Giang Nam
(VNTB) – Không nên để chậm hơn nữa, Đảng cần sửa lại cho chính danh: dứt khoát bỏ chữ “cộng sản”.
Năm ngoái, chúng tôi có tham gia cuộc hội thảo Thoát Trung trên trang Văn Việt (tiếng nói của Ban vận động Văn đoàn độc lập Việt Nam) với bài tham luận “Đổi tên Đảng, trước hết, để thoát Trung”. Khi bài tham luận được trình bày lại ở Hội thảo Hà Nội thì có những ý kiến của bậc thức giả cho rằng không cần bàn vấn đề đó mà hãy bàn “Thoát chính mình”.
Nay chúng tôi xin đặt lại vấn đề. Đổi tên Đảng, trước hết để chính danh, cũng có nghĩa để “chính mình”.
Thoát khỏi cái danh xưng “cộng sản”
ĐH đảng nào cũng có hai chủ đề chính: đường lối và nhân sự lãnh đạo. Đường lối thì ông TBT Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định là “kiên định” cái cũ rồi, vậy thì ở đây khỏi bàn. Nhân sự thì hội nghị TW vừa qua cũng nhắm sẵn đâu đó cả rồi. Vậy thì còn gì nữa, chẳng lẽ Đại hội chỉ còn diễn xuất những gì đã sắp sẵn, đã cài đặt?
Vậy nên chúng tôi xin đề xuất một nội dung mới để các đại biểu đưa vào nghị trình bàn bạc.
“Đổi mới” cần bắt đầu từ việc “sửa đổi tên Đảng cho đúng”. Một việc nhỏ thôi nhưng chắc có hiệu quả nhiều mặt. Tôi đề nghị Đảng cộng sản VN thoát khỏi cái danh xưng “cộng sản” vốn dịch sai nguyên tác. Bởi lẽ, hai ông Mác và Ăng-ghen không đặt tên học thuyết của hai ông có nghĩa “cộng sản” như thế. Nếu kiên định đi theo đường lối M-LN mà lại dịch sai học thuyết của hai ông thì sao gọi là “kiên định”, hoặc là “ kiên định nhầm chỗ”?! Đã có những bậc trí thức, hơn một lần nhắc việc đổi tên, song chúng tôi thấy cần phân tích rõ hơn để bạn đọc bàn bạc đến cùng.
Hai chữ “cộng sản” (共产) từ đâu ra ?
Nguyên văn Các Mác đặt cho học thuyết của ông bằng tiếng Đức là Kommunismus (tương đương tiếng Pháp là communisme, tiếng Anh là communism, tiếng Nga là коммунизм). Nếu dịch đúng ra tiếng Việt thì tên học thuyết phải là “Chủ nghĩa cộng đồng”, theo đó, tên đảng phải là “Đảng cộng đồng Việt Nam”.
Người Trung Quốc đầu thế kỷ 20 cố ý dịch tạm bợ Kommunismus thành “chủ nghĩa cộng sản”. Nguyên do nhóm các giaó sư đại học Lý Đại Chiêu, Trần Độc Tú, sau đó là cử nhân sư phạm Mao Trạch Đông và những người thành lập Đảng cộng sản TQ năm 1921 đã dịch và đặt ra như thế.
Vì sao họ lại không dùng “cộng đồng” mà dùng “cộng sản”?
Với trình độ học vấn đại học, ba ông Lý Đại Chiêu, Trần Độc Tú, Mao Trạch Đông không thể hiểu lầm chữ nghĩa.
Họ cố ý thay “cộng đồng” (共同) bằng “cộng sản” (共产) hẳn là có một ý tứ nhất định.
Thực ra trong Hán ngữ, tương đương với “cộng đồng” cũng có chữ “đại đồng” (大同) xuất hiện từ thời Khổng tử. Trong Kinh Lễ, đức Khổng Tử từng ước mơ xây dựng nên một xã hội lý tưởng gọi là thế giới đại đồng. “Đại đồng” gần nghĩa như “cộng đồng” vậy. Nhưng “cộng đồng” và “đại đồng” vẫn là trừu tượng đối với đại đa số dân chúng Trung Hoa vô sản thất học.
Chữ “cộng sản” tiếng Hán có nghĩa “cùng sản xuất, chung sở hữu tài sản, cùng sinh đẻ”- nghe thô kệch, vụn vặt, phiến diện, ngô nghê nhưng được cái cụ thể sinh động, dễ hiểu. Thực ra “cộng sản” chỉ là một phần nội hàm của “cộng đồng”. Chả lẽ lãnh tụ Đảng TQ không rành chữ Đức và chữ Hán?! Không phải thế, họ dịch ra “cộng sản” một cách thực dụng, bởi nghĩ rằng “cộng sản” với nội dung cụ thể đơn giản sẽ khiến cho dân đen dễ hiểu. Đặc biệt người dân nghèo, thợ thuyền chẳng có tài sản gì đáng kể, nay vô Đảng để đi đấu tranh, giành giật hết tài sản của giai cấp địa chủ và tư sản làm của chung thì thích lắm. Mác cũng từng nói “giai cấp vô sản đấu tranh chẳng có gì để mất, nếu có mất thì chỉ mất đi xiềng xích dây trói mà thôi. Tất nhiên, cái tên Đảng cụ thể hấp dẫn như vậy sẽ khêu gợi dân chúng nức lòng hăng hái đi theo đảng. Lãnh tụ TQ bất chấp rằng chữ “ cộng sản” chỉ là một phần nhỏ, phần thô trong khái niệm “cộng đồng” của Mác.
Ông Nguyễn Ái Quốc triệu tập các đại biểu “cộng sản” Việt Nam họp từ ngày 6/1/1930 đến ngày 8/2/1930 tại Hương Cảng, để bàn bạc thống nhất ba tổ chức cộng sản tại Đông Dương hợp thành Đảng cộng sản Việt Nam. Tuy nhiên lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc vẫn dùng nguyên chữ “cộng sản” đặt tên đảng, noi theo đàn anh TQ, mặc dù cụ Nguyễn khá giỏi chữ Tây và cả chữ Hán. Cụ Nguyễn thừa biết là dịch sai, nhưng có hề gì, miễn là cùng tên chứng tỏ cùng phe cánh với Đảng cộng sản Trung Quốc là được (!).
Đã có thời, ông Hồ Chí Minh sửa tên đảng là “Đảng lao động Việt Nam”, như thế rất chuẩn. “Đảng của người lao động Việt Nam”, lao động chân tay và lao động trí óc, bất kể anh là “giai cấp công nhân” hay trí thức.
Hiện thời thế giới chỉ còn 5 đảng cộng sản cầm quyền toàn trị, trong đó chỉ có hai đảng mang tên CỘNG SẢN: Trung Quốc và Việt Nam.
Mâu thuẫn thực sự giữa hai Đảng nay đã quá sâu nặng, mặc dù mặt ngoại giao vẫn cố giữ hòa khí.
Không còn gì chung giữa hai Đảng nữa. Bởi Trung cộng đã vứt bỏ chủ nghiã Mác- Lê từ lâu, khi Đặng Tiểu Bình lập ngôn (thuyết mèo trắng, mèo đen).
Hai lựa chọn đổi tên trong việc “để chính danh”
1. Nếu vẫn muốn “kiên định” chủ nghiã Mác, hãy sửa là “Đảng Cộng đồng Việt Nam”. Còn nếu giữ như cũ (cộng sản), tức là “kiên định chủ nghĩa Mao”.
2. Để cho dân ta khỏi ngỡ ngàng với từ ngữ mới, có thể dùng lại tên cũ là “Đảng Lao động Việt Nam”.
Chỉ tốn kém một ít giấy mực, vẽ lại biển hiệu, khắc lại con dấu khác. Thế là xong.
Đó là điều kiện tiên quyết để đạt được “danh chính ngôn thuận”.
Những việc thay đổi chính cương, sách lược đã có nhiều bậc trí thức góp ý.
Thực chất Đảng bây giờ có đi theo “Tư tưởng HCM” hay không? Đây là một vấn đề sống còn của đảng.
Tóm lại, không nên để chậm hơn nữa, Đảng cần sửa lại cho chính danh: dứt khoát bỏ chữ “cộng sản”.
Rất mong đại biểu đại hội XII và lãnh đạo Đảng CS Việt Nam suy ngẫm lại.