Anh Khoa dịch
(VNTB) – Dich bệnh COVID-19 khiến một số quốc gia tìm cách tăng cường kiểm duyệt mạng internet để kiểm soát thông tin.
Tại Trung Quốc và Iran, hình thức chặn hoặc tấn công các kết nối VPN được tiến hành nhằm ngăn ngừa người dân truy cập các thông tin bị kiểm duyệt.
Đối với Bắc Kinh, chính quyền nước này còn tiến hành kiểm duyệt khắt khe hơn dựa trên phương pháp kiểm duyệt từ khóa đối với các ứng dụng nội địa như WeChat, ngăn các cuộc thảo luận về COVID-19 có thể dẫn đến chỉ trích chính quyền trung ương. Đáng chú ý là hashtag #We Want Freedom Freedom Speech và các bài đăng liên quan khi bác sĩ Lý Văn Lượng, người cảnh báo về dịch COVID-19 nhưng sau đó đã bị lực lượng công an Vũ Hán khiển trách vì chia sẻ thông tin và bác sĩ Lý sau đó đã chết vì biến chứng của COVID-19 (mặc dù sau đó chính quyền trung ương đã xin lỗi gia đình anh).
Nhà báo Sarah Zhang của South Central Morning Post đã đăng bài về cuộc phỏng vấn của cô với Tiến sĩ Ai Fen, đối tượng bị kiểm duyệt ở Trung Quốc, đã được chuyển tiếp và đăng trên blockchain Ethereum để tránh bị kiểm duyệt.
Bác sĩ Ai Fen là Trưởng phòng cấp cứu của Bệnh viện Trung ương Vũ Hán, nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong đại dịch COVID-19. Bốn bác sĩ của bệnh viện, bao gồm bác sĩ Lý Văn Lượng, cuối cùng đã chết vì COVID-19. Cô nói trong một cuộc phỏng vấn bị kiểm duyệt chặt chẽ rằng, cô cũng bị phê bình nặng nề vì đã cố gắng cảnh báo các bác sĩ khác về căn bệnh giống như SARS mới và kêu gọi đồng nghiệp cảnh giác.
Cuộc phỏng vấn này nhanh chóng bị xóa khỏi WeChat và cư dân mạng Trung Quốc đã sử dụng nhiều chiến thuật khác nhau để cố gắng tránh kiểm duyệt, từ đăng bài phỏng vấn qua mã QR, đặt lỗi chính tả để tránh kiểm duyệt từ khóa.
Một nhóm cư dân mạng cũng sử dụng blockchain Ethereum để xuất bản nội dung. Bài viết đã được viết vào dữ liệu của 9,468,768 khối trên chuỗi khối Ethereum vào ngày 11 tháng 3 năm 2020. Trong những bức ảnh được các phóng viên đăng tải, nhóm cư dân mạng này tự hào tuyên bố rằng tính bảo mật của tin nhắn hiện được đảm bảo bởi các “nút” (nodes) trên toàn thế giới.” Và miễn là “một nút [Ethereum] còn chạy, thì nội dung bài viết này sẽ luôn hiện hữu”.
Các nhà văn Trung Quốc như Yu Hua đã viết một cuốn sách dài về “tinh thần của ngày 35 tháng 5″**, nơi cư dân mạng Trung Quốc trốn tránh sự kiểm soát của Internet Trung Quốc một cách thông minh, giống như những con chuột trốn mèo.
____________________
Chú thích:
(*) Ethereum là một nền tảng điện toán có tính chất phân tán, công cộng, mã nguồn mở dựa trên công nghệ Blockchain.
(**) Ngày 35 tháng 5 ám chỉ ngày 6 tháng 4 năm 1989 khi sự kiện đẫm máu Thiên An Môn xảy ra.