Frang Fang, Epoch Times
Hai du khách đang nhìn vào những cuốn hộ chiếu Trung Quốc từ các giai đoạn khác nhau trong lịch sử gần đây, ảnh chụp ở Bắc Kinh vào ngày 22 tháng 9 năm 2009. Gần đây, một giáo sư Trung Quốc ở tỉnh Tứ Xuyên nói rằng các trường đại học trong khu vực đã tịch thu hộ chiếu từ các nhân viên giảng dạy của mình (Liu Jin / AFP / Getty Images)
Các giáo sư tại các trường đại học đã quen với việc di chuyển tự do trên thế giới, để trình bày các kết quả nghiên cứu của mình hoặc để cộng tác trong các dự án. Nhưng với giới giảng viên ở Trung Quốc, họ dường như rất khó tiếp cận với hộ chiếu của mình.
Gần đây, một giáo sư tại trường Đại học Dân tộc Tây Nam ở Tứ Xuyên, một tỉnh phía tây Trung Quốc, đã đăng trên dịch vụ nhắn tin của trang mạng WeChat của Trung Quốc hình ảnh một hộ chiếu Trung Quốc và những lời nhắn: “Tôi đã giao nộp hộ chiếu của mình cho ban giám hiệu nhà trường; Tôi nghĩ rằng việc đi du lịch nước ngoài trong tương lai sẽ có vấn đề”. Trong phần ý kiến, giáo sư này nói thêm rằng các trường khác trong tỉnh [Tứ Xuyên] sẽ sớm bắt đầu tịch thu hộ chiếu của các nhân viên giảng dạy của mình.
Bà Yang, một cán bộ làm việc tại trường Đại học Dân tộc Tây Nam, đã xác nhận với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại rằng trường đại học đã thực sự yêu cầu các giáo sư của mình giao nộp hộ chiếu của họ.
Chính quyền Trung Quốc “lo sợ rằng các học giả sẽ đưa ra những lời bình luận sơ suất hoặc đưa ra những lời nhận xét trái ngược với những gì mà những nhà lãnh đạo Trung Quốc nói,” Sun Wenguang, một giáo sư về hưu của Đại học Sơn Đông, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với đài RFA.
Giáo sư Sun đã không nhìn thấy hộ chiếu của chính mình trong suốt 11 năm. “Tôi thậm chí còn không được phép đi đến Đài Loan hay Hồng Kông … Tôi nghĩ rằng chế độ Trung Quốc đang thấy lo sợ trước các học giả,” ông nói.
Các giáo sư, giảng viên [các trường đại học] ở Bắc Kinh cũng bị kiểm soát chặt chẽ. Phát biểu với RFA với điều kiện được giấu tên, một giáo sư ở Bắc Kinh nói rằng, năm ngoái, tất cả các trường đại học ở thủ đô [Bắc Kinh] đã bắt đầu thu giữ hộ chiếu của các giáo sư và một số nhân viên hành chính. Những người muốn đi du lịch ở nước ngoài được yêu cầu ký vào một tuyên bố, đồng ý không nói bất cứ điều gì mà có thể “làm tổn hại đến lợi ích và uy tín của đất nước trong khi không được tiết lộ bí bất kỳ bí mật nào của Đảng hay bí mật quốc gia,” và phải “trả lại hộ chiếu hay giấy phép nhập cảnh vào Hồng Kông và Macau trong vòng 7 ngày kể từ ngày trở về [Đại lục]”.
Trước các giáo sư, giảng viên [đại học], các quan chức Trung Quốc cũng là những người có giấy tờ đi lại của mình bị tịch thu. Ngay từ năm 2008, chính quyền Trung Quốc đã tịch thu hộ chiếu của cái gọi là “những quan chức trần trụi ” (naked officials), hoặc cán bộ Đảng, những người đã chuyển gia đình và tài sản của mình ra nước ngoài. Biện pháp này đã được thực hiện để ngăn chặn họ bỏ trốn nhằm tránh bị điều tra về tham nhũng.
Tác giả: Frang Fang, Epoch Times | Dịch giả: Phạm Duy
(Việt Đại Kỷ Nguyên)