VNTB – Khuyến khích tiết kiệm giáo dục và nghỉ hưu cho người lao động ở Hoa Kỳ
Trâm Anh
(VNTB) – Ngoài thu nhập cao, số giờ làm việc ít, điều kiện làm việc an toàn, người lao động tại Hoa Kỳ còn có thể được hưởng một số lợi ích mà người lao động tại Việt Nam không được.
Hôm nay, tôi xin chia sẻ với bạn đọc về một số chương trình: chia lợi nhuận, tiết kiệm nghỉ hưu 401k, IRA, và tiết kiệm giáo dục cho con, cháu.
Khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu (ở Hoa Kỳ gọi là Social Security income) và bảo hiểm y tế cho người già (Medicare) mà có lẽ những người lao động ở Việt Nam cũng được hưởng, người lao động ở Mỹ còn được hưởng nhiều lợi ích khác.
Thứ nhất, nhiều người lao động trong các hãng tư được hưởng lợi từ chương trình 401k(1). Khi bỏ tiền tiết kiệm vào chương trình này, số tiền người lao động đóng góp được khấu trừ khỏi thu nhập phải đóng thuế. Ví dụ, anh Lâm có tổng thu nhập hàng năm là 100 ngàn Mỹ kim. Nếu không bỏ tiền tiết kiệm vào quỹ 401k, hay quỹ IRA (sẽ được trình bày chi tiết sau), anh phải đóng thuế trên toàn bộ thu nhập là 100 ngàn USD. Nhưng nếu anh bỏ vào quỹ 401k 10 ngàn Mỹ kim thì thu nhập đóng thuế của anh chỉ còn 90 ngàn USD.
Hơn nữa, nhiều hãng cũng khuyến khích người lao động tiết kiệm cho thời gian nghỉ hưu bằng cách đóng góp đối ứng. Ví dụ, anh Lâm, đóng 3% lương của mình vào quỹ nghỉ hưu của anh, hãng sẽ cho anh thêm 3% vào quỹ đó. Con số tối đa mà các hãng có thể cho là 5%. Ví dụ, anh Lâm đóng 5.000 USD vào quỹ nghỉ hưu của anh, hãng sẽ cho thêm 5 ngàn. Tôi biết nhiều người Việt tận dụng tối đa số tiền cho không này.
Những người làm việc ở các cơ quan của chính phủ địa phương, tiểu bang, và một số tổ chức phi lợi nhuận cũng được hưởng lợi từ một chương trình tương tự là 457b(2). Nhân viên các trường công lập cũng được hưởng lợi từ một chương trình tương tự là 403b(3).
Thứ hai, người lao động cũng có thể tiết kiệm thêm cho việc nghỉ hưu của mình bằng chương trình IRA (Individual Retirement Account, tạm dịch: tài khoản nghỉ hưu của cá nhân). Nếu vì thấy từ “cá nhân” trong chương trình này mà bạn nghĩ rằng chương trình 401k là quỹ mà nhiều người đóng chung và cùng hưởng thì không đúng. Tiền của ai tiết kiệm, người ấy dùng.
Mỗi năm, mỗi người lao động có thể đóng thêm tiền tiết kiệm vào quỹ IRA của mình, ngoài số tiền đã đóng vào quỹ 401k. Có nhiều loại tài khoản IRA nhưng điểm chung là nhà nước khuyến khích việc tiết kiệm nghỉ hưu vào các loại tài khoản này bằng cách cho khấu trừ số tiền tiết kiệm khỏi tổng thu nhập phải đóng thuế hoặc cho miễn thuế của số tiền lời từ việc đầu tư khoản tiết kiệm này(4).
Người lao động cũng có thể tiết kiệm cho việc học của con mình qua chương trình 529. Ví dụ, vợ chồng anh Lâm muốn tiết kiệm tiền để sau này lo cho con vào đại học, anh chị có thể tiết kiệm mỗi năm 30 ngàn Mỹ kim vào chương trình này. Khoản tiết kiệm này không được miễn thuế nhưng khoản tiền lời từ việc đầu tư khoản tiền này sẽ được miễn thuế nếu dùng cho mục đích giáo dục.
Nếu may mắn, con của anh chị được học bổng và không cần phải dùng tiền của gia đình thì anh chị có thể để dành cho cháu.
Ngoài ra, nhiều hãng còn có chương trình chia lợi nhuận cho nhân viên. Đây là chương trình tiết kiệm nghỉ hưu trong đó hãng chia sẻ cho nhân viên một phần lợi nhuận của công ty với điều kiện người này phải bỏ vào tài khoản tiết kiệm nghỉ hưu. Tất nhiên, việc có chia lợi nhuận hay không tùy thuộc vào quyết định của hãng. Và khi có lời mới chia, không có lời thì thôi. Thường thì người lao động được chia theo tỷ lệ nào đó của tổng mức lương của họ(4).
Có thể bạn đọc thắc mắc là không rõ số tiền tiết kiệm này có sinh lời hay không hay chỉ để vào nhà băng và mất giá vì lạm phát theo thời gian. Thưa các bạn, người lao động có thể đầu tư các khoản tiền tiết kiệm này vào chứng khoán, trái phiếu để kiếm lời. Ví dụ, một người quen của tôi, đầu tư tiền tiết kiệm của anh vào thị trường chứng khoán Mỹ một cách khá an toàn bằng cách mua quỹ SPY, một quỹ sở hữu 500 công ty niêm yết (có cổ phiếu bán cho công chúng) lớn nhất của Hoa Kỳ. Từ lúc anh sang Mỹ và làm công nhân cho một hãng sản xuất thiết bị điện vào năm 1995, số tiền tiết kiện ban đầu của anh đã tăng gấp hơn 3 lần. Nghĩa là 10 ngàn Mỹ Kim tiết kiệm của anh, của công ty cho đối ứng, của công ty chia lợi nhuận cho, năm đầu tiên giờ đã thành 30 ngàn USD.
____________
Tài liệu tham khảo
What Is A 457(b) Plan? – Forbes Advisor
403(b) Plan Definition (investopedia.com)
IRA Types (Retirement Plans) – Self Directed Retirement Plans LLC (sdretirementplans.com)
https://www.investopedia.com/terms/p/profitsharingplan.asp