Chính phủ Philippines bày tỏ lo ngại sau khi phát hiện hơn 220 tàu cá Trung Quốc thả neo tại một rạn san hô mà cả hai nước tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhưng đã không phản đối ngay lập tức.
Rạn san hô Bãi Ba Đầu mà Manila gọi là Julian Felipe, là một vùng san hô nông và có hình boomerang cách thị trấn Bataraza ở tỉnh Palawan, miền tây Philippines, khoảng 175 hải lý (324 km) về phía tây, có hình boomerang.
Manila cho biết trong một tuyên bố rằng rặng san hô nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, nơi họ “được hưởng đặc quyền khai thác hoặc bảo tồn bất kỳ tài nguyên nào.”
Manila nói rằng lượng lớn tàu thuyền của Trung Quốc là “một mối lo ngại do khả năng đánh bắt quá mức và hủy hoại môi trường biển, cũng như rủi ro đối với an toàn hàng hải.” Các tàu này không có các hoạt động đánh bắt cá thực thụ khi bị phát hiện dù là thời tiết tốt và họ cho bật sáng hết đèn suốt đêm.
Ngoại trưởng Teodoro Locsin Jr. viết trên Twitter rằng Philippines sẽ phản đối nếu như có chỉ thị từ phía tướng lĩnh quân đội đã tweet.
Trong khi đó Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana “kêu gọi Trung Quốc dừng hành động xâm nhập này và thu hồi ngay lập tức những tàu thuyền vi phạm quyền hàng hải của chúng tôi và xâm phạm lãnh thổ thuộc chủ quyền của chúng tôi ”,.
Người phát ngôn Thiếu tướng Thủy quân lục chiến Edgard Arevalo cho biết quân đội Philippines đã tiến hành các cuộc tuần tra trên không và trên biển ở Biển Đông để xác thực hơn nữa báo cáo nhưng không nói khi nào.
Quân đội đã đệ trình các phát hiện cho các cơ quan chính phủ khác và chúng sẽ được sử dụng làm cơ sở để thực hiện “các hành động thích hợp không chỉ giới hạn trong việc đệ trình các phản đối ngoại giao”, ông nói trong một tuyên bố mà không nói rõ thêm.
“(Các lực lượng vũ trang của Philippines) sẽ không từ bỏ cam kết của chúng tôi để bảo vệ và tự vệ lợi ích hàng hải của chúng tôi trong giới hạn của luật pháp, ”Arevalo nói.
Philippines cam kết sẽ theo dõi sát sao tình hình và “theo đuổi một cách hòa bình, chủ động những sáng kiến bảo vệ môi trường, an ninh lương thực và tự do hàng hải” trên biển Đông
Hai năm trước đây, Tổng thống Duterte từng nói về việc ngư dân Trung quốc xâm phạm ngư trường Philippines rằng: “Nếu tôi cử thủy quân lục chiến ra xua đuổi ngư dân Trung Quốc, tôi đảm bảo không một ai trong số họ còn sống trở về nhà”.
Đài Loan, Malaysia, Việt Nam, Philippines và Brunei đều yêu sách các vùng biển.
Vào tháng Giêng, Philippines đã phản đối một luật mới của Trung Quốc cho phép lực lượng bảo vệ bờ biển của họ nổ súng vào các tàu nước ngoài, mô tả đây là một “mối đe dọa chiến tranh”.
Hoa Kỳ đã nhiều lần lên án những nỗ lực của Trung Quốc nhằm bắt nạt các nước láng giềng có lợi ích cạnh tranh, trong khi Bắc Kinh chỉ trích Washington vì những gì họ gọi là can thiệp vào công việc nội bộ của họ.
Trong một diễn biến khác lúc 16.30, ngày 18-3-2021, tàu hải cảnh TQ đã rời Đảo đá Su Bi chạy xuống theo hướng Tây Nam để đến khu vưc Lô 05-03, Bãi Tư Chính. (Facebook).
Vào lúc 19.04 h ngày 19-3, khi đến một vị trí nằm giữa 2 kinh tuyến E109*15′ – E 109*30′ và giữa hai vĩ tuyến N8*- N 8*15′, tàu CCG5304 đột ngột tắt hệ thống AIS vệ tinh để tránh bị theo dõi trong suốt quãng đường tiếp tục đi xuống và thâm nhập trái phép vào lô 05-03 và các lô kế cận.
Đây là lần thâm nhập thứ CHÍN (9) của tầu vào lô 05-03.
Đến 5.28 AM, ngày 21-3-2031 (hôm nay), tàu đã đến một vị trí nằm giữa 2 điểm đỗ tạm là D1 và D3 và sau đó lại tiếp tục tắt hệ thống AIS…
Tại vị trí nói trên, tàu chỉ cách bờ biển Việt Nam (thuôc Dân Thành, Duyên Hải, Trà Vinh) khoảng 174 NM. Như vậy tầu CCG3508 hiện đang đi sâu vào vùng ĐQKT của Việt Nam.