Cát Tường
(VNTB) – Ông Phạm Nhật Vượng vào ghế Tổng giám đốc VinFast thay bà Lê Thị Thu Thủy chuyển sang làm Chủ tịch Hội đồng quản trị VinFast.
Ngày 6-1-2024, VinFast công bố một loạt thay đổi trong bộ máy lãnh đạo công ty. Theo công bố, ông Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch Vingroup – công ty mẹ của VinFast, sẽ chuyển từ vai trò Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) sang đảm nhận vị trí Tổng giám đốc VinFast, thay cho bà Lê Thị Thu Thủy. Ông Phạm Nhật Vượng cũng sẽ tiếp quản vị trí Giám đốc Điều hành của công ty này.
Trong khi đó, bà Lê Thị Thu Thủy chuyển từ vai trò Tổng giám đốc VinFast sang đảm nhận vị trí Chủ tịch HĐQT hãng xe điện.
Trên cương vị Tổng giám đốc VinFast, ông Phạm Nhật Vượng sẽ trực tiếp quản lý các hoạt động vận hành, bao gồm sản xuất toàn cầu, bán hàng và chiến lược thị trường.
Việc hoán đổi vị trí lãnh đạo chiến lược có lẽ là kế sách kinh doanh của VinFast ở năm mới 2024. Vấn đề này nhìn giác độ pháp lý thì căn cứ vào khoản 1 Điều 156 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về Chủ tịch HĐQT công ty cổ phần như sau:
Chủ tịch HĐQT
- Chủ tịch HĐQT do HĐQT bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm trong số các thành viên HĐQT.
- Chủ tịch HĐQT công ty đại chúng và công ty cổ phần quy định tại điểm b khoản 1 Điều 88 của Luật này không được kiêm Giám đốc hoặc Tổng giám đốc.
Căn cứ vào Điều 157 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về cuộc họp HĐQT như sau:
Cuộc họp HĐQT
Chủ tịch HĐQT được bầu trong cuộc họp đầu tiên của HĐQT trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc bầu cử HĐQT đó. Cuộc họp này do thành viên có số phiếu bầu cao nhất hoặc tỷ lệ phiếu bầu cao nhất triệu tập và chủ trì. Trường hợp có nhiều hơn một thành viên có số phiếu bầu hoặc tỷ lệ phiếu bầu cao nhất và ngang nhau thì các thành viên bầu theo nguyên tắc đa số để chọn 01 người trong số họ triệu tập họp HĐQT.
Dưới góc nhìn quản trị doanh nghiệp, Chủ tịch HĐQT là người có chức vụ cao nhất của công ty (nếu không có Giám đốc hoặc Tổng giám đốc) với bốn vai trò cơ bản như sau: (1) Đảm nhiệm về mặt truyền thông: Là người kết nối nội bộ công ty với nhau và kết nối công ty với các vấn đề phát sinh bên ngoài;
(2) Có thẩm quyền ra quyết định: Là người chủ trì, người góp sức khi quyết định những chiến lược, các chính sách mang lại lợi ích cho công ty và nhân viên công ty; (3) Thực hiện hoạt động lãnh đạo: Là “con chim đầu đàn” dẫn dắt đội ngũ cán bộ quản lý công ty và là nguồn động lực to lớn của đội ngũ nhân viên công ty;
(4) Có trách nhiệm quản trị: Tức là Chủ tịch Hội đồng phải chịu trách nhiệm về các hoạt động thường xuyên của công ty cũng như phải chịu trách nhiệm cho các quyết định của mình.
Trong bốn vai trò cơ bản trên, Chủ tịch HĐQT thường tập trung chủ yếu vào vai trò lãnh đạo, truyền thông và ra quyết định. Còn vai trò quản trị của Chủ tịch HĐQT lại có những thay đổi khác nhau vào mỗi giai đoạn phát triển của công ty, như: ở giai đoạn đầu, công ty mới thành lập còn nhiều khó khăn thì Chủ tịch HĐQT sẽ thể hiện nhiều ở vai trò quản trị hơn; còn khi công ty đã ổn định, đi vào quy luật thì vai trò quản trị lại được chuyển giao cho ban điều hành công ty…
Vai trò quan trọng nhất của Chủ tịch HĐQT là đảm bảo cho HĐQT thể hiện được sự lãnh đạo, ví dụ như sự lãnh đạo chuyên nghiệp thông qua cách tổ chức, thực hiện, điều hành các cuộc họp HĐQT. Chủ tịch HĐQT đóng vai trò trung tâm của công ty, làm việc với Giám đốc (hoặc Tổng giám đốc), đồng thời là người thống nhất ý kiến của các thành viên HĐQT, và là người hạn chế các cạnh tranh phát sinh giữa thành viên Hội đồng quản trị với Giám đốc (hoặc Tổng giám đốc).
Các nguyên tắc lý thuyết trên có thể không đúng với trường hợp VinFast, vì ông Phạm Nhật Vượng hiện là Chủ tịch HĐQT Vingroup – công ty mẹ của VinFast.