VNTB – Bà Trương Thị Mai là dân Bắc di cư
Lâm Viên
(VNTB) – Gia đình bà Trương Thị Mai là dân gốc tỉnh Quảng Bình, nơi có con sông Gianh chia tách Đàng Trong – Đàng Ngoài thời Trịnh – Nguyễn phân tranh.
Theo lý lịch chính trị, bà Trương Thị Mai sinh ngày 23/1/1958. Ở tuổi 17, bà Trương Thị Mai được biết đến là người phụ trách thiếu nhi ở thành phố Đà Lạt nơi gia đình bà đang ở, giai đoạn năm 1975-1976. Ở tuổi thanh niên, Trương Thị Mai theo học ở trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt chuyên ngành lịch sử. Bà Trương Thị Mai được giữ lại trường để làm giáo viên thực hành, và sự nghiệp chính trị khởi đầu bằng chức vụ Ủy viên Thường vụ Đoàn trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt.
Trương Thị Mai được tổ chức Đảng của tỉnh Lâm Đồng đầu tư để làm cán bộ nguồn, qua việc sắp xếp cho bà theo học trường Học viện Hành chính Quốc Gia (Việt Nam) tại Hà Nội; và lấy bằng Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý Hành chính công ở trường này; ngoài ra về sau này bà Trương Thị Mai còn được cử theo học và nhận bằng Cử nhân Luật học tại trường Đại học Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội.
Song song đó, Trương Thị Mai được tổ chức Đảng cho theo học các khóa tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, nhận bằng Cao cấp Lý luận chính trị.
Đến tháng 10-1992, ở tuổi 34, Trương Thị Mai được Đảng cơ cấu vào chức vụ Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh khóa VI (1992 – 1997). Đến Đại hội khóa VII năm 1997, Trương Thị Mai tiếp tục được làm Bí thư Trung ương Đoàn. Cùng năm này, được hoạn lộ thêm thăng tiến khi Trương Thị Mai được bổ nhiệm làm Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam; đồng thời công tác ở Trung ương Đoàn Thanh niên và Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên.
Tháng 7 năm 2001, Hội nghị Trung ương Đoàn thông báo Trương Thị Mai giữ chức Bí thư Thường trực Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, phụ trách công tác thường trực của Ban Bí thư Trung ương Đoàn.
Trương Thị Mai công tác Trung ương Đoàn 10 năm, từ 1992 cho đến tháng 12 năm 2002, cùng thời với các Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn là Vũ Trọng Kim và Hoàng Bình Quân – người mà về sau này từng là Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Đảng. Hoàng Bình Quân kém Trương Thị Mai 1 tuổi, là lãnh đạo Trung ương Đoàn duy nhất cho đến nay từng giữ cả năm vị trí: Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn (2001–2005), Chủ nhiệm Ủy ban Quốc gia về Thanh niên Việt Nam (2001–2005), Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (2003–2005), Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam (1997–2003) và Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương (1994–1997).
Cuối năm 1997, tại hội nghị Uỷ ban Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Trương Thị Mai, được hiệp thương chọn cử làm Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên, kế nhiệm Hồ Đức Việt. Đến tháng 3 năm 1998, Trương Thị Mai chính thức được bầu làm Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên, trở thành nữ Chủ tịch đầu tiên của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam.
Tại Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên vào tháng 1 năm 2000, Trương Thị Mai tiếp tục được bầu làm Chủ tịch hội khóa IV. Trương Thị Mai đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam giai đoạn 1998 – 2003, được miễn nhiệm tại kỳ họp Uỷ ban Trung ương Hội ngày 15-2-2003, đã hiệp thương chọn cử Hoàng Bình Quân, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn kế nhiệm.
Trong các năm từ 1997 cho đến 2021, Trương Thị Mai lần lượt được Đảng sắp đặt làm Đại biểu Quốc hội các đoàn Cà Mau (khóa X); ở khóa XI là đoàn Trà Vinh; khóa XII là đoàn Bình Phước.
Trong hai khóa XIII và XIV tiếp theo từ năm 2011 đến 2021, Trương Thị Mai trở về là Đại biểu Quốc hội thuộc đoàn Lâm Đồng.
Tháng 11 năm 2014, trong lần lấy phiếu tín nhiệm, Trương Thị Mai là người nhận số phiếu tín nhiệm cao, cao thứ ba, sau Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.
Trong khối Đảng, Trương Thị Mai được bầu làm Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII. Tháng 2 năm 2016, Bộ Chính trị phân công Trương Thị Mai tham gia Ban Bí thư Trung ương Đảng, giữ chức Trưởng Ban Dân vận Trung ương Đảng. Hai năm sau đó, Trương Thị Mai được Bộ Chính trị chỉ định tham gia Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Đến khóa XIII, Trương Thị Mai được bầu làm Ủy viên chính thức Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Tháng 4-2021, Bộ Chính trị phân công Trương Thị Mai, giữ chức Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, Trưởng Tiểu ban Bảo vệ Chính trị Nội bộ Trung ương Đảng, kế nhiệm Phạm Minh Chính, trở thành nữ lãnh đạo nhân sự trung ương đầu tiên trong lịch sử chính trị Việt Nam.
Ngày 06-03-2023, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã trao Quyết định số 789-QĐNS/TW của Bộ Chính trị phân công Trương Thị Mai giữ chức Thường trực Ban Bí thư khóa XIII, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương. Vậy là một lần nữa, Trương Thị Mai trở thành nữ Thường trực Ban Bí thư đầu tiên trong số 21 người giữ chức danh Thường trực Ban Bí thư kể từ năm 1976 tới nay.
Tính đến lúc này, Trương Thị Mai còn kiêm nhiệm là Trưởng Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Theo kế hoạch, Đại hội lần thứ XIV này của Đảng dự kiến được tổ chức vào tháng 1/2026.