VNTB – Có nên tiếp tục “can thiệp” bằng “đấu thầu vàng”?

Cát Tường

(VNTB) – Giá vàng đang lập kỷ lục với giá bán ra 92,4 triệu đồng, có hơn giá vàng thế giới 19 triệu đồng.

Ghi nhận tại trụ sở Công ty SJC trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3, TP.HCM, từ đầu giờ chiều ngày 10-5-2024 có rất đông người dân đến mua vàng và phải xếp hàng cả vòng trong và vòng ngoài. Đến 14g30 cửa hàng SJC này phải treo bảng “Tạm ngưng giao dịch” ngay cổng vào, bảo vệ yêu cầu người dân 30 phút sau hãy quay trở lại giao dịch vì bãi giữ xe đã hết chỗ. Trước đó, khoảng 11 giờ, Công ty SJC đã phải tạm ngưng giao dịch ở trụ sở chính vì lượng khách đến đông. Công ty cũng giảm xuống mỗi người chỉ được mua 1 lượng vàng miếng SJC. Loại 5 chỉ và 1 lượng hết, khách phải mua vàng lẻ loại 1,2 chỉ. Mỗi khách hàng chỉ được mua tối đa 3 chỉ vàng nhẫn 9999.

Tại một chi nhánh Công ty PNJ trên đường Lê Thánh Tôn, quận 1, (phía cổng bắc của chợ Bến Thành) khi hỏi giá vàng nhẫn 9999 một nhân viên bán hàng cho biết giá bán lúc 14g hôm 10-5-2024 là 76 triệu đồng/lượng, giá mua vào 74,3 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên nhân viên này cũng cho biết chỉ báo giá chứ không có nguồn vàng sẵn. Nếu khách hàng có nhu cầu mua phải đặt trước và thanh toán 100%, và chờ đợi trong vòng 15 ngày để được giao vàng. Nhân viên này cũng cho biết tình trạng khan hiếm vàng nhẫn đã diễn ra rất lâu, và nhiều khách hàng cũng đặt trước như vậy.

Ở một tiệm vàng khác trên đường Lê Thánh Tôn, cũng trong chiều 10-5, giá bán vàng miếng SJC được đẩy lên đến 92,8 triệu đồng/lượng, cao hơn 400.000 đồng/lượng so với giá bán vàng cùng thời điểm tại Công ty SJC. Tuy nhiên khi hỏi giá mua vào chủ tiệm vàng này không báo giá vì “giá bây giờ biến động ghê lắm”. Với vàng nhẫn 9999, chủ tiệm vàng này cho biết giá bán ra 76,5 triệu đồng/lượng, nhưng giá mua vào chỉ 72,5 triệu đồng/lượng, chênh lệch giá mua bán lên đến 4 triệu đồng/lượng.

Tình trạng khan vàng miếng cũng diễn ra tại hệ thống Mi Hồng – một thương hiệu lâu đời tại TP.HCM. Một cửa hàng Mi Hồng nằm trên đường Bùi Hữu Nghĩa (quận Bình Thạnh), trưa 10-5 thông báo hết hàng. Cửa hàng còn lại của doanh nghiệp này gần đó cho biết vẫn còn vàng miếng 1 chỉ, song hết loại 1 lượng.

Theo nhiều chuyên gia, việc đấu thầu vàng miếng không kéo giá vàng xuống được, thậm chí còn khiến giá ngày càng có cơ hội nhảy lên cao hơn bởi sự “ngăn sông cấm chợ” không cho nhập khẩu vàng. Muốn hạ nhiệt và liên thông giá vàng trong nước với giá vàng thế giới, chắc chắn Ngân hàng Nhà nước phải tính đến việc cho phép nhập khẩu và sửa phương thức đấu thầu vàng.

“Gần đỉnh sóng giá sẽ lên càng nhanh bởi tâm lý của nhà đầu tư. Vàng dễ làm giá hơn cổ phiếu vì chỉ có vài doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn. Trong cơn sóng vàng này, doanh nghiệp vàng không bao giờ để mình chịu thiệt nên để khoảng cách mua vào – bán ra lớn.

Dù chưa có con số thống kê nào về lợi nhuận của doanh nghiệp vàng sau những đợt sóng vàng nhưng lợi nhiều nhất vẫn là nhà cái”, Ông Nguyễn Đức Hùng Linh, người sáng lập Think Future Consultancy, phân tích.

“Giá vàng tăng lên một cách vô lý vì chả có tác động gì mà làm tăng giá, ngoài mỗi chuyện ông độc quyền. Ông không nhập khẩu về hay nói cách khác là ngăn sông cấm chợ”, ông Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, nhận xét ngắn gọn như vậy.

Thực tế cho thấy hậu can thiệp, giá vàng tăng vù vù. Giới quan sát cho rằng Ngân hàng Nhà nước cần đánh giá hiệu quả việc can thiệp giá vàng thời gian qua. Trong ngắn hạn, xem xét một cơ chế khác thay cho việc đấu thầu vàng hiện nay của Ngân hàng Nhà nước.