Tác giả: Kosuke So
Một tổ chức giám sát chương trình đào tạo thực tậo sinh kỹ thuật của Nhật đang gặp nhiều vấn đề đã thông báo với chính phủ Việt Nam rằng họ sẽ không còn giao dịch với năm công ty địa phương cung cấp ứng viên do số lượng nhân viên bỏ đi sau khi bắt đầu làm việc tại Nhật Bản.
Tổ chức Đào tạo Thực tập sinh Kỹ năng (ĐTTTS) của Nhật Bản đã thông báo cho Cục Lao động Ngoài nước (DOLAB), một bộ phận của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Việt Nam về chính sách mới vào ngày 1 tháng 6, theo một tài liệu mà tờ báo The Asahi Shimbun thu thập được.
ĐTTTS dự kiến sẽ chính thức công bố sự thay đổi chính sách trong thời gian ngắn và bắt đầu thực thi trong vòng hai tháng kể từ bây giờ.
Các công ty phái cử thực tập sinh sang Nhật Bản phải được sự đồng ý của chính phủ Việt Nam. Tính đến tháng 6, có khoảng 460 nhà cung cấp dịch vụ này tại Việt Nam.
Được biết ĐTTTS đã quyết định rằng số lượng thực tập sinh do 5 công ty phái cử gửi đến đã mất tích ở Nhật không tương xứng so với tỷ lệ thực tập sinh mất tích trong năm 2018 và 2019.
Tỷ lệ mất tích cao gấp ba lần tỷ lệ trung bình của tất cả các công ty.
Chương trình do chính phủ Nhật Bản thành lập nhằm cung cấp các kỹ năng đào tạo việc làm có thể được sử dụng khi thực tập sinh trở về nước, đã vấp phải nhiều chỉ trích, chủ yếu là vì những người nghi ngờ đây là một mưu đồ giải quyết tình trạng thiếu hụt người lao động nghiêm trọng tại Nhật Bản.
Nhiều thực tập sinh đã phàn nàn về việc bị bóc lột sức lao động, bị khấu trừ lương và thời gian làm thêm giờ cũng như bị buộc phải làm nhiều giờ làm việc để kiếm tiền lương. Kết quả là, thực tập sinh đã biến mất sau khi không đi làm.
Quyết định của ĐTTTS được đưa ra sau khi nghiên cứu dữ liệu về các thực tập sinh do từng tổ chức phái cử Việt Nam đi trong năm 2018 và so sánh với các cá nhân mất tích.
Một đạo luật có hiệu lực vào năm 2017 nhằm bảo vệ pháp lý cho các thực tập sinh kỹ năng quy định rằng các tổ chức phái cử phải có khả năng hoạt động môi giới, lập hợp đồng với các tổ chức giám sát của Nhật Bản về việc cử thực tập sinh.
Tài liệu do Asahi thu được cho thấy ĐTTTS kết luận năm tổ chức cử tuyển không đáp ứng được các tiêu chuẩn đó.
Khi chính sách của ĐTTTS có hiệu lực, năm công ty này sẽ không được phép gửi thực tập sinh mới đến Nhật Bản nữa.
Năm tổ chức từng cử từ 700 đến 2.700 thực tập sinh vào năm 2018, theo tính toán dựa trên tỷ lệ thực tập sinh mất tích.
Tổng cộng các công ty đã gửi hơn 8.000 thực tập sinh sang Nhật Bản, chiếm hơn 10% trong tổng số 69.000 người Việt Nam làm việc tại Nhật Bản, cả thực tập sinh, vào năm 2018.
Năm tổ chức này là những nhà cung cấp dịch vụ nhân sự hàng đầu tại Việt Nam và được cho là đã ký được nhiều hợp đồng với các tổ chức giám sát của Nhật Bản.
Chương trình thực tập sinh vẫn đang trong tình trạng căng thẳng cho các công việc mới do đại dịch Covid .
Việc cử thực tập sinh Việt Nam có thể bị ảnh hưởng nếu chính sách của ĐTTTS đối với năm công ty vẫn được áp dụng ngay cả khi các hạn chế về việc nhập cảnh của thực tập sinh được nới lỏng.
Tính đến cuối năm 2019, trước khi bắt đầu đại dịch, có khoảng 410.000 thực tập sinh nước ngoài trên khắp Nhật Bản, theo Cơ quan Dịch vụ Nhập cư Nhật Bản.
Người Việt Nam chiếm 220.000 hay hơn một nửa tổng số.
Năm 2019, có 8.796 thực tập sinh không được biết ở đâu cao gấp 1,8 lần so với năm 2014.
Trong số 8.796 thực tập sinh mất tích có 6.105 người là người Việt Nam, tăng gấp sáu lần so với năm 2014.
Các chuyên gia đổ lỗi cho phí hoa hồng cắt cổ mà các tổ chức gửi Việt Nam buộc những người nộp đơn trả là một lý do khiến họ mất tích. Nhiều thực tập sinh nhận thấy họ cần tìm công việc có thu nhập tốt hơn để trả các khoản tiền đã vay.
Việc các tổ chức gửi tiền tính mức phí gấp ba lần 3.600 đô la (400.000 yên), số tiền tối đa theo quy định của pháp luật ngày càng trở nên phổ biến.
Kết quả là, các thực tập sinh phải gánh những khoản nợ lớn trước khi họ đặt chân đến Nhật Bản.
Nguồn: The Asahi Shimbun