VNTB – Người Hong Kong muốn có quốc tịch Anh nhưng lo sợ Trung Quốc trả thù

Anh Khoa dịch 

(VNTB) – Trung Quốc giận dữ khi Anh mở chương trình thị thực mới

Từ 31.1.2021 Người Hồng Kông có thể nộp đơn xin nhập quốc tịch Anh (diện BNO). Peter Chan (không phải tên thật), một phóng viên ảnh kinh hoàng trước tác động của luật an ninh quốc gia mới đối với báo chí tự do trước đây của thành phố này, sẽ nằm trong số đó. “Nếu có cơ hội rời Hong Kong, tôi sẽ đi,” anh nói.

Hộ chiếu diện BNO được tạo ra khi Anh trao trả Hồng Kông cho Trung Quốc vào năm 1997. Hộ chiếu BNO có ít ích lợi thực tế. Nhưng khi Trung Quốc xiết chặt quản lý lãnh thổ này vào năm ngoái, điều đó đã thay đổi. Chính phủ Anh đã đưa ra một con đường có thể dẫn đến quyền công dân cho khoảng 3 triệu người ước tính đủ điều kiện để có hộ chiếu BNO, cộng với những người phụ thuộc của họ. Trước các cuộc biểu tình, 167.000 người Hồng Kông đã có hộ chiếu BNO; vào tháng 8 năm ngoái, 612.000 người đã làm. Không ai biết có bao nhiêu người sẽ nộp đơn xin thị thực. Dự báo của chính phủ là 250.000-300.000 trong 5 năm tới, đây sẽ là đợt di cư lớn nhất từ ​​trước đến nay của những người ngoài châu Âu vào Anh. So với khoảng 30.000 người Châu Á đã đến Anh vào năm 1972-1973.

Vào ngày 29 tháng 1, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã đưa ra một lời tố cáo dữ dội về kế hoạch BNO. Nó nói rằng Anh đang cố gắng “biến một số lượng lớn người Hồng Kông thành công dân Anh hạng hai”. Tại London, đại sứ quán Trung Quốc cho biết Anh “sẽ đi ngược lại lời hứa của mình cách nghiêm trọng, can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc và vi phạm luật pháp quốc tế cũng như các chuẩn mực quan hệ quốc tế cơ bản”.

Trung Quốc cho biết họ sẽ không công nhận hộ chiếu BNO là giấy tờ hợp lệ để đi lại hoặc nhận dạng.  Ảnh hưởng thực tế của việc này đối với những người có hộ chiếu sẽ hạn chế: họ có những giấy tờ khác để xuất nhập cảnh. Nhưng Trung Quốc có thể ngăn cản người dân nộp đơn xin thị thực. Và Regina Ip, một chính trị gia nổi tiếng ủng hộ Bắc Kinh, lập luận rằng bất kỳ ai trở thành người Anh theo chính sách mới đều phải từ bỏ hộ chiếu Hồng Kông. Tình trạng hai quốc tịch hiện đang được cho phép. Cuộc tranh cãi cũng đánh dấu sự xấu đi hơn nữa trong quan hệ của Anh với Trung Quốc.

Không có yêu cầu về tiếng Anh ban đầu hoặc hệ thống dựa trên điểm nghiêm ngặt, chương trình nằm ngoài con đường nhập cư chính của Anh. Johnny Patterson của Hong Kong Watch cho biết: “Đây là một chính sách kết hợp: vừa là một lộ trình thị thực, vừa mang động cơ nhân đạo. Nó cũng không bình thường ở chỗ nó nhận được sự ủng hộ chính trị rộng khắp. Cánh tả tán thành tính đạo đức của nó. Đối với Đảng Bảo Thủ, người Hong Kong là người di cư lý tưởng — chăm chỉ, kinh doanh, yêu tự do và trung thành với lý tưởng Anh.

Hai nhóm người Hồng Kông chủ chốt dự kiến ​​sẽ nộp đơn. Đầu tiên là những người có gia đình trẻ và khả năng tài chính để ra đi. Một số phụ huynh không muốn con mình đi học ở Hồng Kông, nơi chương trình giảng dạy ngày càng nhấn mạnh lòng yêu nước đối với Trung Quốc và Đảng Cộng sản. Giá bất động sản cao ngất ở Hồng Kông sẽ giảm bớt với việc người dân di cư đến London, nơi giá nhà rất rẻ so với ở Hongkong. John Hu của John Hu Migration Consulting, công ty có một nhóm nói tiếng Quảng Đông ở London để giúp người dân tái định cư, nói rằng nhờ thị thực BNO, hoạt động kinh doanh đã tăng gấp đôi trong năm qua. Nhóm thứ hai là những người dễ bị tổn thương về mặt chính trị như ông Chan, mặc dù nhiều người trong số những người tham gia vào các cuộc biểu tình chống chính phủ năm 2019 sinh sau năm 1997, vì vậy trừ khi cha mẹ của họ là người có hộ chiếu BNO, chính sách thị thực mới sẽ không bao gồm họ.

Con người có thể không phải là trọng tâm quan tâm chính của Trung Quốc. Bank of America ước tính rằng việc di cư khỏi Hong Kong có thể kích hoạt dòng vốn 280 tỷ HKD (36 tỷ USD) trong năm nay. Trung Quốc có thể không khó chịu với việc thay thế những người di cư khỏi Hong Kong bằng những người trung thành đến từ đại lục, nhưng họ sẽ không muốn chia tay với hàng tỷ đô la.

Nguồn: The Economist