Nghi An dịch
(VNTB) – Khi các nhà lãnh đạo Trung Quốc cuối cùng tuyên bố chống lại được sự bùng phát dịch cúm corona, họ chắc chắn sẽ tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Nhưng sự thật thì ngược lại: đảng lại phải chịu trách nhiệm cho tai họa này.
Với lịch sử bùng phát dịch bệnh của Trung Quốc – như hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và sốt lợn châu Phi – và nhận thức rõ ràng của các quan chức về sự cần thiết phải tăng cường năng lực giải quyết các rủi ro lớn, thì tại sao lại có thể xảy ra dịch bệnh làm hơn hàng ngàn người lây nhiễm ở Trung Quốc và từ Á sang Âu?
Không có gì ngạc nhiên khi lịch sử đang lặp lại ở Trung Quốc. Để duy trì quyền lực của mình, Đảng Cộng sản Trung Quốc phải làm cho công chúng tin rằng mọi thứ đang diễn ra theo kế hoạch. Điều đó có nghĩa là che giấu có hệ thống các vụ bê bối và thiếu sót có thể ảnh hưởng tiêu cực cho lãnh đạo đảng thay vì làm những gì cần thiết để đáp ứng.
Bí mật này cản trở khả năng đáp ứng nhanh chóng với dịch bệnh của các nhà chức trách . Dịch SARS năm 2002-2003 đáng lẽ đã được ngăn chặn sớm hơn nhiều nếu như các quan chức Trung Quốc, kể cả bộ trưởng y tế, không cố tình che giấu thông tin. Khi các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát bệnh thích hợp đã được thực hiện, SARS đã được kiểm soát trong vòng vài tháng.
Tuy nhiên, Trung Quốc dường như chưa học được bài học của mình. Mặc dù có sự khác biệt quan trọng giữa dịch cúm corona ngày nay và dịch SARS – khi năng lực công nghệ theo dõi bệnh lớn hơn nhiều- Trung Quốc vẫn có thể có thói quen che đậy của Cộng sản nói chung.
Dù ca nhiễm bệnh đầu tiên được báo cáo vào ngày 8 tháng 12, ủy ban y tế thành phố Vũ Hán đã không đưa ra thông báo chính thức mãi vài tuần sau đó. Và, kể từ đó, quan chức Vũ Hán đã hạ thấp mức độ nghiêm trọng của căn bệnh và cố tình tìm cách đàn áp tin tức.
Thông báo đó cho rằng không có bằng chứng nào cho thấy cúm corona có thể lây lan ở người và rằng không có nhân viên y tế nào bị nhiễm bệnh. Họ đã lặp lại những tuyên bố này vào ngày 5 tháng 1, mặc dù có 59 tca bệnh đã được xác nhận trước đó. Ngay cả sau khi có bệnh nhân đầu tiên thiệt mạng được báo cáo vào ngày 11 tháng 1, ủy ban y tế Vũ Hãn vẫn tiếp tục khẳng định rằng không có bằng chứng nào cho thấy bệnh có thể lây truyền giữa người với người hoặc có nhân viên y tế đã bị ảnh hưởng.
Trong suốt thời kỳ quan trọng này này, có rất ít tin tức về dịch bệnh được đưa ra. Cơ quan kiểm duyệt Trung Quốc đã làm việc tích cực để loại bỏ các tài liệu tham khảo về dịch cúm trên mạng xã hội, internet và xã hội dân sự. Cảnh sát đã đàn áp người dân vì “đồn đại” về căn bệnh này.
Theo một nghiên cứu, các tài liệu tham khảo về dịch bệnh trên WeChat đã tăng vọt trong khoảng thời gian từ ngày 30 tháng 12 đến ngày 4 tháng 1, là khoảng thời gian ủy ban y tế thành phố Vũ Hán lần đầu tiên thừa nhận dịch bệnh. Nhưng họ lại nói rằng bệnh sau đó giảm mạnh.
Các tài liệu tham khảo về virus corona nCoV tăng nhẹ vào ngày 11 tháng 1, khi cái chết đầu tiên được báo cáo, nhưng sau đó nhanh chóng biến mất một lần nữa. Chỉ sau ngày 20 tháng 1 – sau khi có tin về 136 ca mới ở Vũ Hán, Bắc Kinh và Quảng Đông – chính phủ đã bớt kiểm duyệt của mình. Việc đề cập virus corona bùng nổ.
Tuy nhiên, một lần nữa, chính phủ Trung Quốc lại cố gắng bảo vệ hình ảnh của mình. Chính quyền đã chuyển chiến lược sang cho thấy chính phủ đang quan tâm nhiều tới dịch bệnh ra sao bằng cách áp dụng các biện pháp quyết liệt: lệnh cấm đi lại ở Vũ Hán và các thành phố lân cận ở tỉnh Hồ Bắc, nơi có dân số 35 triệu người.
Tại thời điểm này, không rõ liệu các bước này có cần thiết hay hiệu quả không. Điều rõ ràng là việc Trung Quốc ban đầu xử lý sai sự dịch cúm corona có nghĩa là hàng ngàn người sẽ bị nhiễm bệnh, hàng trăm người chết, và nền kinh tế đã bị suy yếu do nợ nần và chiến tranh thương mại sẽ bị lại ảnh hưởng.
Nhưng có lẽ phần bi thảm nhất của câu chuyện này là có rất ít lý do để hy vọng rằng lần sau sẽ khác. Sự tồn tại của nhà nước độc đảng phụ thuộc vào bí mật, đàn áp truyền thông và trói buộc tự do dân sự. Vì vậy, ngay cả khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình yêu cầu chính phủ tăng cường khả năng xử lý các rủi ro lớn, thì Trung Quốc sẽ tiếp tục làm suy yếu sự an nguy của chính mình và thế giới chỉ để mà củng cố quyền lực của Đảng cộng sản.
Khi các nhà lãnh đạo Trung Quốc, cuối cùng tuyên bố chiến thắng dịch bệnh hiện tại, chắc chắn họ sẽ tin tưởng vào sự lãnh đạo của đảng. Nhưng sự thật thì ngược lại: đảng lại phải chịu trách nhiệm cho tai họa này.
Nguồn: https://www.project-syndicate.org/commentary/coronavirus-disease-of-communist-party-government-by-minxin-pei-2020-01