Châu Nam Việt
(VNTB) – Ngoài việc “thắng nổ thua chê” thì còn chống chế, ngụy biện cho thất bại nữa
Như thường lệ, đoàn thể thao Việt Nam lại ra về với bàn tay trắng, trong khi các nước Đông Nam Á khác đều có huy chương. Tính tới tối ngày 11/8 (giờ Việt Nam) thì Philippines đã có 4 huy chương (2 vàng), Indonesia 2 huy chương vàng và 1 đồng, Thái Lan có 6 huy chương (1 vàng), Malaysia được 2 huy chương đồng. Đảo quốc nhỏ bé Singapore cũng đã có 1 huy chương đồng.
Bước ra đấu trường thế giới thì là cá con, nhưng ở Đông Nam Á, Việt Nam lại thường xuyên nằm trong top đầu ở các kỳ Seagames. Điều đó cũng không khó hiểu bởi vì ở ao làng Đông Nam Á thì cứ nước nào đưa nhiều vận động viên, tham gia những môn mà không ai tham gia thì chắc chắn sẽ có huy chương. Đó là chưa nói tới chuyện trọng tài, luật thi đấu, ban tổ chức…
Nhưng chuyện thành tích kém có lẽ cũng không đáng nói, vì người dân cũng đã quá quen với cái hình ảnh thất bại mỗi khi tuyển Việt Nam đi ra thế giới. Điều đáng nói là “cái sự nổ” của báo chí Việt Nam mỗi lần có tuyển thủ đi tranh tài tại các giải đấu lớn.
Như năm nay, trang webthethao giật tít “Khó tin: 4 nhà vô địch thê giới khụy gối trước xạ thủ Trịnh Thu Vinh ở Olympic 2024“. Các vận động viên thi đấu một cách bình thường, chẳng trò trống màu mè nhưng báo chí thì bắt người ta phải “khuỵ gối”, để rồi cuối cùng, xạ thủ Việt Nam vẫn ra về tay trắng.
Trước khi tranh tài là vậy, tới khi không có gì để nổ thì làng báo lại lôi… tô phở ra để khoe. Báo điện tử VTC đăng bài tự hào vì vận động viên Sunisa Lee của Mỹ muốn ăn phở sau khi giành huy chương vàng Olympic. Có lẽ ngoài tô phở ra thì Việt Nam chẳng tìm ra được cái gì để tự hào với thế giới, đi đâu cũng ca ngợi phở. Mà thật ra, phở cũng không phải là phát minh của Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Khoe tô phở xong thì các báo chí tuyên giáo lại lên loạt bài chê “huy chương Olympic như hàng phế liệu”. Ngày 9/8, trang An ninh Thủ đô có bài “Huy chương Olympic 2024 bị chê như… hàng chợ“. Cũng ngày 9/8 thì trang Dân Trí giật tít “Nhiều vận động viên chê huy chương Olympic Paris như hàng phế liệu“. Phải chê cho đỡ nhục chứ chẳng lẽ ca ngợi cái huy chương danh giá mà cả đất nước 100 triệu dân chẳng ai giành được cái nào. Mà nếu thắng được 1 cái thì có lẽ sẽ nổ tận mây xanh, thậm chí có khi ra tầm vũ trụ. Cái cách làm tuyên truyền của cộng sản xưa nay là vậy.
Ngoài việc “thắng nổ thua chê” thì còn là chuyện chống chế, ngụy biện cho thất bại nữa. Ngày 8/8, trang VOV (báo điện tử của đài tiếng nói Việt Nam) có bài viết “Thể thao Việt Nam trắng tay tại Olympic Paris 2024: thất bại được báo trước“. Đọc tựa đề thì cứ nghĩ là trang này dám nhìn thẳng, nói thật, nhưng vào nội dung bên trong thì… “chưa có bước tiến đáng kể nào khi ra ‘biển lớn’, nhưng có những điểm sáng nhất định”. Vẫn là phong cách bào chữa quen thuộc chứ chẳng có gì mới.
Thể thao Việt Nam từ trước tới nay vốn không mạnh. Cơ bản là thể thao thì cần thể lực, nhưng chế độ dinh dưỡng của người Việt hiện nay quá kém, điều đó dẫn tới việc tìm kiếm nhân tài thi đấu quốc tế cũng trở nên khó khăn hơn. Đã vậy các vận động viên còn bị cán bộ lãnh đạo ăn bớt ăn xén, cắt bớt khẩu phần ăn, lương, thưởng… , chưa nói đến chiến lược đào tạo và tầm nhìn kém của các quan chức ngành. Nên giấc mơ vươn mình ra trường thể thao quốc tế có lẽ mãi chỉ là viển vông.
Muốn thay đổi thì chúng ta cần phải nhìn thẳng vào sự thật đó, để tìm cách xử lý. Báo chí là nơi nắm giữ quyền lực thứ 4, cũng là nơi duy nhất có thể lên tiếng bảo vệ các vận động viên. Nếu cứ tự sướng tự mãn rồi che lấp đi những yếu kém, đổ lỗi cho các yếu tố bên ngoài thì báo chí cũng phải chịu một phần trách nhiệm cho những thất bại của đội tuyển. Đây chỉ là nói về thể thao mà vẫn không dám lên tiếng thì biết đến khi nào báo Việt Nam mới thật sự có được tự do?