” Đồi Quỷ.’ Teufelsberg, Berlin, Ảnh chụp ngày 30/06/2013.Dù bị bỏ hoang, căn cứ gián điệp của Mỹ đầu tiên giữa lòng thủ đô Berlin, ngọn đồi Teufelsberg hay còn được gọi là Đồi Quỷ, vẫn một địa điểm du lịch hấp dẫn của Đức. Hơn 1000 điệp viên đã làm việc tại đây trong suốt thời kỳ Chiến Tranh Lạnh để theo dõi Liên Xô và Đông Đức và các nước xã hội chủ nghĩa.
Là địa điểm cao nhất Berlin, quả đồi cao 115 m, được hình thành từ phế tích của Đệ nhị Thế chiến. Năm 1963, Anh và Mỹ đã chở 26 triệu mét khối gạch vỡ từ khoảng 400.000 ngôi nhà bị bom đánh sập về một nơi nằm ẩn mình trong khu rừng Grunewald ở Tây Berlin. Tại chính nơi này năm 1937 Hitler ra lệnh khởi công dự án xây một khu đại học và sân vận động để trở thành Cửa Tây của Germania thủ đô của đế chế Đức Quốc Xã. Giấc mộng của Hitler đã không thành.
Đồi Quỷ – Teufelsberg là một phần hồn của Berlin, là biểu tượng của một thời kỳ nhiễu nhương trong lịch sử của nước Đức. Quá khứ huy hoàng của trạm quan sát trên Đồi Quỷ với những thiết bị do thám tinh vi nhất, nay chỉ còn lại một vài kiến trúc hình cầu, bị bỏ hoang. Nơi từng coi là thánh địa của ngành tình báo, giờ chỉ còn làm điểm hẹn hò của thanh niên Berlin, là nơi giao lưu của các nghệ sĩ đường phố với những graffiti sặc sỡ sắc màu.
Một cựu nhân viên tình báo Hoa Kỳ, Chris MacLarren, từng công tác tại đây từ năm 1973 đến 1975, nay đã về hưu, vấn gắn bó với Đồi Quỷ. Vào mỗi ngày Chủ nhật hàng tuần MacLarren trở lại chốn này để làm hướng dẫn viên du lịch. Có nhiều giai thoại về các lãnh tụ Liên Xô từng được truyền khẩu trong dân gian. Có lời đồn đãi cho là tại Teufelsberg các nhân viên tình báo phương Tây biết được cả khi nào tổng bí thư Brejnev đi đánh răng !
Mỗi năm vẫn có khoảng 10.000 du khách tìm đến chốn này như thể để tìm lại những « bóng ma trên đồi quỷ » của một thời xa xưa ! Cựu nhân viên an ninh Hoa Kỳ, Chris MacLarren, kể lại công việc nghe lén Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa của ông trước kia nhàm chán đến chừng nào, nhưng ông ý thức được rằng, Đồi Quỷ là một vị trí chiến lược và công việc theo dõi đó quan trọng như thế nào đối với an ninh của khối Tây phương.
Đương nhiên khi bức tường Berlin sụp đổ, Chiến Tranh Lạnh chấm dứt, đấy cũng là lúc Đồi Quỹ đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử. 25 năm qua, trung tâm quan sát của ngành tình báo Hoa Kỳ ngay giữa lòng Berlin chỉ còn là một bộ xương khô. Khác hẳn với Checkpoint Charlie, nơi các cửa hàng ăn nhanh đã mọc lên nhan nhản, Teufelsberg vẫn chưa tìm được cho mình một chỗ đứng xứng đáng ở thủ đô của một nước Đức thống nhất.
Có địa thế hữu tình, cộng thêm với tầm cỡ lịch sử, từ năm 1996 nhiều nhà đầu tư đã có ý định tới đây mở khách sạn 5 sao hay xây dựng những khu nhà ở cao cấp với tầm nhìn trải rộng 360 độ, trên cả hai thành phố là Berlin và Potsdam. Thế nhưng từ đó tới nay, những kế hoạch đó vẫn mới chỉ hiện hữu trên giấy tờ.
Đồi Quỷ buồn tênh, được một hàng dây kẽm bao quanh với một cổng vào duy nhất. Những ai muốn trở về với quá khứ của những năm tháng thế giới bị phân đôi thì phải theo chân cựu nhân viên an ninh Mỹ, MacLarren. Giá vé vào cửa dao động từ 7 đến 15 euro một người.
RFI