(VNTB) – Đón chào năm Canh Tý (2020) là dịp để nhìn lại năm Kỷ Hợi (2019) với nhiều sự kiện quan trọng.
Tù nhân lương tâm (tù nhân chính trị) tăng đột biến trong năm Kỷ Hợi, với những án tù dài hạn là hệ quả của các lần đấu tranh về mặt xã hội, chính trị và dân sự năm 2018. Năm mà người đi đường tại ngã tư đường Tp. Hồ Chí Minh hát vang bài ca ‘Trả lại cho dân’, thời điểm mà người dân thuộc các tầng lớp xã hội xuống đường phản đối Luật hành chính đặc biệt (Luật đặc khu) và Luật an ninh mạng. Năm Kỷ Hợi cũng chứng kiến nhà nước Việt Nam truy soát gay gắt các ấn phẩm liên quan đến Nhà xuất bản Tự do nói riêng, và bất khoan dung với những người bất đồng chính kiến nói chung.
EVFTA – Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới giữa EU và Việt Nam dù bắt gặp những khúc mắc về nhân quyền nhưng vẫn tiến triển về phía trước. Kết thúc năm Kỷ Hợi là Uỷ ban thương mại quốc tế EU ‘bật đèn xanh’ cho việc thông qua EVFTA vào năm Canh Tý. Sự kiện thông qua diễn ra trong bối cảnh nhà nước Việt Nam gặp phải chỉ trích nặng nề về vấn đề Đồng Tâm, và xã hội bị phân hoá bởi chính vấn đề Đồng Tâm.
Phạm Chí Dũng – Chủ tịch Hội Nhà báo độc lập Việt Nam bị khởi tố và bắt tạm giam, và khám xét về tội ‘Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam’ theo Điều 117 – Bộ luật hình sự năm 2015 gây sốc cho giới đấu tranh nhân quyền Việt Nam, trong bối cảnh Việt Nam đang cận kề ký kết EVFTA với những điều khoản ràng buộc về nhân quyền, trong đó có quyền lập công đoàn ngoài nhà nước.
Đồng Tâm – câu chuyện gây chấn động và chia rẽ xã hội Việt Nam. Câu chuyện chính thức vạch nên bức tranh toàn cảnh về cuộc chiến giữa Thiện – Ác. Hiện nay, Đồng Tâm thu hút sự chú ý của EU và các nước phương Tây liên quan đến vấn đề độc lập khi điều tra và xét xử, cũng như nhân mạng con người vào ngày 9-1-2019. Đồng Tâm trở thành điểm nhấn đặc biệt vào cuối năm Kỷ Hợi, là dấu hỏi cho quyền tư hữu đất đai Việt Nam, là dấu chấm cảm cho việc sử dụng lực lượng vũ trang trong trấn áp các vấn đề liên quan đến đất đai. Và đặt ra câu hỏi lớn về khả năng đối thoại, dân vận, lợi ích nhóm của chính quyền Việt Nam thông qua sự kiện Đồng Tâm.
Còn nhiều những sự kiện, mà ở đó chúng ta nhận ra, có thể đã không xảy bi kịch đó, trục trặc đó, phân ly đó nếu như Quyền con người được đảm bảo theo đúng tinh thần về Quyền Dân sự và Chính trị mà Việt Nam từng cam kết, trong đó có cả quyền Tự do báo chí, Tự do ngôn luận, Tự do biểu đạt.
Những sự kiện nêu trên cũng nhắc nhở chúng ta rằng, con đường đấu tranh dân quyền (nhân quyền) khó khăn hơn, khắc nghiệt hơn, và cần sự đoàn kết hơn, bền bỉ hơn để hoàn thành một bức tranh con người tại Việt Nam. Nơi mà quyền lực vẫn bị lạm dụng, và tính phi nhân bản vẫn được cổ võ như một thuộc tính vô thức trong một bộ phận không nhỏ người dân.
Năm Canh Tý, là năm tiền Đại Hội XIII của ĐCSVN, đồng nghĩa nhân quyền Việt Nam tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức.
Là một Hội nghề nghiệp về báo chí, Hội Nhà báo Độc Lập Việt Nam (IJAVN) vẫn tiếp tục gìn giữ tính trung lập trong các sự kiện mang tính chất đảng phái; giữ gìn sự khách quan và công tâm trong phản ánh các vấn đề kinh tế – xã hội; và đứng hoàn toàn về phía tù nhân lương tâm, những người đấu tranh quyền con người bằng phương pháp ôn hoà tại Việt Nam.
Năm Canh Tý, chúng tôi kêu gọi đối thoại giữa chính quyền với người dân trong mọi trường hợp, chấm dứt sử dụng võ lực tuỳ tiện, và thực thi nghiêm túc về Quyền dân sự và chính trị tại Việt Nam.
Năm Canh Tý, chúng tôi tiếp tục đồng hành cùng với giá trị lương tâm, trách nhiệm và thực thi những phẩm giá về tự do báo chí trong lòng IJAVN.
Năm Canh Tý, chúng tôi lặng người chia sẻ với nỗi đau Đồng Tâm với chính những người dân Làng Hoành; với gia đình những tù nhân lương tâm bị bắt giữ và kết án vào năm Kỷ Hợi,… Chúng tôi kêu gọi sự đoàn kết và sẻ chia khi nỗi đau nhân sinh tiếp tục hiện diện trên đất nước này.
Năm Canh Tý, chúng tôi cầu chúc sự bình yên và nhân bản phủ lên đất nước hình chữ S này.
Trân trọng,
Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam