VNTB – Việt Nam đã chọn bên?

Nguyễn Huỳnh

(VNTB) –  Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần nhấn mạnh rằng Việt Nam “không chọn bên” trong các mối quan hệ.

“Trong một thế giới đầy biến động, cạnh tranh chiến lược và nhiều sự lựa chọn, Việt Nam không chọn bên mà chọn chính nghĩa, sự công bằng, công lý và lẽ phải trên cơ sở các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp quốc; bình đẳng, tất cả cùng có lợi, cùng thắng”.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu nhấn mạnh như trên ở hôm 11-5-2022 tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Hoa Kỳ (CSIS) – một trong những cơ quan nghiên cứu hàng đầu của Hoa Kỳ về chiến lược, chính sách đối ngoại và các vấn đề quốc tế.

Tuy nhiên phát biểu trên lại có vẻ mâu thuẫn với một thông tin được kênh truyền thông VOA của Quốc hội Hoa Kỳ loan hôm 8-7-2023, đó là “Việt Nam “luôn ủng hộ Nga cho dù gặp khó khăn gì” và có ý định tăng cường hợp tác quân sự với nước này, Thứ trưởng Quốc phòng Hoàng Xuân Chiến được dẫn lời nói, trong bối cảnh Nga đang bị cô lập trên trường quốc tế vì cuộc chiến tranh xâm lược nhắm vào nước láng giềng Ukraine.

Phát biểu của ông Chiến, một thượng tướng của quân đội Việt Nam đến thăm Nga trong chuyến công du hai ngày, được Bộ Quốc phòng Nga đăng tải trong một bản tin trên website của họ ngày 6 tháng 7 và được các cơ quan truyền thông nhà nước Nga sử dụng làm tiêu đề cho các bản tin của mình, nhưng không được truyền thông Việt Nam tường thuật”.

VOA trích dẫn phát biểu trên khi căn cứ theo bản tin bằng tiếng Nga của thông tấn xã nhà nước Tass, với phần đặt tựa khá sốc của VOA là “Thứ trưởng Quốc phòng Hoàng Xuân Chiến: Việt Nam ‘luôn ủng hộ’ Nga bất chấp mọi khó khăn”.

Nhiều khả năng đây là chiêu trò tâm lý chiến của truyền thông Nga.

Phía báo chí Việt Nam tháp tùng theo đoàn công du hai ngày của Thứ trưởng Quốc Phòng Hoàng Xuân Chiến, tường trình như sau: trong ngày 6-7, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đã cùng Lãnh đạo Bộ Quốc phòng Liên bang Nga đồng chủ trì Đối thoại Chiến lược Quốc phòng Việt Nam – Liên bang Nga lần thứ 6.

Tại đối thoại, hai bên đã trao đổi thẳng thắn về các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm; đánh giá kể từ Đối thoại Chiến lược quốc phòng lần thứ 5 (tháng 12-2019 tại Việt Nam), quan hệ hợp tác quốc phòng tiếp tục được triển khai hiệu quả, phù hợp với các thỏa thuận, cơ chế hợp tác đã thiết lập, nhất là trên các lĩnh vực trao đổi đoàn, đào tạo cán bộ, hợp tác giữa các quân, binh chủng, hợp tác trong khuôn khổ Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga, hợp tác truyền thông quân sự, lịch sử quân sự…

Trước đó, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đã đến chào xã giao Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Liên bang Nga, Đại tướng Sergei Shoigu.

Truyền thông của Bộ Quốc phòng Việt Nam, tường thuật rằng ở Đối thoại Chiến lược Quốc phòng Việt Nam – Liên bang Nga lần thứ 6, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến có phát biểu nhấn mạnh Việt Nam – liên bang Nga có mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp, gắn bó từ lâu.

Bộ Quốc phòng Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ hợp tác với Bộ Quốc phòng liên bang Nga, tương xứng với quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – liên bang Nga, phù hợp với Tuyên bố chung về tầm nhìn quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – liên bang Nga đến năm 2030, ký tháng 11-2021.

Như vậy, một khi đã viện dẫn căn cứ pháp lý “Tuyên bố chung về tầm nhìn quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – liên bang Nga đến năm 2030” ký tháng 11-2021 trên cơ sở kết quả hội đàm ngày 30-11-2021 tại Moscow (Nga), giữa Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin, thì giả dụ như nếu Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến có phát biểu với đại ý “Việt Nam ‘luôn ủng hộ’ Nga bất chấp mọi khó khăn”, thì nó vẫn phải nằm trong khuôn phép của Tuyên bố chung ở hội đàm ngày 30-11-2021.

“Tuyên bố chung về tầm nhìn quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – liên bang Nga đến năm 2030”, có đoạn:

“Việt Nam và Nga xây dựng quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện trên cơ sở tin cậy lẫn nhau, dựa trên các nguyên tắc bình đẳng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bình đẳng và quyền tự quyết dân tộc, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình, cũng như các điều khoản khác của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

Hai bên ủng hộ hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực và trên thế giới, tính đến lợi ích của nhau trong hợp tác song phương và trong khuôn khổ các tổ chức khu vực và quốc tế. Việt Nam và Liên bang Nga không liên minh hoặc thỏa thuận với bên thứ ba nhằm có các hành động phương hại đến độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, cũng như lợi ích cơ bản của nhau. Việc phát triển quan hệ Việt Nam – Nga không nhằm chống lại bất kỳ bên thứ ba khác.

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên bang Nga quyết tâm hợp tác chặt chẽ trên tất cả các lĩnh vực trong cả khuôn khổ song phương và đa phương”.