Việt Nam Thời Báo

VNTB – Báo chí tư nhân sẽ được cạnh tranh với báo chí quốc doanh?

Nguyễn Nam

 

(VNTB) – Đã đến lúc cần cởi mở hơn về hoạt động báo chí

 

Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) nhận định tự do lập hội là một quyền con người và là một trong những giá trị cốt lõi của ILO. “Quyền tự do hiệp hội và về việc bảo vệ quyền được tổ chức” được biết đến với tên gọi là Công ước số 87 của Tổ chức Lao động Quốc tế.

ILO cũng nhìn nhận, trên khắp thế giới, việc đảm bảo tôn trọng quyền cơ bản này gặp phải rất nhiều thách thức. Ở một số quốc gia, một số đối tượng người lao động bị từ chối quyền lập hội, hay tổ chức của người lao động và người sử dụng lao động bị đình chỉ hoạt động hay can thiệp bất hợp pháp, và trong một số trường hợp cực đoan những người hoạt động công đoàn còn bị bắt giữ, hoặc giết.

Quyền lập hội còn được thể hiện trong các văn kiện quốc tế.

Lời nói đầu của Nghị quyết số 15/21 của Hội đồng Nhân quyền ngày 30-9-2010 đã ghi nhận, quyền tự do lập hội là một trong những quyền cơ bản của con người trong một xã hội dân chủ. Bởi vì, quyền tự do lập hội sẽ cho phép các thành viên “bày tỏ quan điểm chính trị, tham gia vào các mục tiêu văn học, nghệ thuật và các hoạt động kinh tế, xã hội và văn hóa khác, tham gia vào việc thờ phụng tôn giáo và các niềm tin khác, hình thành và gia nhập các tổ chức công đoàn và hợp tác xã, bầu chọn những người lãnh đạo đại diện cho mình và buộc họ phải chịu trách nhiệm”.

Đồng thời, Nghị quyết này cũng “Kêu gọi các quốc gia tôn trọng và bảo vệ đầy đủ quyền của mọi cá nhân hội họp hòa bình và lập hội một cách tự do, bao gồm liên quan đến các cuộc bầu cử, bao gồm những người có quan điểm hay niềm tin bất đồng hoặc thiểu số, những người bảo vệ nhân quyền, những người hoạt động công đoàn và những người khác, bao gồm lao động di trú, muốn thực thi hoặc thúc đẩy các quyền này, và thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo đảm rằng bất kỳ hạn chế nào đối với việc thực thi tự do hội họp hòa bình và lập hội phải phù hợp với các nghĩa vụ của mình theo luật quốc tế về nhân quyền;

(…) Khuyến khích xã hội dân sự, bao gồm các tổ chức phi chính phủ và các chủ thể khác, thúc đẩy việc thụ hưởng các quyền hội họp hòa bình và lập hội, ghi nhận rằng xã hội dân sự hỗ trợ việc đạt được các mục tiêu và nguyên tắc của Liên hiệp quốc”.

Về phương diện pháp luật quốc tế, cùng với quyền tự do hội họp hòa bình, quyền tự do lập hội lần đầu tiên được ghi nhận và quy định trong Tuyên ngôn thế giới về Quyền con người năm 1948, Công ước về tự do lập hội và bảo vệ quyền lập hội của ILO năm 1948 và Công ước quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị của Liên hiệp quốc năm 1966.

Điều 20 của Tuyên ngôn thế giới về Quyền con người quy định: “Mọi người đều có quyền tự do hội họp và lập hội một cách ôn hòa. Không ai bị ép buộc phải tham gia vào bất cứ tổ chức nào”. Công ước quốc tế của Liên hiệp quốc về các Quyền dân sự và chính trị năm 1966 tiếp tục khẳng định và cụ thể hóa nội dung Điều 20 của Tuyên ngôn thế giới về Quyền con người tại Điều 22.

Với tính cách là một Điều ước chuyên ngành về lĩnh vực lao động, Công ước về tự do lập hội và bảo vệ quyền lập hội năm 1948 đã quy định khá cụ thể quyền lập hội và bảo vệ quyền lập hội của người lao động trên toàn thế giới như đã nói ở phần đầu bài viết này.

Việt Nam dự kiến sẽ phê chuẩn Công ước số 87 về Quyền tự do hiệp hội và về việc bảo vệ quyền được tổ chức vào năm 2023.

Như vậy, căn cứ vào Luật Báo chí, điều 14.1 “Đối tượng được thành lập cơ quan báo chí”, thì “Cơ quan của Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức tôn giáo từ cấp tỉnh hoặc tương đương trở lên, hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam được thành lập cơ quan báo chí” – có nghĩa các hội đoàn xã hội dân sự thành lập theo Điều 25 Hiến pháp 2013 và Công ước số 87 được quyền báo chí tư nhân.

Từ những diễn biến nói trên, cho thấy đã đến lúc cần cởi mở hơn về hoạt động báo chí, qua việc điều chỉnh cách hiểu về cáo buộc tội danh của Bộ luật hình sự ở Điều 117 “Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm  nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, và Điều 331 “Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.


Tin bài liên quan:

VNTB – Nhân ngày “Quốc tế lao động”, lại nói quyền tự do công đoàn

Phan Thanh Hung

VNTB – Tự do báo chí: Việt Nam không đồng cách hiểu với thế giới?

Phan Thanh Hung

VNTB – Luật về báo chí cần có sự tu chỉnh

Phan Thanh Hung

Leave a Comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Việt Nam Thời Báo