Trần Dzạ Dzũng
(VNTB) – Ngân hàng Nhà nước đã bơm ròng ra thị trường gần 20.000 tỷ đồng trong hai ngày làm việc cuối cùng trước kỳ nghỉ lễ 2-9 kéo dài.
Thực tế, nhu cầu tiền mặt tăng cao của người dân trước kỳ nghỉ lễ kéo dài đã tác động tới thanh khoản hệ thống ngân hàng vài ngày gần đây. Trong đó, lãi suất cho vay VNĐ trên thị trường liên ngân hàng đã tăng liên tục từ mức trên 3%/năm lên 5,03/%năm (phiên 31-8).
Việc bơm ròng ra thị trường gần 20 ngàn tỷ đồng của Ngân hàng Nhà nước trước kỳ nghỉ lễ 2-9, là con số rất lớn nếu như mang so sánh ở dịp tết nguyên đán Nhâm Dần 2022, Ngân hàng Nhà nước đã bơm ròng có 3.508,04 tỷ đồng ra thị trường.
Về lý thuyết thì chính phủ có một quyền năng đặc biệt khác với người dân và doanh nghiệp, là có thể vay nợ mà không cần thế chấp, có thể tự phát hành tiền để tiêu và trả nợ, và khả năng vô cùng đặc biệt khác nữa là có thể làm tăng lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế.
Để kiểm soát việc chính phủ bơm tiền, chi tiền, vay tiền quá mức, có thể gây ra lạm phát – tức đồng tiền mất giá, và bất ổn kinh tế, thì cơ quan kiểm soát là Quốc Hội sẽ đặt ra các chỉ tiêu như lạm phát, trần nợ công đi cùng với chỉ tiêu rất quan trọng là tăng trưởng GDP.
Nói một cách dễ hiểu hơn, chính sách tiền tệ, hay khả năng làm tăng giảm lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế sẽ ảnh hưởng mạnh đến lạm phát. Bơm nhiều tiền vào nền kinh tế thì kinh tế có vẻ ngoài là tăng trưởng, kiểu ai cũng có thấy mình có tiền thì sẽ chi tiêu nhiều hơn, rồi người bán cũng sẽ thấy thu nhập tốt hơn, rồi chính họ lại chi tiêu nhiều hơn….
Thế nhưng bơm quá nhiều tiền sẽ dẫn đến rủi ro lạm phát hay đồng tiền mất giá.
Một luồng ý kiến khác cho rằng nếu thực sự đúng như rất nhiều lần tuyên bố của người đứng đầu đảng, rằng cơ đồ Việt Nam chưa bao giờ tươi sáng như ở ba nhiệm kỳ liên tiếp mà ông là tổng bí thư, vậy thì không có gì phải sợ lạm phát, phải tin vào năng lực quốc gia với người đứng đầu là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, phải tiếp tục câu chuyện bơm tiền cho nền kinh tế trên tinh thần phục hồi và phát triển sau thời gian dài dịch giã Covid-19 khiến dân chúng ai nấy cũng kiệt quệ tiền của để dành sau mấy tháng trời “ai ở đâu, ở yên đó”.
“Xin được nói theo khẩu khí của người đứng đầu đảng, Việt Nam mấy năm nay kiểm soát lạm phát tốt, chưa bao giờ chính phủ Việt Nam có năng lực kiểm soát ổn định vĩ mô và lạm phát tốt như bây giờ. Câu chuyện của chúng ta, là tình thế bất thường phải xử sự theo nguyên tắc khác thường. Tôi đề nghị ủng hộ việc bơm tiền vẫn phải tiếp tục, những khả năng nào để kéo lạm phát chi phí đẩy xuống phải tung ra hết.
Tôi cho rằng, thời gian tới, chúng ta không được sợ lạm phát, phải tin vào năng lực quốc gia, phải bơm máu cho nền kinh tế” – một nhà báo chuyên trách về tài chính, ngân hàng ý kiến.
Trong báo cáo triển vọng kinh tế vĩ mô mới phát hành, các chuyên gia của công ty Chứng khoán KB Việt Nam đánh giá mặt bằng lãi suất huy động nhiều khả năng sẽ nhích tăng trong cuối năm 2022 do lạm phát tăng trở lại, điều này khiến ngân hàng nâng lãi suất huy động để duy trì lãi thực dương đủ hấp dẫn để duy trì tính cạnh tranh.
Cùng với đó, nhu cầu tín dụng tăng khi nền kinh tế phục hồi. Mức tăng nhiều khả năng sẽ từ 0,5-1%, tương ứng với kịch bản cơ sở lạm phát tăng 3,8%.
Ngoài ra, giới phân tích cho rằng, việc các ngân hàng tăng lãi suất huy động cũng phù hợp với xu hướng toàn cầu. Bởi hiện tại, theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, có đến 75 ngân hàng trung ương trên thế giới đã tăng lãi suất để ứng phó với gia tăng lạm phát chóng mặt.
Biến động tỷ giá USD/VNĐ sẽ phụ thuộc nhiều vào diễn biến của hai kịch bản rủi ro là lạm phát toàn cầu tiếp tục ở mức cao, và rủi ro suy thoái của nền kinh tế Mỹ cùng thế giới.
“Khác với hầu hết các nước, ở Việt Nam người dân không cần vội vã lo lắng chi hết về chuyện bơm tiền này, vì mọi chuyện luôn luôn là có đảng và nhà nước lo toan hết. Đó cũng chính là nền tài chính có định hướng xã hội chủ nghĩa mà Tổng bí thư luôn hô hào, đeo đuổi” – vị nhà báo nêu trên đã “chốt hạ” như vậy ngay trước thềm nâng ly mừng tết độc lập của những người cộng sản vốn đã “giành” độc lập từ tay cựu hoàng Bảo Đại.
***
Chiều ngày 30 tháng 8, 1945, ngài Bảo Đại mặc triều phục và đọc bản Chiếu Thoái vị trước hàng ngàn người tụ họp vội vã trước cửa Ngọ Môn, như sau – theo sách “Bảo Đại, Con Rồng Việt Nam”, Nguyễn Phước Tộc Xuất Bản, 1990, trang 186-188:
“Vì hạnh phúc của dân tộc Việt Nam,
Vì nền độc lập của Việt Nam,
Để đạt hai mục đích ấy, Trẫm tuyên bố sẵn sàng hy sinh tất cả, và ước mong rằng sự hy sinh của Trẫm đem lại lợi ích cho Tổ quốc.
Nhận định rằng sự đoàn kết của toàn thể đồng bào chúng ta vào giờ phút này là một sự cần thiết cho Tổ quốc chúng ta, ngày 23 tháng 8, Trẫm đã nhắc lại cho toàn thể nhân dân ta là: Ở giờ phút quyết định này của lịch sử, đoàn kết có nghĩa là sống, mà chia rẽ là chết.
Chiếu đà tiến dân chủ đang đẩy mạnh ở miền Bắc nước ta, Trẫm e ngại rằng một sự tranh chấp giữa miền Bắc với miền Nam khó tránh được, nếu Trẫm đợi sau cuộc trưng cầu dân ý, để quyết định thoái vị. Trẫm hiểu rằng, nếu có cuộc tranh chấp đó, đưa cả nước vào hỗn loạn đau thương, thì chỉ có lợi cho kẻ xâm lăng.
Trẫm không thể không ngậm ngùi khi nghĩ đến các tiên đế đã chiến đấu trên bốn trăm năm để mở mang bờ cõi từ Thuận Hóa đến Hà Tiên. Trẫm không khỏi tiếc hận là trong hai mươi năm ở ngôi, Trẫm không thể làm gì đem lại lợi ích đáng kể cho đất nước.
Mặc dù vậy, và vững mạnh trong sự tin tưởng của mình, Trẫm đã quyết định thoái vị, và Trẫm trao quyền cho Chính phủ Dân chủ Cộng hòa.
Trước khi từ giã ngai vàng, Trẫm chỉ có ba điều muốn nói:
– Thứ nhất: Trẫm yêu cầu tân chính phủ phải giữ gìn lăng tẩm và miếu mạo của hoàng gia.
– Thứ hai: Trẫm yêu cầu tân chính phủ lấy tình huynh đệ đối xử với các đảng phái, các phe nhóm, các đoàn thể đã chiến đấu cho nền độc lập của đất nước, mặc dù không theo cùng đường hướng dân chủ của mặt trận, như vậy có thể giúp cho họ được tham gia vào sự kiến thiết đất nước, và chứng tỏ rằng tân chế độ đã được xây dựng trên tình đoàn kết dứt khoát của toàn thể nhân dân.
– Thứ ba: Trẫm yêu cầu tất cả các đảng phái, các phe nhóm, tất cả các tầng lớp xã hội cũng như toàn thể hoàng gia phải đoàn kết chặt chẽ để hậu thuẫn vô điều kiện cho Chính phủ Dân chủ Cộng hòa, hầu củng cố nền độc lập quốc gia.
Riêng về phần Trẫm, trong hai mươi năm ở ngôi, Trẫm đã trải qua bao nhiêu cay đắng. Trẫm muốn được làm Dân một nước tự do, hơn làm Vua một nước bị trị. Từ nay Trẫm lấy làm sung sướng được là Dân tự do, trong một nước độc lập. Trẫm không để cho bất cứ ai được lợi dụng danh nghĩa Trẫm, hay danh nghĩa hoàng gia để gieo rắc sự chia rẽ trong đồng bào của chúng ta.
Việt Nam độc lập muôn năm,
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa muôn năm,
Khâm thử. Bảo Đại. Huế, điện Kiến Trung ngày 25 tháng 8 năm 1945”.