Hiền Vương
(VNTB) – Moscow có thể sử dụng mọi vũ khí như vũ khí hạt nhân chiến lược để bảo vệ vùng lãnh thổ Ukraine được sáp nhập vào Nga.
Cụm từ “vùng lãnh thổ sáp nhập vào Nga”, có nghĩa là phần đất Ukraine mà Nga đã xâm lược được, giờ Nga kiên quyết cố thủ với nhân danh là bảo vệ phần “lãnh thổ sáp nhập”.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Dmitry Medvedev, nói đầu ngày 21-09 rằng việc tổ chức bỏ phiếu ở vùng Donetsk và Luhansk, thuộc miền đông Ukraine – còn gọi là Donbas – sẽ sửa chữa “công lý mang tính lịch sử”, và không thể đảo ngược: “Sau khi hiến pháp nhà nước của chúng ta được chỉnh sửa, không có nhà lãnh đạo tương lai nào của Nga, không quan chức nào, sẽ có thể đảo ngược những quyết định này”.
Tin tức từ các hãng truyền thông ngoại quốc mà người Việt Nam có thể đọc được qua những bài chuyển Việt ngữ, cho biết các cuộc trưng cầu dân ý tại Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia sẽ diễn ra trong 2 ngày 23 và 2-9. Và Moscow không hoàn toàn kiểm soát bất kỳ nơi nào trong số bốn khu vực trên, khi quân đội Nga chỉ nắm khoảng 60% Donetsk và 66% Zaporizhzhia.
Trước đó, hôm 20-9, Sergey Nikoforov, Thư ký báo chí tổng thống Ukraine, nói rằng triển vọng ngoại giao sẽ kết thúc nếu các vùng ly khai trưng cầu dân ý để sáp nhập vào Moscow.
Từ mùa xuân, khi bắt đầu mở “chiến dịch quân sự” tại Ukraine, Nga đã để ngỏ ý định sáp nhập các vùng lãnh thổ mà Moscow kiểm soát được ở miền Nam và miền Đông Ukraine. Bây giờ, Nga vẫn đang tiếp tục theo đuổi kế hoạch này và có tới 4 vùng lãnh thổ ở Ukraine tuyên bố sẽ sáp nhập vào Nga.
Donetsk và Lugansk là các khu vực ly khai tự xưng nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng thân Nga từ năm 2014. Tổng thống Putin đã công nhận Donetsk và Lugansk là hai quốc gia độc lập ngay trước khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Kherson và Zaporizhzhia là hai khu vực nằm dưới sự kiểm soát của Nga không lâu sau khi chiến dịch quân sự bắt đầu. Cho đến nay, giao tranh vẫn tiếp tục nổ ra ở cả 4 khu vực.
Tại Donetsk và Lugansk, lá phiếu sẽ chỉ có một câu hỏi về việc có đồng ý gia nhập Liên bang Nga hay không, với hai lựa chọn trả lời là “có” hoặc “không”. Còn tại Kherson và Zaporizhzhia, lá phiếu sẽ gồm 3 câu hỏi nhưng cũng chỉ có một câu trả lời “có” hoặc “không”. Các câu hỏi gồm: có muốn ly khai khỏi Ukraine, thành lập một quốc gia độc lập và gia nhập Liên bang Nga không?
Giới quan sát nhận định, sau khi sáp nhập các vùng lãnh thổ trên, Nga có thể tuyên bố các cuộc tấn công của Ukraine vào những khu vực này là tấn công lãnh thổ Nga. Đây có thể là cơ sở để Nga leo thang hành động quân sự với Ukraine.
Nga đã sáp nhập Crimea vào năm 2014 sau một cuộc trưng cầu dân ý bị quốc tế lên án. Cộng đồng quốc tế chưa từng công nhận việc sáp nhập Crimea, nhưng từ lâu rõ ràng là Nga có ý định hợp pháp hóa việc thâu tóm những vùng bị chiếm đóng khác giống như vậy.
Sáp nhập thêm lãnh thổ của Ukraine sẽ cho phép Điện Kremlin tự tuyên bố bị tấn công bằng vũ khí của Nato.
Nhà phân tích Tatiana Stanovaya, người sáng lập công ty phân tích chính trị Politik nhận định: “Tổng thống Putin đang đặt cược vào các cuộc trưng cầu dân ý. Tất cả những tuyên bố liên quan đến hoạt động này là tối hậu thư rõ ràng của Nga dành cho Ukraine và phương Tây: Rút lui hoặc chiến tranh leo thang”.
Tuy vậy, không loại trừ khả năng Putin muốn gây sức ép để buộc Ukraine tham gia đàm phán bởi trên thực tế, Nga vẫn để ngỏ cánh cửa đối thoại.
“Bằng cách tiến hành những động thái này, Điện Kremlin nhiều khả năng muốn gửi đi thông điệp rằng họ sẵn sàng đàm phán. Nhiều chính trị gia thường có các hành động leo thang gây căng thẳng trước khi bước vào một cuộc đàm phán thực sự. Đây là một chiến thuật đàm phán thường thấy”, ông Grigorii Golosov, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Châu Âu ở St. Petersburg, lưu ý.
Cùng chung quan điểm này, nhà phân tích Ukraine Volodymyr Fesenko, người đứng đầu Trung tâm Penta cho rằng, Điện Kremlin dường như tính toán rằng các cuộc trưng cầu ý dân và khả năng tăng cường hành động quân sự sẽ khiến các chính phủ phương Tây phải gia tăng áp lực với Tổng thống Zelensky để bước vào bàn đàm phán với Moscow.