VNTB – Myanmar thức dậy khỏi giấc mơ dân chủ
Khánh An dịch
(VNTB) – Sau 5 năm lãnh đạo dưới thời bà Aung San Suu Kyi, rõ ràng dân chủ không phải là cây đũa thần có thể giải quyết các vấn đề của Myanmar.
Myanmar thức dậy từ giấc mơ dân chủ
Sau 5 năm lãnh đạo dưới thời bà Aung San Suu Kyi, rõ ràng dân chủ không phải là cây đũa thần có thể giải quyết các vấn đề của Myanmar. Rodion Ebbighausen nói rằng nền chính trị của một quốc gia cần bao gồm tất cả mọi người.
Khi bà Aung San Suu Kyi và đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử ở Myanmar vào năm 2015, cả nước và thế giới đều phấn khích trước chiến thắng của bà. Có vẻ như thành trì của quân đội ở Myanmar đã bị vượt qua. Người dân Myanmar đã từ chối chủ nghĩa độc tài và đang hướng tới một tương lai dân chủ tươi sáng.
Năm năm sau, chẳng còn lại mấy cảm giác hưng phấn. Sau cuộc bầu cử cuối tuần qua của Myanmar, không mấy ai nhiệt tình, sự kỳ vọng thấp và truyền thông quốc tế cũng ít quan tâm. NLD dự kiến sẽ thắng một cách dễ dàng.
Một nền dân chủ còi cọc
Năm năm qua đã chứng minh rằng bỏ phiếu không phải là một trò ảo thuật có thể giải quyết các vấn đề của đất nước một lượt. Người dân tộc thiểu số, trung tâm quyền lực thứ ba bên cạnh quân đội và chính phủ dân sự, đã phải nhận ra rằng NLD chưa sẵn sàng tiếp cận họ.
Kết quả là tiến trình hòa bình quan trọng để chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài 70 năm đã không đạt được tiến bộ nào. Xung đột không thể kết thúc đơn giản thông qua một cuộc bầu cử, cũng không phải với tính cách lôi cuốn của một nhân vật chính trị như bà Aung San Suu Kyi.
Thay vào đó, cần phải có các cuộc đàm phán nghiêm túc và khó khăn để xác định một hệ thống liên bang ở Myanmar trông như thế nào để ngay cả các dân tộc thiểu số cũng có tiếng nói và số ghế.
5 năm đáng thất vọng
Với kỳ vọng cao dành cho NLD về chính sách kinh tế, rõ ràng rằng mặc dù một cuộc bầu cử hợp pháp hóa các chính trị gia, thì cuộc bầu cử như vậy không tự động biến họ thành chuyên gia.
Các công ty lớn ở châu Á như Samsung đã rút khỏi Myanmar, bị xua đuổi do bộ máy quan liêu, quy định quá mức và ngăn chặn cải cách. Việc NLD cố chấp tin tưởng những người thân tín cũ và từ chối tiếp nhận chuyên môn bên ngoài đã làm chậm lại tiềm năng chuyển đổi kinh tế của Myanmar.
Đối với các quốc gia dân chủ và vô số tổ chức phi chính phủ cũng như các nhà hoạt động, những người đã ủng hộ bà Aung San Suu Kyi trong nhiều thập kỷ và làm việc cho công cuộc mở cửa đất nước, việc di dời khoảng 700.000 người Rohingya kể từ tháng 8 năm 2017 là đã gây sốc lớn.
Sự kiện bà Aung San SuuKyi sau đó đích thân xuất hiện tại Tòa án Công lý Quốc tế ở The Hague để bảo vệ Myanmar và quân đội nước này trước cáo buộc diệt chủng, khiến nhiều người ngưỡng mộ bà choáng váng.
Họ đã nhầm tưởng rằng họ đã tìm thấy ở Aung San Suu Kyi một người chia sẻ ý tưởng về dân chủ và nhân quyền. Họ cũng đã đánh giá thấp chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, chủ nghĩa Hồi giáo cũng như chủ nghĩa sô vanh đang lan rộng ở Myanmar.
Thực tế hơn
Aung San Suu Kyi bị tước đi hàng chục giải thưởng. Các nguyên thủ quốc gia và chính phủ, những người từng tranh giành tấm ảnh với bà Aung San Suu Kyi, giờ đã giữ khoảng cách với bà.
Các nước như Đức đã cắt giảm mạnh hợp tác phát triển với Myanmar. Nhiều người từng ủng hộ bà Suu Kyi nói Myanmar là một trường hợp vô vọng.
Nhưng sự thất vọng của ngày hôm nay cũng là kết quả của những kỳ vọng quá mức trước đây. Sự hưng phấn khi đó đã che khuất quy mô các vấn đề mà Myanmar phải đối mặt, giống như những lời lên án gay gắt ngày nay khiến người ta không thấy rõ những cơ hội hiện tại.
Đa số người dân trong nước muốn quá trình chuyển đổi tiếp tục. Họ ủng hộ nền dân chủ bầu cử, bằng chứng là số cử tri đi bầu cao bất chấp tình trạng dịch COVID-19. Quân đội cũng như các cộng đồng dân tộc thiểu số đã không ngăn cản hay tẩy chay quá trình bầu cử, vì vậy họ đang tham gia.
Tuy nhiên, thay vì những bước nhảy vọt, chỉ những bước nhỏ được mong đợi, và trên hết, luôn có mối đe dọa của sự đảo ngược và rẽ sai. 50 năm cai trị của quân đội, 70 năm nội chiến và những định kiến sâu sắc không thể xóa bỏ trong một sớm một chiều. Myanmar là một trường hợp khó nhưng không phải là vô vọng.
Nguồn: https://www.dw.com/en/myanmar-aung-san-suu-kyi-democracy/a-55556522