Chánh Thành
(VNTB) – Sinh mạng con người trở nên nhỏ bé khi cán cân công lý nằm trong tay những kẻ hám tiền máu lạnh!
Buôn lậu gần 2.800 tỷ mà chỉ bị phạt tiền rồi về
Hội đồng giám đốc thẩm đại án buôn lậu 200 triệu lít xăng dầu mới đây vừa ra thông báo cho rằng tòa sơ thẩm và phúc thẩm đã “mắc sai lầm trong việc áp dụng pháp luật”. Theo đó hội đồng đã tuyên huỷ một phần các bản án trước đó đối với hình phạt của 10 bị cáo (trong tổng số 74 bị cáo) của đại án do Phan Thanh Hữu và Đào Ngọc Viễn cầm đầu.
Cáo trạng cho hay chỉ từ tháng 3/2020 tới tháng 2/2021, những người này đã vận chuyển 48 chuyến xăng lậu (tổng cộng hơn 198 triệu lít, trị giá gần 2.800 tỷ đồng) về Việt Nam. Thu lợi bất chính hàng trăm tỷ đồng.
Trong phiên phúc thẩm thì tòa án cộng sản đã tuyên Phan Thanh Hữu 13 năm tù, Đào Ngọc Viễn 15 năm tù (giảm 1-4 năm so với án sơ thẩm) về tội Buôn lậu. Còn hầu hết các bị cáo còn lại, tòa chuyển từ hình phạt tù sang phạt tiền, giảm án bằng thời gian tạm giam và thả tại tòa. Lý do là họ đều đã nộp lại số tiền thu lợi bất chính, có lý lịch tốt, hoặc đang mắc bệnh hiểm nghèo…
Các chủ công ty mua bán xăng lậu này nằm trong khung hình phạt đặc biệt nghiêm trọng (từ 12 đến 20 năm tù) theo khoản 4 Điều 188 Bộ luật Hình sự. Nhưng tòa sơ thẩm chỉ xử phạt tiền là “sai lầm trong việc áp dụng pháp luật”. Phạm tội trong một thời gian dài, có tổ chức; đường dây lớn, và số tiền khổng lồ thì việc phạt tiền là quá nhẹ, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.
Một điểm bất hợp lý nữa là trong khi các ông chủ có vai trò chính trong vụ buôn lậu thì chỉ bị phạt tiền. Còn những người giúp sức (có vai trò nhẹ hơn) thì lại bị phạt tù thì quá vô lý và không công bằng.
Quan tòa không hiểu luật hay là có chạy án?
Chuyện chạy án trong các phiên tòa ở Việt Nam thì đã quá quen thuộc. Hầu như bất cứ bên nào tham gia vào xét xử, điều tra đều có ý nhận tiền chung chi từ các bị cáo. Ngay từ khi bị bắt lên đồn thì các điều tra viên đã úp mở vấn đề tiền bạc để được giảm án. Rồi tới viện kiểm sát, quan tòa cũng đều tìm mọi cách để được tội phạm hối lộ, nhất là trong các đại án kinh tế.
Những năm nay Việt Nam cũng đã đưa ra xét xử nhiều vụ chạy án mà người nhận tiền là các tướng tá, lãnh đạo cơ quan công an tỉnh, thành phố. Ví dụ như vụ thiếu tướng Đỗ Hữu Ca, giám đốc công an Hải Phòng từng nhận 35 tỷ đồng để chạy án cho ông trùm mua bán hoá đơn Trương Xuân Đước. Hoặc thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, phó giám đốc công an Hà Nội từng nhận 2,65 triệu đô la để nhờ trung tá Hoàng Văn Hưng (trưởng phòng 5, cục an ninh điều tra) chạy án cho các bị cáo vụ chuyến bay giải cứu…
Tuy đây là những vụ chạy án không thành (mới bị đưa ra tòa và lên báo), nhưng cho thấy rằng chạy án là có thật, và diễn ra thường xuyên trong các phiên tòa ở Việt Nam. Chỉ là có bị lộ hay không thôi. Cho nên khi thấy những “bản án lạ lùng” như vụ buôn lậu 200 triệu lít xăng này thì ngay lập tức người dân nghĩ tới chuyện chạy án.
Nhưng có vẻ như các bị cáo này chung chi chưa đủ cho các bên nên mới bị yêu cầu hủy án để điều tra lại. Còn nếu thật sự là các thẩm phán trong cả hai phiên sơ thẩm và phúc thẩm đều “mắc sai lầm khi áp dụng pháp luật” thì phải coi lại trình độ, năng lực của hội đồng xét xử. Vì một đại án được dư luận quan tâm mà lại xét xử tùy tiện như vậy thì những vụ án khác sẽ qua loa như thế nào?
Mỗi năm Việt Nam có khoảng trên 120.000 vụ án hình sự, ảnh hưởng tới hàng trăm ngàn sinh mạng con người, gia đình và hàng triệu tỷ đồng. Nếu các quan toà cứ mắc sai lầm khi dùng luật, chưa hiểu luật như vậy mà vẫn cứ được làm thẩm phán thì bao nhiêu người dân sẽ phải chịu án oan, bao nhiêu tiền của bị thất thoát? Thừa nhận có sai lầm nghiêm trọng nhưng vẫn bỏ qua cho những kẻ gây ra sai lầm quá coi thường người dân rồi!
___________________
Tham khảo: