(VNTB) – CSVN: không quản được thì cấm; người dân: chỉ nhau cách cài VPN, đổi IP, vượt tường lửa để dùng Telegram
Trong diễn biến mới nhất về nỗ lực kiểm soát quyền tự do ngôn luận của người dân, CSVN đã ra quyết định cấm ứng dụng Telegram tại Việt Nam. Công an Việt Nam cáo buộc ứng dụng này không tuân thủ các quy định pháp luật khi cung cấp dịch vụ xuyên biên giới cho người sử dụng Việt Nam theo quy định tại Nghị định 147/2024 của Chính phủ về quản lý Internet.
Nhà nước CSVN tuyên truyền với người dân rằng thời gian qua, xảy ra nhiều vụ lừa đảo trên Telegram với tổng số tiền hơn 1.000 tỷ đồng, hơn 13.000 nạn nhân được ghi nhận, dữ liệu của 23 triệu người dân bị rao bán. Tuy nhiên, đây là chỉ là đổ lỗi của CSVN, vì dữ liệu thông tin của người dân là do phía nhà cầm quyền quản lý, việc để lộ ra là do quản lý yếu kém, hoặc chính nhà cầm quyền đã tiếp tay bán thông tin ra ngoài chứ làm sao mà tại Telegram được?
Trong thông báo của CSVN thì cũng có đưa ra lý do rằng Telegram đã không hợp tác với nhà cầm quyền trong việc loại bỏ các thông tin bất lợi cho CSVN. Dẫn tới “nhiều hội, nhóm trong đó có hàng chục nghìn người tham gia, được tạo lập để tán phát tài liệu chống phá” (1). Có lẽ đây mới là nguyên nhân chính khiến CSVN phải tìm cách ngăn chặn ứng dụng mạng xã hội này.
Việc cấm Telegram cũng đi ngược với các phát biểu gần đây của lãnh đạo CSVN khi Tô Lâm, Phạm Minh Chính liên tục kêu gọi loại bỏ tình trạng “không quản được thì cấm”; nhưng lại âm thầm chỉ đạo cấm Telegram vì không quản được. Chuyện này càng chứng minh cho câu nói của cố Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Văn Thiệu hơn nửa thế kỷ trước là đúng: “đừng nghe những gì cộng sản nói, mà hãy nhìn thật kỹ những gì cộng sản làm”.
Ngoài chặn Telegram, CSVN cũng thường xuyên tuyên truyền về ứng dụng mạng xã hội Zalo có khả năng bảo mật cao, có thể thay thế Facebook, Telegram. Hiện nay, hầu nhưng đảng viên hoặc nhân viên cơ quan doanh nghiệp nào ở Việt Nam cũng dùng Zalo để nhắn tin, liên hệ với nhau. Nhưng theo các chuyên gia công nghệ thì Zalo là cánh tay nối dài giúp nhà nước CSVN quản lý thông tin liên hệ, theo dõi người dân. Tất cả các tin nhắn của người dân qua Zalo đều có thể bị công an dễ dàng đọc được, cho dù có bị xoá thì phía nhà cầm quyền vẫn khôi phục được.
Về phía người dân thì cũng có nhiều luồn phản ứng khác nhau. Vì thực tế cũng có nhiều ứng dụng mạng xã hội có thể thay thế Telegram, nên một số người cho rằng không dùng ứng dụng này thì thay ứng dụng khác. Một số thì tỏ ra bất bình trước hành vi của nhà nước CSVN.
Người dùng ‘Nguyenhungjhhg’ bình luận “Tôi dùng telegram mấy năm nay rồi thấy ổn mà, tích hợp nhiều tính năng như game, ứng dụng, ví điện tử… và đặc biệt mã hoá dữ liệu 2 chiều đảm bảo quyền riêng tư (không biết các bạn thế nào chứ tôi là tôi rất không thích việc trò chuyện với ai đó mà luôn có cảm giác có thể bị người khác xem nội dung bất cứ lúc nào)”.
Người này cũng đồng ý rằng Telegram cho phép người dùng thay đổi nickname, ẩn sdt và chính sách không bao giờ chia sẻ thông tin với bên thứ 3, kể cả đó là cơ quan an ninh nên rất được các nhóm sử dụng để lừa đảo.
Tuy nhiên, ‘Nguyenhungjhhg’ cũng đánh giá rằng “Telegram thì cơ bản cũng chỉ là 1 nền tảng nhắn tin vs nhau thôi, khi bạn sử dụng nó bạn phải hiểu, còn về bị lừa đảo hay truyền bá tài liệu phi pháp thì lỗi do người sử dụng, bạn nhận được tin nhắn hay lời mời vào nhóm mà bạn thấy nội dung không hợp thì bạn có thể thoát ra, chặn nó đi. Cớ sao cứ phải xem rùi lên án nền tảng làm gì, kể cả Zalo, Facebook cũng có thiếu gì những nhóm ẩn có nội dung không tốt đâu?”.
Thật ra với những tiến bộ công nghệ hiện nay thì việc cấm người dân tiếp cận thông tin đa chiều là rất khó. Ngay cả ở Nga, nơi Telegram thành lập cũng đã từng bị chặn vào năm 2018, nhưng không thành công. Lúc đó Telegram không phối hợp với Cơ quan An ninh Liên bang Nga để cung cấp thông tin người dùng và cũng không cung cấp khóa mã hóa các cuộc trò chuyện để phục vụ điều tra về những vấn đề an ninh, theo dõi người dân. Telegram cho rằng việc này vi phạm quyền riêng tư và không phù hợp với tôn chỉ bảo mật của họ.
Sau sự bất hợp tác của Telegram thì Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) đã chặn hơn 19 triệu IP trên ứng dụng này, nhưng gặp thất bại do Telegram liên tục thay đổi máy chủ, IP, kỹ thuật mã hóa. Ngoài ra người dùng Nga vẫn vào được Telegram nhờ sử dụng các ứng dụng vượt tường lửa để thay đổi IP, cài đặt VPN, proxy, MTProxy. Chặn Telegram cũng ảnh hưởng tới các dịch vụ kinh doanh khác, gây thiệt hại cho hệ thống Internet của Nga nên đến tháng 6/2020, Nga đã gỡ bỏ lệnh cấm này.
Hiện nay người dùng Việt Nam cũng đã hướng dẫn nhau cách vượt tường lửa để sử dụng Telegram. Chẳng hạn như đổi IP bằng ứng dụng 1.1.1.1 (Cloudflare VPN). Đây là ứng dụng được đánh giá là an toàn, miễn phí và có thể cài đặt dễ dàng trên các loại điện thoại Android, iOS, và máy tính. Chỉ cần tải app 1.1.1.1 về, mở lên và chọn “Enable WARP”. Màn hình sẽ mau chóng hiển thị “Connected” là đã đổi IP thành công. Sau đó mở Telegram dùng bình thường.
Với ứng dụng này thì không chỉ vào được Telegram mà còn là tất cả các trang mạng, báo chí bị an ninh Việt Nam cấm như BBC, RFA, Việt Nam Thời Báo…
Không chỉ ứng dụng 1.1.1.1, mà có nhiều app giúp đổi IP, vượt tường lửa khác như PIA VPN, NordVPN, Turbo VNP… Việc cài các ứng dụng VPN này có thể khiến tốn dung lượng, hoặc làm chậm tốc độ truy cập internet, nhưng không đáng kể, mà đổi lại thông tin người dùng sẽ được bảo mật an toàn hơn, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các thông tin đa chiều hơn.
__________________
Tham khảo:
(1) https://vnexpress.net/nha-mang-phai-chan-telegram-tai-viet-nam-4889659.html