Cục trưởng Cục Thẩm định – Đánh giá tác động môi trường (Bộ TN&MT) cho hay: “Với một dự án có tác động liên tỉnh thì phải có ý kiến của các địa phương liên quan”.
Chiều 23-3, Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN) phát đi thông báo bày tỏ sự lo ngại sâu sắc về dự án lấp sông làm dự án ở Đồng Nai.
“Dự án Cải tạo cảnh quan và phát triển đô thị ven sông Đồng Nai, quy mô 8,4 ha tại phường Quyết Thắng, TP Biên Hòa, Đồng Nai sẽ có những tác động xấu, ảnh hưởng đến môi trường kinh tế và xã hội lưu vực sông Đồng Nai và sẽ đặt tiền lệ xấu cho việc vi phạm và lấn chiếm hành lang thoát lũ và dòng chảy của các con sông của Việt Nam” – VRN nhấn mạnh.
Theo VRN, mặc dù dự án này đã được UBND tỉnh Đồng Nai đã phê duyệt quy hoạch 1/500 và chấp thuận đầu tư (Quyết định số 2230/QĐ-UBND ngày 21-7-2014) dưới một hình thức công trình cải tạo cảnh quan và phát triển đô thị nhưng thực chất đây là một hoạt động xây dựng lấn chiếm và tạo nên hạ tầng lớn cản trở dòng chảy, nắn dòng sông, chiếm mặt nước tự nhiên trên sông, ảnh hưởng đến dòng chảy tự nhiên của con sông Đồng Nai. Hậu quả sẽ làm suy giảm chất lượng nguồn nước, tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt, tiêu thoát nước trong mùa mưa lũ, gây xói lở bờ sông.
“Dự án thực chất là một công trình lấn sông, lấn chiếm bờ sông khi tổng diện tích của dự án là 8,4 ha trong đó đã chiếm 7,72 ha vùng đất ngập nước ven sông và mặt nước sông. Chính vì vậy chính quyền các cấp cần xem xét lại vấn đề tuân thủ Luật Tài nguyên nước, Luật Bảo vệ môi trường và nhiều quy định khác liên quan đến quản lý đất ngập nước” – VRN phân tích thêm.
Vị trí đoạn sông Đồng Nai đang bị lấp để làm dự án với quy mô 8,4 ha, nơi lấn ra xa nhất là 100 m.
|
Hiện trường thi công dự án. Ảnh: CTV
|
Theo VRN, việc xây dựng hạ tầng cơ sở lớn ở lòng sông sẽ tác động đến đoạn sông qua tỉnh Đồng Nai, có những tác động xấu đến môi trường và sức khỏe của các hệ sinh thái sông của toàn bộ lưu vực, ảnh hưởng đến các địa phương khác cùng chia sẻ dòng sông, trong đó có TP.HCM.
Trong khi đó, vị trí của dự án nằm trong khu vực đông dân cư và mang tính nhạy cảm về môi trường cho nên cần phải có những tham vấn sâu rộng ý kiến của cộng đồng dân cư bị ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp từ dự án. Đồng thời, dự án cũng cần phải được tham vấn cẩn thận ý kiến của các bộ, ngành như Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT, Các Ủy ban lưu vực sông, UBND các cấp ở các tỉnh đang sử dụng chung tài nguyên nước trong lưu vực sông Đồng Nai cũng như các tỉnh nằm trong vùng hạ lưu sông Đồng Nai, các cù lao ven sông, khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ…
Với những lo ngại trên, VRN mong muốn UBND tỉnh Đồng Nai rút lại quyết định cấp phép xây dựng dự án và đề nghị Công ty CP Đầu tư – Kiến trúc – Xây dựng Toàn Thịnh Phát dừng mọi hoạt động xây dựng cho đến khi các nghiên cứu về tác động được thực hiện một cách thấu đáo và có sự tham vấn rộng rãi ý kiến của đầy đủ các bên liên quan trong đó có các bộ, ngành liên quan ở trung ương, địa phương, cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội.
Trao đổi với phóng viên Pháp Luật TP.HCM, đại diện VRN cho biết đơn vị này đang tổ chức nghiên cứu sâu hơn về những tác động của dự án. Dự kiến đầu tháng 4 tới, VRN sẽ tổ chức hội thảo khoa học, phản biện lại dự án này. “Chúng tôi sẽ mời lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai và cả chủ đầu tư dự án tham gia hội thảo” – đại diện VRN cho biết thêm.
Cùng ngày, Cục trưởng Cục Thẩm định – Đánh giá tác động môi trường (Bộ TN&MT) Đặng Văn Lợi cho hay ông chỉ biết dự án lấp sông ở Đồng Nai qua báo chí. “Tôi chưa có thông tin gì chính thức về dự án này, tỉnh chưa có báo cáo gì, cục cũng chưa nhận được chỉ đạo của lãnh đạo Bộ về dự án này nên chưa xuống thị sát thực tế” – ông Lợi cho hay. Theo ông Lợi, phải căn cứ vào quy mô dự án, có phân cấp cái nào là của Bộ, cái nào là của tỉnh. Tuy nhiên, ông Lợi cũng cho hay: “Với một dự án có tác động liên tỉnh thì phải có ý kiến của các địa phương liên quan”.
|
Những mất mát không thể hoán đổi
Sông Đồng Nai là một lưu vực sông có tầm quan trọng vô cùng lớn đến việc phát triển kinh tế-xã hội và dân sinh của 11 tỉnh nhưng lại là lưu vực có bình quân lượng nước hằng năm trên đầu người thấp nhất trong các lưu vực của Việt Nam.
Theo VRN, hệ thống sông Đồng Nai là nơi hội tụ đa ngành, nhiều lĩnh vực, tập trung đông các hộ dùng nước, đặc biệt là khu vực hạ lưu. Vấn đề sử dụng nguồn nước đã và đang khó khăn, luôn dẫn đến sự mâu thuẫn trong sử dụng nước và mâu thuẫn này ngày càng trở nên khốc liệt hơn khi nguồn nước trong lưu vực đang trở nên hạn chế do các tác động của tự nhiên cũng như các hoạt động của con người.
Các công trình thủy điện cũng như sự phát triển các khu công nghiệp và đô thị ven sông Đồng Nai như hiện nay đã gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường thiên nhiên và xã hội trong lưu vực. Đó là những mất mát không thể hoán đổi và cũng chưa thể có những giải pháp tích cực để giảm thiểu đặc biệt là ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế của các cộng đồng. Việc tiếp tục xây dựng và phát triển ồ ạt các cụm công nghiệp nhà máy ven sông hay các công trình đô thị, trung tâm thương mại, hệ thống khách sạn, cao ốc văn phòng, nhà hàng cũng như dự án lấn sông “sẽ tiếp tục đẩy con sông Đồng Nai vào tình trạng tồi tệ hơn về môi trường, sinh thái, ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển bền vững của cả lưu vực.
|
Trung Thanh – Hoàng Vân