Cát Tường
(VNTB) – Một nữ bị cáo đã khóc lóc “nói lời sau cùng” ở phiên tòa “chuyến bay giải cứu” là mong được “đi tù thay” cho người ơn của bà là ông phó giám đốc công an Hà Nội.
Theo quy định tại Điều 30 Bộ luật Hình sự 2015, hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của nhà nước được quy định trong Bộ luật này, do tòa án quyết định áp dụng đối với người, hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó.
Hiện nay, chưa có quy định nào định nghĩa về miễn chấp hành hình phạt liên quan đến “đi tù thay”. Thông thường, miễn chấp hành hình phạt được hiểu là việc người bị kết án không phải thi hành toàn bộ hoặc một phần hình phạt theo bản án đã có hiệu lực.
Trên thực tế thì đúng là có xảy ra việc “đi tù thay”.
Đó là một vụ án xảy ra vào tháng 7-2004. Hồ sơ vụ án cho biết, 2g sáng ngày 3-7, tại ngã tư Sài Đồng – HANEL, quận Long Biên, Hà Nội, xe ôtô Mercedes đang chạy trên quốc lộ 5 với tốc độ cao theo hướng từ Hà Nội về Hải Phòng đã va chạm với xe mô-tô làm cả 3 người đi trên chiếc mô-tô này tử nạn.
3 nạn nhân đều là dân thuộc xã Đông Dư, Gia Lâm, gồm: ông Hoàng Xuân Nghiễm (52 tuổi), ông Nguyễn Hữu Bình (39 tuổi) và ông Bùi Ngọc Chính (32 tuổi). Chưa đầy nửa giờ sau khi tai nạn xảy ra, cơ quan điều tra đã tổ chức khám nghiệm hiện trường. Tuy nhiên, do vụ việc xảy ra vào lúc đêm khuya, có ít người qua lại nên việc thu thập lời khai nhân chứng tương đối khó khăn. Người điều khiển chiếc xe ôtô vi phạm đã không có mặt tại hiện trường sau lúc tai nạn xảy ra.
16g cùng ngày, có hai người đàn ông – một già, một trẻ – tự tìm đến Phòng Cảnh sát giao thông Công an thành phố Hà Nội ở số 86 Lý Thường Kiệt để trình báo về vụ tai nạn nói trên.
Người thanh niên còn trẻ khai tên là Lập, còn người đàn ông trung niên khai tên là Lợi. Lợi khai nhận chính mình là người điều khiển chiếc xe ô-tô gây tai nạn lúc 2g sáng tại ngã tư Sài Đồng. Do quá hoảng sợ mà ông phải nhờ ông Lập đưa đến đây trình báo.
Phòng Cảnh sát giao thông đã hướng dẫn ông Lợi sang Cơ quan Cảnh sát Điều tra – Công an thành phố Hà Nội là đơn vị thụ lý vụ án này để khai báo. Tại đây, ông Lợi khai tên họ đầy đủ là Nguyễn Đức Lợi, sinh năm 1960, trú tại số 19A Bến Bính, Hải Phòng. Ông Lợi khai tuy có bằng lái xe nhưng do hoàn cảnh kinh tế eo hẹp không mua được xe riêng nên ông ta chỉ đi lái xe thuê.
Cách đây vài tuần, ông có thuê chiếc xe Mercedes của ông Hoàng Văn Tựa ở phường Trần Phú, thị xã Bắc Giang.
Mấy ngày đầu, ông Lợi chỉ lái xe ở loanh quanh khu vực thị xã Bắc Giang, sau đó mới được ông Tựa cho đưa xe lên Hà Nội để lấy hàng chở về Hải Phòng. Cho đến 2g sáng ngày 3-7, trên đường từ Hà Nội về Hải Phòng thì xe gây tai nạn. Lời khai của ông Lợi phù hợp về hiện trường, phù hợp về thời gian gây tai nạn, khớp với các chi tiết diễn biến của sự việc.
Cơ quan điều tra cũng đã xác minh được chủ đích thực của chiếc xe gây tai nạn là ông Hoàng Văn Tựa ở phường Trần Phú, thị xã Bắc Giang. Ngoài việc khai đúng tên chủ xe, ông Lợi còn khai đúng các chi tiết về nhân thân ông Tựa như: ông Tựa có cửa hàng bán đồ điện ở thị xã Bắc Giang, đã có vợ và hai con…
Tuy nhiên có một điều khiến các điều tra viên băn khoăn là tại sao giữa ông Lợi và ông Tựa chỉ vừa mới quen nhau có vài tuần, không có mối quan hệ thân tình mà lại dám giao cả một tài sản lớn là chiếc xe cho ông Lợi đem lên Hà Nội, rồi lại chạy xe về Hải Phòng?
Hơn nữa khi hỏi ông Lợi về lịch trình của xe từ sáng ngày 2-7 đến 2g sáng ngày 3-7 (tức là lúc xảy ra tai nạn) tại Hà Nội thì ông Lợi có vẻ lúng túng và các lời khai về vấn đề này không thống nhất. Sau nhiều giờ động viên thuyết phục, giải thích, cuối cùng ông Lợi đã phải thú nhận toàn bộ chuyện đã nhận lời đi tù thay với giá 50 triệu đồng.
Theo lời khai ban đầu của ông Lợi thì hoàn cảnh kinh tế của vợ chồng ông không mấy dư giả. Số tiền dành dụm được từ nghề lái xe thuê ở Hải Phòng không đáng là bao. Vợ chồng ông lại mới xây nhà nên có vay mượn bạn bè một khoản tiền tương đối lớn.
Thông qua một người quen, ông được biết ông Lương Ngọc Lập sinh năm 1970 ở tổ 2B, đường Chi Ly 1, phường Trần Phú, thị xã Bắc Giang đang muốn tìm một người nhận tội thay cho ông ta trong một vụ gây tai nạn giao thông với giá 50 triệu đồng.
Sau đó, Lợi và Lập đã gặp nhau bàn chuyện. Lập cho biết mình chính là người đã gây tai nạn tại ngã tư Sài Đồng. Lập cũng thuyết phục ông Lợi là ông ta sẽ tiến hành việc đền bù cho các gia đình người bị hại để khắc phục hậu quả và vì thế mà việc xử lý của cơ quan pháp luật đối với người lái xe chắc cũng sẽ không nặng, thậm chí có thể sẽ không bị xử lý về mặt hình sự.
Nghe ông Lập giải thích có vẻ xuôi tai, lại đang rất cần tiền để trả nợ nên sau một hồi suy tính, ông Lợi đã đồng ý. Ngay sau đó, Lập đã ứng trước cho vợ ông Lợi 30 triệu đồng, hẹn sau khi mọi việc xong xuôi sẽ đưa nốt 20 triệu đồng nữa.
Chiều 3-7, trước khi đưa ông Lợi tới Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Lập đã bày cho ông Lợi cách khai báo và ông Lợi đã khai báo đúng như kịch bản đã bày sẵn đó. Khi bị các điều tra viên hỏi những vấn đề khác ngoài kịch bản của Lập, ông Lợi đã lúng túng và trả lời lung tung, không thống nhất.
Vụ việc người đi tù thay bị lật tẩy…