Nguyễn Thiện Nhân
Sự việc đình công của 90.000 công nhân tại Công ty PouYuen (Quận Bình Tân, Tp.HCM) kéo dài đã 4 ngày từ ngày 26/3 đến 30/3 vẫn chưa chấm dứt.
Công nhân đình công phản đối Luật BHXH 2014 (có hiệu lực từ 1/1/2016), đòi được hưởng chế độ BHXH một lần. Vì BHXH mới đã siết lại điều kiện được hưởng BHXH một lần, theo đó công nhân phải đợi đến tuổi hưu mới rút hưởng BHXH một lần (trừ một số trường hợp đặc biệt), trong khi Luật BHXH 2006 (cũ) cho phép hưởng BHXH một lần sau một năm nghỉ việc khi không tiếp tục đóng BHXH.
Rõ ràng, Luật BHXH mới gây bất lợi cho công nhân. Công nhân đã mất đi quyền lựa chọn khi muốn hưởng BHXH một lần. Bản thân tôi, người viết bài này cũng đã từng rút hết tiền hưởng BHXH một lần vì gặp hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống. Nếu không có số tiền vài chục triệu này, e rằng tôi phải lận đận đi vay nóng hay phải vất vả đi van xin người thân để mượn tiền.
Đây là lần đầu tiên công nhân ở VN đình công lớn phản đối một chính sách của nhà nước chứ không liên quan đến công ty họ đang làm việc.
Tê liệt Tổng Liên đoàn lao động
Tổng Liên đoàn lao động là cơ quan quản lý công đoàn, trên danh nghĩa là bảo vệ lợi ích người lao động, nhưng thực tế họ không bảo vệ người lao động mà làm ngược lại, giúp chính quyền tìm cách chấm dứt đình công, ổn định chính trị.
Liên đoàn lao động quận Bình Tân đã cử đại diện gặp công nhân giải thích nhưng công nhân không chấp nhận. Liên đoàn lao động thực chất chỉ giải thích theo định hướng từ Bộ Lao động thương binh và xã hội rằng: “việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần tuy có giúp người lao động giải quyết phần nào khó khăn trước mắt nhưng về lâu dài sẽ bất lợi cho họ. Thậm chí, nó còn tạo gánh nặng cho xã hội khi người lao động hết tuổi lao động mà không đủ điều kiện để hưởng hưu trí. Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 (có hiệu lực từ 1/1/2016), không cho người lao động nhận bảo hiểm xã hội một lần (ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt) là phù hợp, hướng người lao động đến quyền lợi lâu dài và được hưởng chế độ hưu trí. Về nguyên tắc, quy định này nhằm khuyến khích người lao động bảo lưu, tích lũy thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội để có thể hưởng lương hưu theo quy định thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần”.
Đâu là nguyên nhân thật sự?
Một điều lưu ý khác mà phía Liên đoàn lao động cố “an lòng” công nhân rằng “Luật BHXH có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2016, từ nay cho đến hết ngày 31.12.2015 cơ quan BHXH vẫn thực hiện giải quyết các chính sách như trước đây”. Chúng ta thấy rằng theo qui định hiện tại, những công nhân nghỉ việc từ sau ngày 1/1/2015 thì họ không được hưởng BHXH một lần ngay, một năm sau khi nghỉ việc thì đã đến thời điểm áp dụng Luật BHXH mới. Như vậy những công nhân đang làm việc nhỡ có mất việc và gặp khó khăn thì có nguy cơ phải đợi đến tuổi về hưu mới được hưởng BHXH một lần!
Chủ trương hạn chế giải quyết BHXH một lần là để tránh vỡ quỹ BHXH. Nguyên nhân sâu xa hơn là do ngân sách nhà nước thâm thủng nghiêm trọng. Qui định mới của Luật BHXH muốn giảm áp lực vỡ ngân sách nhà nước khi chính quyền đang cố xoay sở để tìm nguồn thu bù vào khoảng thâm hụt khổng lồ ấy bằng nhiều cách như bán cổ phần DNNN; bán dự án; bán tài sản nhà nước; bán nợ; vay nợ nước ngoài; tăng thuế, phí v.v…
Công đoàn độc lập ở đâu?
Những năm gần đây, số lượng và qui mô các cuộc đình công của công nhân ngày càng lớn. Nhưng không có cuộc đình công nào do công đoàn tổ chức, tất cả các cuộc đình công đều do công nhân đồng lòng thực hiện, công đoàn thực tế không bảo vệ lợi ích của công nhân, công đoàn chỉ lo những công việc lặt vặt như ma chay, thăm viếng, giải trí, từ thiện, vui chơi… bởi công đoàn hiện tại thực chất là một tổ chức chính trị, là “trường học CNXH của công nhân”, mang nhiệm vụ chính trị nặng nề của Đảng giao phó, nơi phát hiện những ức chế của công nhân và giúp giới chủ tìm cách giải tỏa ức chế đó, tránh bùng phát gây bất lợi cho doanh nghiệp.
Qua sự kiện đình công của 90.000 công nhân công ty Pouyuen, một lần nữa cho thấy công đoàn hiện tại bị tê liệt, tiếng nói từ phía Liên đoàn lao động (là tổ chức lãnh đạo công đoàn) phản lại lợi ích công nhân. Công nhân đã hiểu biết và nói “không” với những lời ngụy biện có cánh, giờ đây công nhân cần một tổ chức thiết thực hơn.
Vì vậy, một hệ thống tổ chức công đoàn độc lập do công nhân thành lập là cần thiết. Công đoàn độc lập này sẽ không thuộc hệ thống chính trị của Đảng. Đại diện, lãnh đạo công nhân đối thoại, đình công… nhằm đấu tranh bảo vệ lợi ích thật sự của công nhân. Điều này phù hợp xu thế phát triển của thế giới ngày càng quan tâm đến chính sách an sinh xã hội và quyền lợi người lao động.
Tham khảo:
http://vi.wikipedia.org/wiki/