Thới Bình
(VNTB) – Dứt khoát phải xây dựng nhà hát giao hưởng, nhạc – vũ kịch ở Thủ Thiêm (?!)
Nhà hát giao hưởng dành cho giới hàn lâm?
Bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, một ca sĩ văn công hiện là phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, tại buổi tọa đàm trong khuôn khổ Liên hoan nghệ thuật Giai điệu mùa thu 2022, rất hùng hồn khẳng định rằng, “Giai đoạn sau đại dịch, do cần ưu tiên các hoạt động an sinh và phục hồi kinh tế nên chúng ta phải tạm dừng dự án này, nhưng trong tương lai gần, mọi thứ sẽ được xúc tiến trở lại. Đó là nhiệm vụ đã được hội đồng nhân dân thành phố đặt ra qua nhiều nhiệm kỳ, và chúng tôi vẫn đang theo đuổi”.
Dự án nhà hát giao hưởng, nhạc và vũ kịch được lập từ năm 1993. Đến năm 1999, TP.HCM mới có ý định xây tại khu đất 23 Lê Duẩn (quận 1). Tuy nhiên, địa điểm này bị cho là không phù hợp để xây công trình nghệ thuật.
Năm 2012, TP.HCM chọn vị trí trong Công viên 23 Tháng 9. Nhà hát dự kiến có tổng vốn đầu tư gần 2.200 tỷ đồng, rộng 1,2 ha bao gồm 2 khán phòng chính có sức chứa 1.700 chỗ; hướng chính nhìn ra chợ Bến Thành. Công trình được giới hạn bởi các tuyến đường Tôn Thất Tùng, Lê Lai và Phạm Ngũ Lão – khu đất vàng của TP.HCM. Tuy nhiên, chủ trương này của UBND TP.HCM tiếp tục gặp phải nhiều ý kiến trái chiều.
Tháng 8-2017, UBND TP.HCM quyết định chọn khu vực Thủ Thiêm là địa điểm xây nhà hát. Ngày 8-10-2017, Hội đồng nhân dân TP.HCM họp phiên bất thường, thông qua chủ trương xây dựng nhà hát giao hưởng, nhạc và vũ kịch.
Dự án có tổng mức đầu tư hơn 1.508 tỷ đồng, dự kiến khởi công trong năm 2018 và hoàn thành vào năm 2022, nguồn vốn từ ngân sách TP.HCM là khoản tiền bán đấu giá khu đất 23 Lê Duẩn. Sau đó, chủ đầu tư dự án đề xuất tăng tổng mức đầu tư dự án lên 1.988 tỷ đồng và điều chỉnh thời gian thực hiện từ năm 2018 đến 2024.
Ban Quản lý dự án đầu tư các công trình dân dụng và công nghiệp TP.HCM cho biết dự án này chưa bố trí vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025. Theo Ban này, trong bối cảnh hiện nay, đặc biệt là tác động của dịch Covid-19 thì chưa xem xét đầu tư dự án này, mà ưu tiên cho các vấn đề an sinh xã hội và kích thích các ngành nghề phát triển.
Ưu tiên an sinh hay hàn lâm âm nhạc?
Phản biện về phát biểu của bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, một giảng viên chuyên ngành đô thị học của trường Đại học Khoa học, Xã hội và Nhân văn TP.HCM, đặt vấn đề, nếu bà Thúy nói các nhà hát lớn có tác dụng góp phần nhỏ ảnh hưởng đến tâm hồn nghệ thuật của người Việt, thì đó đã là tác dụng của quá khứ.
“Các nhà hát lớn Hà Nội, Sài Gòn, Hải Phòng từ thời thuộc Pháp đã hoàn thành sứ mạng của chính nó. Ngày nay, sứ mạng đó – sứ mạng mang lại ánh sáng của các nền văn minh, các giá trị dân chủ phổ quát, nếu còn phải nhờ vào một công trình hữu hình, thì hẳn không nhất thiết phải là các nhà hát lớn, mà phải là các công trình văn hóa, nghệ thuật… mà ở đó người dân có thể chia sẻ tất cả hiểu biết và nỗi niềm của mình, cả cơ hội thưởng ngoạn tất cả các loại hình nghệ thuật, cũng như nhìn lại lịch sử của một vùng đất” – vị giảng viên, biện luận.
Góc nhìn về quy phạm pháp luật trong đầu tư gọi là “xã hội hóa” trong giải quyết chuyện vốn cho xây dựng nhà hát giao hưởng như ý của bà phó giám đốc sở kể trên, thì theo luật sư T.T., hãy lưu ý về chuyện ngân sách ở gói dự án nhà hát giao hưởng này.
Trước hết, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) không cho phép đầu tư vào các lĩnh vực văn hóa, thể thao. Nghị định 35/2021/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, cũng không có nội dung nào về lĩnh vực văn – thể được đầu tư theo hình thức PPP.
Lưu ý, khoản 4 Điều 5 Luật PPP, “Cơ quan có thẩm quyền được ủy quyền cho cơ quan, đơn vị trực thuộc làm cơ quan ký kết hợp đồng dự án PPP thuộc thẩm quyền của mình”, nhưng Luật PPP và Luật Tổ chức chính quyền địa phương lại không quy định “cơ quan, đơn vị trực thuộc” là những cơ quan nào, nên ai dám đứng ra nhận lãnh ủy quyền đối với một dự án ở vùng đất dữ Thủ Thiêm?