(VNTB) – Nếu chúng ta dám nhìn lại mình, dám thay đổi, Việt Nam không chỉ phát triển mà còn có thể dẫn đầu.
Việt Nam đã đi một chặng đường dài. Từ một đất nước bị chiến tranh tàn phá đến một nền kinh tế đang trỗi dậy, chúng ta đã nhiều lần vượt qua thử thách với tinh thần kiên cường.
Người Việt ngày nay cũng được thế giới biết đến với sự bền bỉ, tinh thần làm việc chăm chỉ và lòng yêu thương gia đình, cộng đồng.
Nhưng trong thế kỷ XXI đầy biến động này, chúng ta phải đối diện với một câu hỏi quan trọng: Liệu chúng ta đã thực sự phát huy hết tiềm năng của mình chưa?
Nếu Việt Nam muốn không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ trong những thập niên tới, chúng ta cần xây dựng một văn hóa tự hoàn thiện, từ cá nhân đến cấp độ quốc gia.
Đây không phải là lời chỉ trích, mà là một lời kêu gọi tự nhìn nhận, học hỏi và thay đổi để hướng tới một tương lai bền vững hơn.
Thế mạnh của người Việt: nền tảng cho sự phát triển
Dân tộc Việt Nam từ lâu đã nổi bật với ba phẩm chất: kiên cường, chăm chỉ và tinh thần cộng đồng mạnh mẽ.
Những đức tính này đã giúp chúng ta vượt qua chiến tranh, khó khăn kinh tế và những làn sóng thay đổi xã hội.
Nhưng thế giới đang thay đổi nhanh hơn bao giờ hết. Câu hỏi đặt ra là:
– Chúng ta có thể biến sự kiên cường thành một tầm nhìn chiến lược dài hạn không?
– Làm sao để biến sự chăm chỉ thành hiệu quả và sáng tạo, thay vì chỉ là lao động cực nhọc?
– Tinh thần cộng đồng có thể mở rộng ra ngoài phạm vi gia đình và làng xóm để tạo ra một xã hội đoàn kết hơn không?
Những điểm yếu cần khắc phục
Không có dân tộc nào hoàn hảo, và việc thẳng thắn thừa nhận điểm yếu là bước đầu tiên để cải thiện.
Có ba vấn đề lớn mà chúng ta cần đối diện:
1. Tư duy ngắn hạn
Người Việt thường đặt lợi ích trước mắt lên trên sự phát triển lâu dài, từ kinh doanh đến chính sách.
Nhưng một đất nước chỉ nghĩ trong vài năm thay vì vài thập niên sẽ khó đạt được sự thịnh vượng bền vững.
2. Mâu thuẫn nội bộ
Lịch sử cho thấy người Việt luôn đoàn kết khi đối mặt với kẻ thù bên ngoài, nhưng lại khó duy trì sự đồng thuận trong nội bộ.
Sự chia rẽ vùng miền, chính trị, hay lợi ích cá nhân thường cản trở tiến bộ chung.
3. Chú trọng “thể diện” hơn thực chất
Tư duy sợ mất mặt khiến nhiều người ngại đối diện với sai lầm, né tránh phản biện và không dám đổi mới.
Nếu chúng ta không dám thừa nhận và sửa chữa điểm yếu, chúng ta sẽ mãi giậm chân tại chỗ.
Những hạn chế này không phải là không thể thay đổi.
Nhưng để thay đổi, chúng ta cần một cam kết chung về cải cách tư duy, giáo dục và cách chúng ta vận hành xã hội.
Kêu gọi một cuộc thảo luận toàn xã hội trong và ngoài nước
Nếu chúng ta thực sự quan tâm đến tương lai Việt Nam, chúng ta cần bắt đầu một cuộc thảo luận cởi mở, thẳng thắn và dũng cảm về tự hoàn thiện.
Đây không chỉ là vấn đề của chính sách nhà nước, mà là trách nhiệm của mọi người dân, từ sinh viên đến doanh nhân, từ công nhân đến nhà hoạch định chính sách. Mỗi người cần tự hỏi:
– Làm thế nào để chúng ta làm việc thông minh hơn, không chỉ chăm chỉ hơn?
– Làm thế nào để chúng ta khuyến khích tư duy dài hạn trong giáo dục, kinh doanh và quản lý nhà nước?
– Làm thế nào để chúng ta xây dựng một nền văn hóa cởi mở, nơi phê bình mang tính xây dựng được đón nhận thay vì bị né tránh?
– Làm thế nào để chúng ta xây dựng một bản sắc quốc gia gắn kết, thay vì bị chia rẽ bởi những khác biệt nhỏ?
Đây không phải là chuyện “Tây hóa” hay đánh mất bản sắc văn hóa.
Ngược lại, đây là cách để Việt Nam phát triển mà vẫn giữ vững giá trị truyền thống.
Những quốc gia đã thành công như Hàn Quốc, Singapore, hay Nhật Bản đều từng tự đặt ra những câu hỏi khó và chấp nhận thay đổi.
Việt Nam cũng có thể — và phải — làm điều đó.
Lộ trình hướng tới tương lai
Sự tự hoàn thiện bắt đầu từ tư duy:
– Giáo dục phải dạy tư duy phản biện, sáng tạo và lập kế hoạch chiến lược, chứ không chỉ là học thuộc lòng.
– Doanh nghiệp phải đặt trọng tâm vào đổi mới và đầu tư dài hạn, thay vì chỉ chạy theo lợi nhuận ngắn hạn.
– Nhà lãnh đạo — dù trong chính quyền hay khu vực tư nhân — cần lắng nghe ý kiến của người dân, thúc đẩy minh bạch và cải cách, thay vì né tránh những sự thật khó chịu.
Quan trọng nhất, mỗi người dân phải nhận ra rằng tương lai Việt Nam là do chính chúng ta quyết định. Không ai khác có thể làm thay chúng ta.
Thế kỷ XXI sẽ thuộc về những quốc gia biết thích nghi, đổi mới và đoàn kết hướng đến một mục tiêu chung.
Nếu chúng ta dám nhìn lại mình, dám thay đổi, Việt Nam không chỉ phát triển mà còn có thể dẫn đầu.
Hãy cùng nhau mở ra cuộc thảo luận này. Hãy bắt đầu ngay bây giờ.