Trần Dzạ Dzũng
(VNTB) – 2 tổng bí thư từ trần khi đương nhiệm là Trần Phú và Trường Chinh
Giai đoạn Đảng Cộng sản Đông Dương, Tổng bí thư Trần Phú bị bắt và qua đời tại nhà thương Chợ Quán. Ông là Tổng bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản đã từ trần khi đương nhiệm.
Giai đoạn Đảng Lao động Việt Nam, Tổng bí thư Trường Chinh là người đầu tiên chủ động xin từ chức với thời gian tại nhiệm từ 19 tháng 2 năm 1951 đến 05 tháng 10 năm 1956.
Sau tháng 4-1975, Lê Duẩn là Tổng bí thư có thời gian tại vị lâu nhất với 25 năm, 303 ngày. Lê Duẫn qua đời ngày 10 tháng 7 năm 1986, khi vẫn còn đương chức ở tuổi 79. Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Trường Chinh đã kiêm nhiệm chức Tổng bí thư cho đến khi Nguyễn Văn Linh được bầu làm Tổng bí thư vào tháng 12 năm đó.
Trong danh sách những cựu tổng bí thư thì tính đến ngày 12 tháng 1 năm 2024, chỉ có duy nhất cựu Tổng bí thư còn sống là Nông Đức Mạnh. Cựu Tổng bí thư qua đời gần đây nhất là Lê Khả Phiêu vào ngày 7 tháng 8 năm 2020 ở tuổi 89.
Một động thái khá bất ngờ về truyền thông là hãng tin Reuters hôm thứ Năm, 11 tháng 1 năm 2024 dè dặt đưa tin là Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, sẽ không gặp Tổng thống Joko Widodo của Indonesia vào thứ Sáu, 12 tháng 1 năm 2024, tức chưa đầy một tuần lễ sau khi có những quan tâm từ dư luận về sức khỏe của người đứng đầu Đảng ở Việt Nam.
Tin tức ngoại giao trước đó cũng cho thấy Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng không tiếp Thủ Tướng Sonexay Siphandone của Lào hồi cuối tuần trước trong khi nhà lãnh đạo quốc gia láng giềng này gặp ba ông Võ Văn Thưởng, Phạm Minh Chính, và Vương Đình Huệ. Người ta cũng không thấy ông Nguyễn Phú Trọng xuất hiện trước công chúng kể từ sau ngày 26 tháng 12 năm 2023, khi ông tiếp ông Shii Kazuo, chủ tịch Đoàn Chủ Tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Nhật (**).
Quan trọng hơn, vào ngày 11 tháng 1 năm 2024, đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Trung Quốc đã có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam. Thông tin từ báo chí nhà nước cho hay Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Ban Bí thư, Trưởng Ban Tuyên truyền Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc là ông Lý Thư Lỗi đã được Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tiếp. Dù hai bên trao đổi có nhắc đến Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhưng báo chí chính thống của nhà nước không đưa tin về sự xuất hiện của ông Trọng.
Để so sánh cho hình dung về mức độ tầm quan trọng: ở hôm 11-12-2023, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tiếp Thủ tướng Campuchia Hun Manet lúc bấy giờ đang thăm chính thức Việt Nam. Vậy thì sẽ rất khó hiểu khi trong quan hệ ngoại giao theo thứ bậc của Việt Nam, Lào và Campuchia được đặt trên cả cấp đối tác chiến lược toàn diện, thuộc vào một nhóm ‘quan hệ đặc biệt’, ‘quan hệ anh em’.
Giả dụ tình huống Tổng bí thư lại đột ngột từ trần trong thời gian đương nhiệm, vậy thì sẽ có ‘tiền lệ’ tạm quyền như ở thời Lê Duẩn, tức Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ ‘kiêm nhiệm’, hay sẽ là Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai?
Đồn đoán về tướng Công an Tô Lâm sẽ kế nhiệm trong vai trò ‘tạm quyền’, trước mắt khả năng sẽ vấp phản ứng từ phía Quân đội; do vậy trung dung nhất vẫn là chính khách dân sự vào vị trí thuyền trưởng ở giai đoạn này. Và những đồn đoán đó, theo lệ thường thì sẽ được củng cố thêm dữ liệu khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng công bố danh sách Ban Lễ tang, mà thường ở vị trí Trưởng Ban sẽ là ứng viên số một cho kế nhiệm Tổng bí thư thời gian còn lại của nhiệm kỳ khóa XIII này.
________________
Nguồn:
(**) https://vietnamthoibao.org/vntb-tong-bi-thu-nghi-tet-som/