MS Vàng là một quân nhân trong quân đội cộng sản VN, đã được nhiều huân huy chương. Sau khi theo đạo Tin Lành, Ông bị bắt và bị đánh đập nhiều lần và chết vì các vết thương không được chăm sóc.
MS Vàng học kinh thánh, trở thành mục sư và truyền đạo trong huyện cũng bị bắt giam tù nhiều tháng. Cuối cùng chính quyền CSVN quyết định trừng phạt ông quyết liệt hơn. Tại một phiên tòa ngụy tạo, họ đã kết án và giam giữ MS Vàng 9 năm dài.
Vì lo sợ cho tính mạng và khả năng được giữ và truyền đạo, Ông đem gia đình trốn thoát sang Thái Lan và là gia đình H’Mong Việt Nam đầu tiên được tị nạn tại Hoa Kỳ. Hiện ông sống tại TB Minnesota và là một nhà hoạt động tích cực bênh vực cho quyền tự do tôn giáo của các dân tộc thiểu số, đặc biệt người H’Mong tại Việt Nam. Ông có quan hệ mật thiết với nhiều hội thánh Tin Lành của các dân tộc thiểu số tại Việt Nam. Hôm nay vì lý do riêng ông không thể có mặt trong cuộc thảo luận này, nhưng đã gửi phát biểu qua video.
Thưa quý vị.
Vì trường hợp khó khăn, tôi không thể có mặt trên diễn đàn ngày hôm nay được, xin kính gửi quý vị bản tường trình qua video này về tình hình dân tộc thiểu số theo đạo Tin Lành hiện nay ở Việt Nam và các đề nghị mong có thể giúp phần nào giảm thiểu tình trạng nhà cầm quyền VN đang bức bách tôn giáo nói chung và nhóm người thiểu số theo Tin Lành ở miền Bắc VN, nói riêng.
Từ năm 2019 cho đến những tháng gần đây, dù trong cơn đại dịch virus Corona, chính quyền VN vẫn không ngừng tìm cách ngăn chặn, thậm chí bắt bớ các tín đồ, đập phá nơi thờ phượng Chúa, nhà thờ, chùa chiền, cướp phá thánh thất.
Luật về Tín Ngưỡng và Tôn Giáo có hiệu lực vào ngày 1/1/2018, ban hành tư cách pháp nhân cho các tổ chức tôn giáo được công nhận nhưng luật này cũng yêu cầu các tổ chức tôn giáo này phải được chấp thuận trước đối với các hoạt động tôn giáo thường lệ của mình, và luật này cũng khép lại cơ hội để các nhóm tôn giáo độc lập trước đây đã hoạt động bằng cách đặt ra ngoài vòng pháp luật những nhóm tôn giáo không đăng ký, hiển nhiên khiến cho việc hành đạo và hoạt động tôn giáo ôn hòa trở nên bất hợp pháp.
Bà con dân tộc thiểu số người Thái Đen tại Bản Nôm, đội 2, xã Noong Lương, Huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên Phủ đã theo đạo Tin Lành từ 20 năm nay bị bách hại liên tục. Vị mục sư phục vụ dân Chúa tại đây đã bị bắt cầm tù với bản án nhiều năm. Gần đây nhất, ngày 15 tháng 7 năm 2020, người đại diện của Đại sứ quán Mỹ đến thăm giáo dân ở đây để tìm hiểu về tinh hình tự do tôn giáo. nhưng công an đã ngăn cản không cho người dân có đạo tiếp xúc. Chính quyền chỉ cho các cán bộ thuộc các hội đoàn nhà nước giả danh giáo dân đến ngồi nghe.
Các nhà chức trách địa phương tiếp tục tịch thu đất đai tài sản của nhiều nhà thờ Tin Lành của người thiểu số để dành chỗ cho các dự án phát triển kinh tế mà không đưa ra các đền bù thỏa đáng.
Bản Tác Vự Trang xã Nạm Vì huyện Mường Nhé và bản Phép Tô, xã Chung Chải Tỉnh Điện Biên Phủ gồm những người Mông theo Tin Lành và có một số người chính quyền đánh giá là người ‘hiểu biết” cho nên công an tỉnh bắt phân tán chỗ ở, không cho tập trung nhiều gia đình. Họ lấy cớ cần đất cho các chương trình xây dựng công cộng.
Người Mông theo đạo Tin Lành ở VN đến nay vẫn không được làm nhà thờ. Họ chỉ có những điểm cầu nguyện và phải có người đứng tên chịu trách nhiệm về điểm cầu nguyện này. Điểm cầu nguyện này cũng không cho phép người từ các bản khác đến tham dự.Các mục sư muốn đến các điểm cầu nguyện này phải xin phép và thường chính quyền hứa mà không cho đi.
Năm 2018 chúng tôi có đến thăm khoảng 50 gia đình người Mông Việt Nam bị chính quyền VN đàn áp tôn giáo phải trốn trong vùng sâu thuộc miền bắc tiểu bang Shan nằm giữa vùng chiến tranh giữ quân chính phủ Miến và quân đội phe chống đối. Chúng tôi được biết có hàng ngàn gia đình đang lẩn trốn như vậy. Họ chịu áp lực cả 3 phía, chính phủ Miến, quân nổi dậy và chính quyền VN, cuộc sống vô cùng khó khăn, khổ sở. Chúng tôi cũng đến thăm một số gia đình người Mông tỵ nạn tại Lào. Cuộc sống của họ có khá hơn người ở Miến, nhưng thường bị đe dọa, khủng bố thậm chí bắt cóc bởi công an Việt Nam.
Khoảng 600 người Mông bị đàn áp tôn giáo từ miền Bắc phải chạy trốn vào cư ngụ tại tiểu khu 179 thuộc xã Lieng Srong, Huyện Đắc Nông, tỉnh Lâm Đồng từ 20 năm nay vẫn sống trong tình trạng vô quốc gia, họ chưa được cấp giấy tờ tùy thân, hộ tịch, hộ khẩu và đất đai canh tác dù chính quyền địa phương đã hứa hẹn nhiều lần. Việc vô cùng cần thiết là nghĩa trang chôn cất người chết cũng không có.
Thưa quý vị tình hình tự do tôn giáo của người dân tộc thiểu số Mông tại VN theo đạo Tin Lành ở Việt Nam từ 2019 đến này dù vài nơi có đạt được một số kết quả nhỏ do sự giúp đỡ tích cực của các tổ chức ngoại giao và nhân quyền bên ngoài như PBSOS, nhưng nói chung có khuynh hướng tiêu cực như chúng tôi vừa trình bày. Để tình trạng đàn áp tự do tôn giáo được giảm bớt phần nào và giảm thiểu sự đau khổ cho người Mông theo Tin Lành, chúng tôi đề nghị chính phủ Hoa Kỳ và các giới chức ngoại giao trên thế giới:
1/Đưa VN trở lại danh sách “các quốc gia đáng quan ngại”, hay còn gọi là CPC.
2/Lập thỏa thuận có ràng buộc với chính phủ Việt Nam về việc thúc đẩy các cải cách quan trọng nhằm cải thiện tự do tôn giáo và dân chủ.
3/ tăng cường nhiều hơn nữa những tiếp xúc cấp cao với tư cách nhà nước và tư nhân với các viên chức chính phủ Việt Nam bàn về vấn đề tù nhân lương tâm và quan ngại tự do tôn giáo,
4/Chúng tôi hết lòng kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ và các nước khác tìm cách giúp đỡ hàng ngàn người Mông, Việt đang tỵ nạn vì bị đàn áp tự do tôn giáo tại Thái, Lào, Miến Điện. Hoặc cho họ được đi định cư nước thứ 3 hay can thiệp với các chính quyền địa phương hợp thức hóa tình trạng cư trú và việc làm cho họ để họ không phải sống một cách không xứng đáng tình trạng con người vừa trốn tránh sự đàn áp của chính quyền địa phương vừa chịu khủng bố của chính quyền VN
Xin cảm ơn quý vị đã lắng nghe.
Mục sư Vàng Chí Mình, Hội Thánh Tin Lành H’Mong
Gia đình Mục sư Vàng Chí Mình là một trong những gia đình người dân tộc H’Mong đầu tiên thuộc Huyện Mường Nhé, tỉnh Hà Giang theo đạo Tin Lành. Cha của MS Vàng là một quân nhân trong quân đội cộng sản VN, đã được nhiều huân huy chương. Sau khi theo đạo Tin Lành, Ông bị bắt và bị đánh đập nhiều lần và đã chết vì các vết thương không được chăm sóc.
MS Vàng học kinh thánh, trở thành mục sư và truyền đạo trong huyện cũng bị bắt giam tù nhiều tháng. Cuối cùng chính quyền CSVN quyết định trừng phạt ông quyết liệt hơn. Tại một phiên tòa ngụy tạo, họ đã kết án và giam giữ MS Vàng 9 năm dài.
Vì lo sợ cho tính mạng và khả năng được giữ và truyền đạo, Ông đem gia đình trốn thoát sang Thái Lan và là gia đình H’Mong Việt Nam đầu tiên được tị nạn tại Hoa Kỳ. Hiện ông sống tại TB Minnesota và là một nhà hoạt động tích cực bênh vực cho quyền tự do tôn giáo của các dân tộc thiểu số, đặc biệt người H’Mong tại Việt Nam. Ông có quan hệ mật thiết với nhiều hội thánh Tin Lành của các dân tộc thiểu số tại Việt Nam