Phương Thảo dịch (VNTB) Không ai nhìn thấy Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang công khai trong gần một tháng mà không có lời giải thích từ phía chính phủ, gây ra tranh cãi về cuộc đấu quyền lực và tin cho rằng lãnh đạo cao nhất – Tổng bí thư Đảng Cộng sản – có thể sẽ từ chức vào năm tới .
 |
| Chủ tịch nước CHXHCNVN Trần Đại Quang và Tổng thống Nga Putin |
Vi phạm giao thức
Lịch trình chuyến công du của Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim tới Việt Nam đã được điều chỉnh đột ngột vào đêm thứ ba. Lịch trình điều chỉnh được gửi tới các phương tiện truyền thông không có cuộc gặp với ông Quang vốn được dự kiến vào ngày hôm sau. Bộ Ngoại giao không đưa ra lý do gì về việc điều chỉnh.
Các vị quốc khách thường gặp mặt Tổng Bí thư Đảng Cộng sản, Chủ tịch nước, Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội. Chủ tịch nước đóng một vai trò đặc biệt quan trọng, tham gia các sự kiện như các buổi lễ và tiệc đón tiếp. Việc thiếu các dấu hiệu cho thấy ông Quang không có mặt ở nước ngoài có nghĩa là ông Quang vẫn còn ở trong nước, làm cho sự vắng mặt của ông trở nên bất thường hơn trong một quốc gia cộng sản, vốn luôn đặt trọng tâm vào trật tự chính trị.
Lần xuất hiện công khai cuối cùng của ông Quang là ngày 25 tháng 7, khi ông gặp Nikolai Patrushev, thư ký của hội đồng an ninh Nga. Chủ tịch nước kể từ đó đã bỏ lỡ các sự kiện quan trọng như kỷ niệm ngày thành lập lực lượng Công an Nhân dân – tiền thân của cảnh sát Việt nam thứ sáu vừa qua.
Dịp này có ý nghĩa đặc biệt đối với ông Quang. Lực lượng này thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước và ông Quang trước đây là Bộ trưởng Công an trong nhiều thập niên. Sự có mặt của ông tại sự kiện này quan trọng như một quan điểm chính trị, đó là để củng cố ảnh hưởng của ông Quang. Tuy nhiên, ông đã không xuất hiện, mà chỉ gửi lời chúc mừng và động viên.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tăng cường các hoạt động ngoại giao như thể để khoả lấp sự vắng mặt rõ ràng của Chủ tịch nước, người thường đảm nhiệm những nhiệm vụ như vậy. Ông Trọng đi Indonesia từ thứ ba đến thứ năm, gặp Chủ tịch Joko Widodo. Tiếp theo là chuyến đi ba ngày tới Myanmar, nơi mà ông Trọng sẽ nói chuyện với Tổng thống Htin Kyaw. Đây là đánh dấu chuyến thăm Myanmar đầu tiên của tổng bí thư trong vòng 20 năm kể từ khi ông Đỗ Mười đến đó năm 1997.
Trùng hợp ngẫu nhiên?
Sự biến mất của ông Quang trong con mắt công chúng không phải là sự việc kỳ quặc duy nhất trong chính trường Việt Nam trong vài tháng qua. Họ đã thông báo vào ngày 30 tháng 7 rằng ông Đinh Thế Huynh, Uỷ viên thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng, được cho là một ứng cử viên để thay thế ông Trọng, sẽ do uỷ viên Bộ Chính Trị Trần Quốc Vượng thay thế vì lý do sức khoẻ. Một chuyên gia về chính trị Việt Nam cho biết việc ông Huynh quay trở lại chức vụ là khó có khi nói đến tin đồn rằng ông đang tìm cách điều trị ung thư.
Ngày hôm sau, chính quyền Việt nam đã bắt giữ ông Trịnh Xuân Thanh, nguyên chủ tịch Công ty Xây dựng Dầu khí Việt Nam vì đã gây ra thiệt hại 150 triệu USD. Chính phủ Đức cáo buộc Việt Nam vài ngày sau đó về việc bắt cóc ông Thanh ở Berlin. Hà Nội đã gọi tuyên bố này là đáng tiếc nhưng không đề cập đến yêu cầu trao trả.
Ông Thanh được cho là có quan hệ gần gũi với cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, người bị buộc phải từ chức hồi năm ngoái, và ông Đinh La Thăng, người đã bị truất chức bí thư thành uỷ thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 5.
Các lãnh đạo Việt Nam được lựa chọn tại các kỳ Đại hội Đảng mỗi năm năm, lần kế tiếp là vào năm 2021. Nhưng độ tuổi 73 của ông Trọng và sự trở lại của ông vào năm 2011 đã làm tăng dự đoán rằng ông có thể bàn giao Quyền lực cho một người kế nhiệm vào năm tới.
Lựa chọn có nhiều khả năng nhất là ông Quang, bây giờ dường như vắng mặt. Bệnh của ông Huynh đã loại ông Huynh khỏi danh sách. Việc bắt cóc ông Thanh cũng liên quan đến mối quan hệ của ông ta với ông Dũng, một cựu đối thủ chính trị của Trọng. Liệu tất cả những điều này có thể được cho là sự trùng hợp hay không vẫn còn chưa rõ ràng.
Dịp tiếp theo là Ngày Quốc khánh, kỷ niệm ngày tuyên bố độc lập của Việt Nam. Các nhà quan sát Hà Nội đang chờ xem liệu ông Quang có xuất hiện vào ngày 2 tháng 9 này hay không.