VNTB – Đốt cờ có đáng bị ở tù?
Dân Trần
(VNTB) – Bắt giam, hay xử phạt một người dân thực hiện quyền tự do biểu đạt thì chính Nhà nước đã vi phạm Hiến pháp.
Mới đây, công an Vũng Tàu đã bắt tạm giam ông Phạm Công Hùng Nhân về tội “Xúc phạm Quốc kỳ”. Theo cáo buộc từ phía nhà cầm quyền, tối ngày 09/12/2023, ông nhân đã đốt lá cờ đỏ sao vàng khi đang nấu cơm và quay video đăng lên trang facebook cá nhân.
Tội xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca được quy định tại điều 351 Bộ luật Hình sự 2015. Cụ thể là: “Người nào cố ý xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm”. Như vậy với cáo buộc của công an, ông Nhân có thể đối diện với bản án lên tới 3 năm tù. (1)
Không chỉ ông Hùng Nhân, mà những năm gần đây có nhiều người bị bắt giam vì tội “Xúc phạm Quốc kỳ”. Như năm 2022, anh Lê Bá Chắc đã xé hai lá cờ tại trụ sở công an và Uỷ ban nhân dân huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh. Năm 2021, một thanh niên 17 tuổi đã giật và vứt nhiều lá cờ xuống kênh ở Hậu Giang. Năm 2020, ba thanh niên đã chặt tổng cộng 34 cột cờ tại Quảng Bình. Cũng trong năm 2020, thanh niên tên Trương Quốc Hùng, ở Đắk Lắk đã xé rách ba lá cờ đỏ sao vàng… Tất cả đều bị bắt giam và phạt tù.
“Không chỉ đốt, xé Quốc kỳ, mà hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng bị biến thành rác, bị chà đạp cũng thường xảy ra rất nhiều. Đặc biệt là trong những lần giới trẻ xuống đường ăn mừng những trận đá banh của đội tuyển Việt Nam. Lá cờ là đại diện cho bộ mặt của một quốc gia, một chế độ. Nếu người dân bức xúc, đốt cờ thì phải coi lại vì sao người dân lại không tôn trọng cờ đỏ sao vàng”. Chị N.Q., một người dân ở Sài Gòn nói với phóng viên VNTB.
Việc phạt tù một người dân vì xúc phạm Quốc kỳ cũng bị các nhà vận động nhân quyền lên án vì vi phạm quyền tự do quan niệm và tự do biểu đạt. Theo Điều 19, Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền: “Ai cũng có quyền tự do quan niệm và tự do phát biểu quan điểm; quyền này bao gồm quyền không bị ai can thiệp vì những quan niệm của mình, và quyền tìm kiếm, tiếp nhận cùng phổ biến tin tức và ý kiến bằng mọi phương tiện truyền thông không kể biên giới quốc gia”. (2)
Còn nhớ năm 2016, sau khi đắc cử tổng thống Mỹ, Donald Trump đã tuyên bố ủng hộ các hình phạt nặng, bao gồm tước quyền công dân, đối với hành vi Quốc kỳ Mỹ. Ông Trump viết trên Twitter: “Không một ai được phép đốt cờ Mỹ – nếu họ làm vậy, họ sẽ phải gánh chịu hậu quả cực nghiêm khắc. Có thể sẽ mất quyền công dân hay dành những năm tháng cuộc đời trong tù”.
Tuy nhiên, không phải tổng thống là muốn phạt ai thì phạt, vì Hiến pháp mới có quyền lực cao nhất tại Mỹ. Hành động đốt cờ được Hiến pháp Mỹ bảo vệ, theo điều khoản về tự do ngôn luận trong Tu chính án thứ nhất. Vấn đề này từng được Tòa án Tối cao hai lần ban luật vào năm 1989 và năm 1990 nêu rõ, quy định việc đốt cờ là một hành động của sự biểu lộ cảm xúc và là “lời nói mang tính biểu tượng”, những gì được Tu chính án thứ nhất bảo vệ. (3)
Quyền tự do ngôn luận và tự do biểu đạt cũng được quy định tại điều 25, hiến pháp nước CHXHCN VN. Cho nên nếu bắt giam, hay xử phạt một người dân thực hiện quyền tự do biểu đạt của họ thì chính Nhà nước đã vi phạm Hiến pháp. Cần nhớ rằng Hiến pháp này cũng do chính Nhà nước Cộng sản viết ra và chưa được người dân phúc quyết.
“Việc tôn trọng Quốc kỳ, Quốc ca, hay những biểu tượng đại diện cho đất nước, dân tộc là nằm ở ý thức và cả sự chính danh của những biểu tượng đó. Quốc kỳ Việt Nam được quy định trên Hiến pháp, nhưng Hiến pháp đó do một đảng phái viết ra và chưa được toàn dân phúc quyết. Bởi vậy lá cờ đỏ sao vàng hiện nay thậm chí còn không có tính chính danh chứ đừng nói là phạt tù người dân xúc phạm nó. Cần phải coi việc đốt cờ chỉ là một hành vi “bất tuân dân sự” thể hiện quan điểm của cá nhân, chứ không nên hình sự hóa vấn đề”. Nhà vận động nhân quyền Anh Nguyên nói với phóng viên VNTB.
______________
Tham khảo:
(2)https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Quyen-dan-su/Tuyen-ngon-quoc-te-nhan-quyen-1948-65774.aspx