Diễm My dịch
(VNTB) – Suy thoái kinh tế báo hiệu những rắc rối trong nước và “tầm nhìn toàn cầu” của Tập Cận Bình đã không giành được sự ủng hộ của quốc tế.
Trung Quốc ngày hôm nay đối diện với những rắc rối về chính sách kinh tế – thương mại, và niềm tin sút giảm của cộng đồng quốc tế đối với nước này.
“Hào quang của ông ấy bị lu mờ”, Nayan Chanda, Tiến sĩ cao cấp về quan hệ quốc tế tại Đại học Ashoka ở Ấn Độ, nói.
Kể từ lúc đảm nhiệm chức vụ Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc 7 năm trước, Tập Cận Bình háo hức nâng cao vị thế của Trung Quốc trên diễn đàn toàn cầu. Mặc dù ông phản đối chính sách “Huê Kỳ trên hết” của Tổng thống Trump và ủng hộ toàn cầu hóa, và nỗ lực nhằm tăng ảnh hưởng kinh tế, chính trị và quân sự của Trung Quốc, thế nhưng đa phần gặp trục trặc.
Tập Cận Bình có một lợi thế chính là một người toàn cầu (globalist). Trung Quốc dường như đã vượt qua thế giới trong một số công nghệ (như viễn thông 5G), 400 triệu người có thu nhập trung bình, hỗ trợ nhà nước cho tài năng kỹ thuật… và Tập còn được chào đón chừng nào Trung Quốc tiếp tục phát triển.
Ông Qian Da nói rằng vấn đề là “toàn cầu hóa của Tập Cận Bình với đặc điểm Trung Quốc không phải là toàn cầu hóa liên quan đến dòng chảy tự do con người, sự vật và ý tưởng.”
Tập Cận Bình đang đối mặt với những thách thức ở Trung Quốc do sự tăng trưởng kinh tế chậm lại. Tập Cận Bình hứa sẽ hiện thực hóa “giấc mơ Trung Hoa”, về trẻ hóa quốc gia và xây dựng một đất nước hiện đại, quyền lực được tôn trọng trên toàn cầu, nhưng tăng trưởng GDP năm 2019 đã chậm lại trong năm thứ tám liên tiếp trong chín năm qua. 6,1% là mức thấp nhất kể từ đầu những năm 1990, khi nền kinh tế Trung Quốc thời điểm đó nhỏ hơn nhiều so với hiện tại. Cuộc chiến thương mại với Huê Kỳ chỉ giải thích một phần sa sút này. Bất động sản được định giá quá cao, nợ phổ biến và dân số trong độ tuổi lao động giảm đang gây ra những tổn thất lớn.
Vào tháng 12 năm ngoái, Tập Cận Bình đã lãnh đạo Hội nghị Chiến lược Kinh tế của Đảng Cộng sản năm 2020. Trong một tuyên bố sau hội nghị, Tập nhấn mạnh sự ổn định kinh tế khi đối mặt với “sự gia tăng đáng kể rủi ro và thách thức trong và ngoài nước.” Tuyên bố này trái ngược hoàn toàn với các tuyên bố (kế hoạch) táo bạo trước đó.
Với sự suy thoái của nền kinh tế trong nước, truyền thông Trung Quốc cũng đã thổi phồng kế hoạch quốc tế mang tính biểu tượng của Tập Cận Bình, sáng kiến “Vành đai và Con đường”, một mối lo ngại đã tăng lên khi lo ngại về kịch bản của nó – xây dựng cơ sở hạ tầng rộng rãi và hào phóng mà những người khác không thể sở hữu. Sáng kiến trở thành bẫy nợ cho các quốc gia.
Kai Xue, một luật sư Bắc Kinh, người phụ trách hợp đồng cho sáng kiến, cho biết: Có nhiều cuộc thảo luận về những thất bại của sáng kiến Vành đai và Đường đai.
Tương tự, phong cách chính trị quốc tế của Tập Cận Bình (ông thường đến thăm hơn 10 quốc gia mỗi năm) dường như không khiến ông có được sự tin tưởng ở bên ngoài.
Trung tâm nghiên cứu Pew có trụ sở tại Washington đã công bố dữ liệu thăm dò ý kiến từ 34 quốc gia trên thế giới vào tháng 12 năm ngoái cho thấy, 45% người trưởng thành được khảo sát thiếu tin tưởng vào Tập Cận Bình đang làm điều đúng đắn trong các vấn đề thế giới.
Pew cũng cho thấy, nhiều quốc gia đang lo lắng về quân đội Trung Quốc. Sau khi Tập Cận Bình tổ chức một cuộc diễu binh tại Quảng trường Thiên An Môn vào tháng 10 để kỷ niệm 70 năm cai trị của Đảng Cộng sản, cuộc diễu binh bao gồm tên lửa đạn đạo liên lục địa, và lần đầu tiên Tổ chức NATO cho biết họ sẽ đầu tư các nguồn lực mới để theo dõi các rủi ro mà quân đội Trung Quốc có thể gây ra.
Tập Cận Bình đặc biệt hoài nghi các nước láng giềng của Trung Quốc và các quốc gia phương Tây. Các cuộc biểu tình chống chính phủ của Bắc Kinh tại Hồng Kông và cách đối xử của người Duy Ngô Nhĩ ở tây bắc Trung Quốc đã bị chỉ trích rộng rãi.
Thất bại tài chính
Năm 2009, Trung Quốc tuyên bố Thượng Hải sẽ trở thành trung tâm bảo hiểm và tài chính quốc tế.
Chính phủ Trung Quốc đã phát triển kế hoạch mười năm để đưa Thượng Hải trở thành đối thủ cạnh tranh của trung tâm tài chính ở New York. Tập Cận Bình đã vận động thành công Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để chỉ định Nhân dân tệ là một trong năm đồng tiền tệ dự trữ trên thế giới, và thúc đẩy Khu tài chính Phố Đông Thượng Hải trở thành khu vực thương mại tự do.
Kết quả, Đồng Nhân dân tệ đã trở thành đồng tiền lớn thứ tám trên thế giới và khu vực thương mại tự do đang gặp khó khăn. Các ngân hàng nước ngoài chỉ kiểm soát 1,7% thị trường tại Trung Quốc, giảm từ mức 2,2% trong năm 2008.
Marcus Wassmuth, một nhân viên ngân hàng kỳ cựu ở Thượng Hải và là thành viên hội đồng quản trị của Phòng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc, cho biết “hàng rào vô hình”, như yêu cầu cấp phép bất ngờ, đã tạo ra sự thận trọng. Do đó, ông Wasmus nói: “Đây chắc chắn là một trung tâm tài chính, nhưng thiếu quốc tế hóa.”
Trong nước, những câu hỏi về Tập Cận Bình liên tục đặt ra, đặc biệt là liệu những nỗ lực của Tập Cận Bình có thể hồi sinh hệ tư tưởng của Đảng Cộng sản trên toàn xã hội có gây tổn hại cho nền kinh tế hay không. Ví dụ, khi ông hỗ trợ các doanh nghiệp nhà nước dưới dạng trợ cấp, tài chính, giấy phép và áp lực đối với các đối thủ cạnh tranh, có vẻ như ông đã chọn độ tin cậy chính trị thay vì lợi nhuận và cạnh tranh. Tại Trung Quốc, tỷ lệ phá sản của các công ty tư nhân cao hơn bao giờ hết và các công ty này đột nhiên có ít cơ hội phát triển hơn.
Ít nhất là trên lý thuyết, Tập Cận Bình vẫn không thể lay chuyển về mặt chính trị. Gần hai năm trước, Đảng Cộng sản đã dỡ bỏ giới hạn nhiệm kỳ Chủ tịch nước. Về lý thuyết, Tập Cận Bình có thể tiếp tục phục vụ sau năm 2023. Nhưng giống như hình ảnh của Tập Cận Bình kể từ Davos năm 2017 bị thách thức trên phạm vi quốc tế, ông ta cũng phải đối mặt với các chỉ trích trong nước.
Jude Blanchette, một chuyên gia Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington, nói: “Đó là vì ông ta đã tích lũy quá nhiều quyền lực và ngày càng sử dụng sự độc tài của mình để coi thường các ‘đồng chí’ của mình.“
Nguồn: https://trib.al/27ZP2eP