Song Nhi
(VNTB) – Trong cuộc sống, nhiều người cho rằng: “nhà báo nói láo ăn tiền”, hay “lúc nhỏ không học lớn lên mới làm nhà báo” (vụ này tôi thường thấy ở những trường hợp tít đi một đằng, bài viết đi một nẻo). Một cách vô hình trung, các ngành xã hội cũng bị nhiều người coi bằng… “nửa con mắt”.
“Hồi đó mình thi đậu vào ngành Văn học của trường đại học đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn TPHCM, còn thằng bạn mình thì đậu vào Bách Khoa. Nói chung là mỗi người một ngành, một hướng đi, tôn trọng lẫn nhau. Mình nhớ, khi đó, bà cô bên bạn mình có dè bỉu cái ngành mình vào và hỏi sao không đậu Khoa học máy tính như bạn mình á. Học chi mấy cái ngành xã hội. Cũng tính nói lý lại với bà rồi, nhưng thôi, làm thế lại khó cho bạn mình đứng cửa giữa. Mình chỉ nhẹ nhàng nói bà, nhiều người học xã hội ra cũng thành danh, thành tài mà cô. Cũng có vài người làm nguyên thủ quốc gia luôn đó cô”, một cựu sinh viên chia sẻ.
Vậy đấy, suy cho cùng, nhà báo – phóng viên cũng là một cái nghề. Và đã là một cái nghề, bên cạnh vấn đề năng khiếu có sẵn, họ cũng cần phải học như bao người khác.
“Lúc mình mới bắt đầu làm phóng viên, mình có quen với cái ông kia (mình xin phép được giấu tên người đó). Ông đó tự xưng là nhà báo, rồi cũng đi Tây đi Tàu gì nghe kể cũng dữ dội lắm. Mình non mà, biết gì đâu. Nghe mấy cái ổng nói, cũng có lý. Tin thì tin đó nhưng sao vẫn thấy nó kỳ kỳ. Sao ổng không viết được bài nào, càng không có khả năng biên tập, còn lấy ý tưởng của người khác cho là của mình nữa chứ. Lúc đó thì mình hiểu, cái danh xưng nhà báo đó là do ổng tự phong”, ông Minh, một phóng viên chia sẻ.
Không ít độc giả cứ mặc định rằng những tờ báo như Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Zing… là báo quốc doanh nên chỉ biết đi bênh vực cho ông chủ nhà nước, không dám lên tiếng cho những bất công trong xã hội.
“Báo với chả chí, nâng bi kiểu này chỉ để nghe dân chửi, có nên tồn tại cái nền báo chí nhà nước nữa không ?”, không hiếm người chia sẻ cảm xúc trên trang facebook cá nhân kiểu câu như vậy.
Ở góc độ nào đó, tôi có thể đồng cảm được với lối suy nghĩ ấy. Cũng đúng thôi, báo chí là “quyền lực thứ 4”, lên tiếng giúp người dân nghèo, khó khăn, áp bức. Song, nói đi cũng nên nói lại, báo chí ở Việt Nam cũng còn phải chịu ảnh hưởng bởi Bộ Thông tin Truyền thông, và định hướng tuyên truyền từ Ban Tuyên giáo Trung ương.
Gần đây nhất là sự kiện báo Phụ Nữ TP.HCM bị đóng cửa một tháng, vì đăng bài liên quan đến tập đoàn Sun Group. Dẫu độc giả biết rằng tất cả những điều báo viết là hiện hữu đó, là đang lên tiếng bảo vệ thiên nhiên… Nhưng rồi rốt cuộc kết quả như thế nào?
Có người sẽ thắc mắc, mặc kệ tất cả, cứ lên tiếng, dù đóng cửa nhưng là “người hùng” trong lòng của nhiều người. Đồng ý, nhưng rồi chén cơm của anh em phóng viên, nhà báo sẽ ra sao? Rồi còn gia đình họ? Có thể nói, thật sự không quá khó khi tìm thấy tên những cơ quan báo chí đã bị đóng cửa, không vì lý do này cũng lý do kia. Dù có mơ mộng, lãng mạn nhưng thực tế vẫn là cơm ăn áo mặc, vẫn là tiền trang trải chi phí cho sinh hoạt, học hành của con cái, rồi bệnh tật, và cả phần lý lịch cá nhân dắt dây…
“Hồi đó, có một ông nhà báo. Cứ bất kỳ cái hội thảo nào, dù không có thư mời, cũng có mặt ổng. Nhiều lần như vậy, một số nhà báo, phóng viên khác lại nói thôi bác tự trọng chút đi, không có thư mời đi làm gì? Ông nhà báo im lặng. Sau này, mới biết, ông có một đứa con bị bệnh hiểm nghèo, cho nên ông mới phải muối mặt tìm cách lọt vào cửa hội thảo, họp báo để kiếm ‘phong bì’ về lo cho con”, nhà báo Th.V. kể.
Tôi không phải phóng viên, lại càng không dám xưng nhà báo. Nói theo ngôn ngữ hiện tại, tôi chỉ là một Facebooker. Khi nào rảnh lại lên mạng, đọc báo, xem ‘tường nhà’ người ta. Cho nên, nếu trong văn phong tập tễnh viết bài gửi cộng tác trên trang Việt Nam Thời Báo, có gì sai sót, mong bà con xa gần rộng lòng bỏ qua.