Công ti Gallup mới công bố một kết quả khảo sát (hay cũng có thể xem là trưng cầu dân ý) ở VN rất thú vị. Gần 60% người Việt cho rằng các trang blog cá nhân đáng tin cậy hơn là các cơ quan truyền thông của Nhà nước (1). Ngoài ra, Biển Đông là vấn đề được giới trẻ VN quan tâm nhất, và 60% giới trẻ đồng ý rằng các nước phương Tây nên giúp VN giải quyết vấn đề Biển Đông.
Cuộc khảo sát được thực hiện trong thời gian 1/2015 đến 3/2015 trên 3000 người tuổi 15 trở lên, và họ được chọn ngẫu nhiên từ 63 tỉnh thành. Tỉ lệ người tham gia (response rate) là 71%.
Khi được hỏi hiện nay đời sống có khá hơn trước đây hay không, thì 64% trả lời là khá hơn. Tỉ lệ “khá hơn” ở người trẻ (15 – 34 tuổi) là 73%. Tuy nhiên, nghèo đói vẫn còn là một mối đe doạ. Trong 12 tháng qua, có 28% cho biết họ không có đủ tiền để mua thực phẩm. Tỉ lệ người không đủ tiền mua thực phẩm ở vùng quê lên đến gần 1/3.
Gần 98% hộ gia đình sở hữu TV, và 93% có điện thoại di động. Một phần ba hộ gia đình có máy tính, và tỉ lệ nối mạng là 43%. Khoảng 6% hộ gia đình có iPad hay máy tính bảng.
Với tỉ lệ sở hữu TV, không ngạc nhiên khi thấy 97% hộ gia đình thu nhận tin tức từ TV, chủ yếu là VTV. Tuy nhiên, gần 40% hộ gia đình cho biết họ đọc tin tức trên mạng. Khoảng 79% giới trẻ (15-24 tuổi) truy cập mạng trong tuần qua, và họ truy cập Google (71%), Facebook (73%), và Youtube (60%).
Ở giới trẻ, khi được hỏi 3 vấn đề họ quan tâm nhất hiện nay là gì thì trả lời là:
(a) Tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông với Tàu cộng: 17%
(b) Vấn đề môi trường và môi sinh: 12%
(c) Tội phạm: 10%
Ngoài ra, các vấn đề nổi cộm khác cũng được quan tâm là giáo dục (9%) và thất nghiệp (8%). Chỉ có 2% quan tâm đến tham nhũng!
Khi được hỏi bạn có đồng ý với ý kiến rằng “Các quốc gia phương Tây nên giúp đỡ giải quyết vấn đề Biển Đông” thì 60% đồng ý. Ngoài ra, có 30% người được hỏi nghĩ rằng sự trỗ dậy về kinh tế của Tàu cộng là không tốt cho kinh tế vùng Đông Nam Á.
Nhưng thú vị nhất là khi được hỏi “các trang blog cá nhân đáng tin tưởng hơn các bản tin chính thống” thì 60% người trẻ đồng ý. Khoảng 38% những người trẻ này cũng nghĩ rằng thông tin của các cơ quan thông tấn nước ngoài về VN là không đáng tin cậy. Phần lớn (73%) người trẻ ở VN nghĩ rằng giới truyền thông VN nên trình bày đất nước và con người Việt tích cực hơn.
Tóm lại, các kết quả khảo sát trên đây cho thấy đại đa số người Việt sở hữu TV, và đa số giới trẻ sở hữu điện thoại di động và có truy cập internet. Nhưng dù VTV là nguồn tin chính của người dân, có đến 60% tin vào các trang blog cá nhân hơn là nguồn tính chính thống của Nhà nước. Dù Biển Đông là vấn đề nóng đối với giới trẻ, nhưng chưa đầy 20% quan tâm! Giới trẻ VN có vẻ thụ động khi họ đồng ý để vấn đề Biển Đông cho nước ngoài giải quyết (nhưng đây có lẽ chưa phải là kết quả tốt vì cách đặt câu hỏi mang tính “nhét chữ vào miệng”).
(1) http://www.bbg.gov/wp-content/media/2015/06/Vietnam-research-brief.docx
Theo GS Nguyễn Văn Tuấn (Anhbasam)